زیسان: یک دانشجو در فلوریدا عادت کرده است که اعصاب ثروتمندترین و بانفوذترین افراد دنیا را خط خطی کند. اما چطور؟ با اینکه به بقیه بگوید هواپیماهای شخصی این افراد کجا هستند و چقدر گازهای کربنی منتشر میکنند.
جک سویینی قبل از هر چیز میخواهد چند نکته را روشن کند. اول اینکه تیلور سوییفت تعدادی آهنگ خوب دارد. اما او فکر میکند که با وجود تهدید تیلور سوییفت به شکایت حقوقی، همه باید بتوانند ببینند که هواپیمای شخصی او عازم کجاست و چند وقت یک بار به پرواز درمیآید.
جک در ایمیلش به بیبیسی نوشته: «دوست دارم منصف باشم. سعی میکنم اطلاعات همه را با دیگران به اشتراک بگذارم صرف نظر از اینکه چه کسی هستند.».
اما اطلاعاتی که او در باره موقعیت هواپیماهای شخصی صاحبان قدرت و ثروت در شبکههای اجتماعی منتشر میکند این دانشجوی ۲۱ ساله را سوژه اخبار کرده و تهدیدش کردهاند که از او شکایت میکنند.
جک سویینی فرزند یک ناظر عملیات تعمیر و نگهداری در شرکتهای هواپیمایی و یک معلم است. در حومه ارلاندو بزرگ شده و میگوید همیشه به هوانوردی و فناوری علاقه داشته است؛ بهخصوص به شرکتهای ایلان ماسک، اسپیس ایکس و تسلا.
این علائق بهتدریج او را به راهاندازی وبسایت ردیابی هواپیما سوق داد (TheAirTraffic.com) و همچنین حسابهای کاربری در شبکههای اجتماعی که هواپیماهای افراد مشهور، سیاستمداران، غولهای تجارت و الیگارش روس را دنبال میکنند.
این سامانهها به اطلاعاتی متکی هستند که که در دسترس عموم هستند و علاقمندان غیرحرفهای جمعآوری میکنند. هواپیماهای در پرواز مرتب اطلاعاتی را در باره موقعیت خود ارسال میکنند و این سیگنالها را گیرندههای ارزان روی زمین میتوانند دریافت کنند.
ردیابی آنلاین هواپیماها رویهای روبهرشد و بخشی از جامعه بزرگتری است موسوم به «اُسینت»، به معنای اطلاعات با منبع باز. اینها کسانی هستند که در انبوه دادههایی که در اینترنت مجانی در دسترسند کاوش میکنند برای افشای تخلف، برای روشنگری یا صرفا برای پیدا کردن نکتههای جالب. طیف وسیعی این جماعت ناهمگون را تشکیل میدهند؛ از آنها که اندک کنجکاوی دارند تا پژوهشگران مصمم و خبرنگاران تحقیقی پیگیر.
جک سویینی دانشجوی سال سوم فناوری اطلاعات در دانشگاه فلوریدای مرکزی است. میگوید این کار در اصل نوعی سرگرمی بود که برایش جالب بود؛ اما بهمرور هدف مشخصتری یافته است از آنجا که به «اهمیت شفافیت و دسترسی عموم به اطلاعات» باور دارد.
موضوع یک وجه محیط زیستی هم دارد و آنها که با هواپیمای شخصی پرواز میکنند سعی میکنند تاثیر منفی انتشار گازهای کربنی را از افکار عمومی «مخفی» کنند.
از اطلاعات جک در تحقیقاتی استفاده شده که ردپای کربنی عظیم تیلور سوییفت و خدم و حشماش را نشان میدهند. تیلور سوییفت میگوید برای آخرین تور برنامههایش دو برابر کربنی که منتشر کرده، تاوان کربنی پرداخته است.
اما موضوع حریم خصوصی هم مطرح است. خانم سوییفت از طریق وکلایش اظهار نارضایتی کرده است که افشای موقعیت هواپیمای شخصیاش، او را در معرض خطر مزاحمان قرار میدهد.
در نامهای که ابتدا روزنامه واشنگتن پست منتشر کرد، وکلای این خواننده نوشتند که ردیابی هواپیمای او «موضوع مرگ و زندگی» است و «هیچ علاقه مشروع یا نفع عمومی در این اطلاعات نیست مگر تعقیب، آزار، و اعمال تسلط و کنترل.»
آقای سویینی اینها را رد میکند و میگوید علاقه عمومی اساسی به موقعیت هواپیمای این ستاره موسیقی پاپ وجود دارد. مدرکش برای اثبات حرفش؟ خود طرفداران تیلور سوییفت: «طرفدارانش که حسابهای کاربری TaylorSwiftJets و سابردیت [علاقمندان به یک موضوع مشخص در ویسایت ردیت]را راه انداختهاند آنهایی هستند که واقعا به موضوع علاقمندند. در این حسابهای ردگیری همیشه هواداران و طرفداران بیشتر [از بدخواهان]هستند.»
با درنظر گرفتن تورهای جهانی و حضور متعدد خانم سوییفت در مجامع عمومی، از جمله در مسابقههای مهم لیگ فوتبال آمریکایی، معمولا فهمیدن اینکه او در چه زمانی در کجا خواهد بود، کار سادهایست.
مثلا در دو هفته اخیر، مطالب متعددی منتشر شده است درباره اینکه خانم سوییفت چگونه میتواند در دو برنامه مهم حاضر شود، شنبه شب در برنامهای در توکیو و یکشنبه در مسابقه نهایی لیگ فوتبال آمریکایی (سوپر بول) در لاسوگاس.
از طرف دیگر، اطلاعاتی هم که در عرصه عمومی وجود دارد جزئیات بسیار بیشتری از موقعیت هواپیما دارند. موقعیت هواپیما نشان میدهد که مالک آن کیست یا اکنون در آسمان کجاست، اما نشان نمیدهد چه کسی سوار هواپیماست و بعد از پیاده شدن، مسافران کجا خواهند رفت.
اما نمایندگان خانم سوییفت میگویند اطلاعات پرواز دقیقا زمان و مکان تردد او را روشن میکند و اشاره میکنند که یک تعقیبکننده مزاحم اخیرا بیرون خانه او در نیویورک بازداشت شده است. تری پین، شرکت تبلیغاتی خانم سوییفت در بیانیهای گفت اطلاعاتی که جک سویینی منتشر میکند «دقیقا به شما میگوید خانم سوییفت در چه زمانی در کجا خواهد بود.».
اما آقای سویینی توصیههای برای خانم سوییفت دارد و با ملایمت پیشنهاد میکند که اگر حفظ حریم خصوصی دغدغه اصلی اوست، میتواند هواپیمای شخصیاش را به واسطه یک شرکت نامعلوم ثبت کند و در رمز شناسهاش، حروف اول نام و تاریخ تولدش را ذکر نکند.
جیمز اسلیتر وکیل جک سویینی میگوید تصور نمیکند که خانم سوییفت بخواهد شکایتی را پیش ببرد:
«آن نامه تلاشی بود برای به زور وادار کردن جک سویینی به چیزی که قانونا موظف به انجام دادنش نیست.»
«متاسفانه آنها که پول و قدرت دارند اغلب این کار را انجام میدهند.»
«او هیچ کار غیرقانونی انجام نداده است.»
وکلای خانم سوییفت به درخواست اظهار نظر در این باره پاسخ ندادهاند.
یکی از سوالها این است که آیا طرفداران خانم سوییفت هنوز جک سویینی را برای آخرین اخبار دنبال میکنند یا نه.
بعد از اینکه نامه وکلای خانم سوییفت علنی شد، موج اظهارنظر در اینترنت به راه افتاد. بعضی از جک سویینی حمایت کردند و عدهای هم چنین احساسشان را بروز دادند: «جک سویینی میخواهد تیلور سوییفت مثل شاهزاده دایانا بمیرد. من نمیگذارم این موضوع فراموش شود. خیلی عصبانی هستم.».
اما این اول باری نیست که جک سویینی آماج فشار ثروتمندان و سرشناسان شده است.
یک نمونه قابل توجه زمانی بود که ایلان ماسک در سال ۲۰۲۲ توییتر را خرید و قول داد برای حفظ آزادی بیان، اقدامی در قبال حساب ردگیری @elonjet نکند که جک سویینی درست کرده بود.
هواپیمای شخصی ایلان ماسک.
اما در عرض چند هفته آقای ماسک تغییر رویه داد و این حساب را ممنوع و تهدید به شکایت کرد و گفت که این حساب باعث شده یک تعقیبکننده رد او را بگیرد و روی سقف هواپیمای شخصیاش برود در حالیکه فرزند کوچکش در هواپیما بوده است.
البته پلیس بعد یکی از اعضای تیم محافظان آقای ماسک را به عنوان مظنون شناسایی کرد و گفت حساب کاربری آقای سویینی هیچ ربطی به آن اتفاق نداشته است.
تصویری از وبسایت جک سویینی
جک سویینی اکنون یک حساب کاربری را اداره میکند که هواپیمای آقای ماسک را با ۲۴ ساعت تاخیر ردگیری میکند برای رعایت مقررات ایکس که موقعیتیابی لحظه به لحظه را ممنوع کرده است.
او همچنین در شبکههای اجتماعی مختلف حسابهایی را میگرداند که هواپیماهای کیم کارداشیان، جف بزوس، مارک زوکربرگ، دونالد ترامپ و دیگران را دنبال میکنند.
اما آقای سویینی از دلبخواهی بودن مقررات شبکههای اجتماعی اظهار ناخشنودی و به این اشاره میکند که متا، حسابهای کاربرانی را که در فیسبوک و اینستاگرام هواپیمای خانم سوییفت را دنبال میکنند معلق کرده، اما حسابهای کاربری متعدد و مشابه را باز گذاشته است از جمله حسابهایی که هواپیمای مارک زوکربرگ را دنبال میکنند.
بیبیسی از متا درخواست اظهارنظر کرده است.
در همین حال هواپیمایابها در سرور آقای سویینی در وبسایت دیسکورد اظهارنظر کردهاند و از او و همچنین اشتیاقشان برای پیگیری موضوع مورد علاقه خود دفاع میکنند. بعضیهایشان هم اذعان کردهاند که از هواداران خانم سوییفت هستند.
یکی از آنها نوشت: «شک ندارم که آدمهای دیوانه تهدیدهای جنونآمیزی را برای او فرستادهاند، اما جایی که او آسیبپذیر است، فرودگاه نیست.»