چرا سندرم قلب شکسته در مردان کشنده‌تر است؟
کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو یا تی‌سی (TC) که اصطلاحا سندرم قلب شکسته هم نامیده می‌شود، اغلب بر اثر رویداد‌های عاطفی یا جسمی شدید ایجاد می‌شود و زمانی رخ می‌دهد که عضله قلب در اثر هجوم هورمون‌های استرس دچار اختلال می‌شود و بخشی از آن به‌طور موقت از کار بیفتد یا بی‌حرکت شود. این باعث می‌شود در حالی که قلب برای پمپاژ صحیح خون تلاش می‌کند، علائمی مشابه حمله قلبی از جمله درد قفسه سینه، تپش قلب و ضربان نامنظم بروز کند.
به گزارش سی‌ان‌ان، این بیماری قلبی نادر که بر اثر استرس ایجاد می‌شود، عمدتا در زنان مشاهده شده است، اما مطالعه‌ای که ماه مه در مجله انجمن قلب آمریکا (Journal of the American Heart Association) منتشر شد، نشان می‌دهد که این سندرم ممکن است برای مردانی که به آن مبتلا می‌شوند، کشنده‌تر باشد.
این مطالعه جدید داده‌های نزدیک به ۲۰۰ هزار بیمار بستری‌شده به دلیل کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو در ایالات متحده را بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ تحلیل کرد و دریافت با اینکه زنان ۸۳ درصد از موارد ابتلا را تشکیل می‌دادند، احتمال مرگ مردان بر اثر این بیماری بیش از دو برابر بود (نرخ مرگ‌ومیر ۱۱.۲ درصد).
دکتر محمدرضا موحد، استاد پزشکی بالینی دانشگاه آریزونا و یکی از نویسندگان این پژوهش، خاطرنشان می‌کند که این تفاوت نرخ مرگ میان مردان و زنان یافته‌ای بسیار چشمگیر است و سوالی جالب و جدید را مطرح می‌کند که باید حتما بررسی شود.
تفاوت‌های هورمونی و عوامل اجتماعی
دکتر موحد توضیح می‌دهد همانطور که دلیل تفاوت‌های کلی در سلامتی قلبی مردان و زنان به‌خوبی شناخته نشده، اختلاف در نرخ مرگ‌ومیر ناشی از سندروم قلب شکسته نیز هنوز تا حد زیادی ناشناخته مانده است، به‌ویژه که این سندرم با روند‌های شناخته‌شده در دیگر بیماری‌های قلبی هم مغایرت دارد. با این حال، فرضیه که رایجی وجود دارد این است که تفاوت در سطح هورمون‌ها در این میان نقش دارد.
به گفته او، موقعیت‌های استرس‌زا باعث می‌شوند غدد فوق کلیوی هورمون‌های «جنگ یا گریز» موسوم به کتکول‌آمین‌ها را ترشح کنند. این هورمون‌ها قرار است فشار خون را افزایش دهند و ضربان قلب را بالا ببرند، اما سطح بالای آنها می‌تواند سلول‌های بافت قلب را به‌طور موقت فلج کند و در نتیجه به بروز سندروم قلب شکسته منجر شوند.
موحد همچنین اشاره کرد که در موقعیت‌های استرس‌زا احتمالا مردان نسبت به زنان کتکول‌آمین‌های بیشتری تولید می‌کنند که ممکن است باعث شود موارد کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو در مردان شدیدتر ظاهر شود. از طرفی هورمون استروژن‌ــ که در زنان به میزان بالاتری تولید می‌شود‌ــ ممکن است بر سیستم قلبی‌عروقی اثر محافظتی داشته باشد و به بدن کمک کند تا با هجوم ناگهانی کتکول‌آمین‌ها بهتر کنار بیاید و در نتیجه، خطر عوارض شدید ناشی از سندروم قلب شکسته را کاهش دهد.
علاوه بر تفاوت‌های زیستی، عوامل اجتماعی نیز ممکن است نقش داشته باشند. دکتر دیپاک بهات، متخصص قلب در بیمارستان مانت سینا نیویورک، می‌گوید: «بیشتر پزشکان سندروم قلب شکسته را می‌شناسند، اما اغلب آن را فقط مختص زنان می‌دانند، بنابراین گاه تشخیص آن در مردان به تعویق می‌افتد و این می‌تواند عواقب خطرناکی داشته باشد.»
از طرفی مردان ممکن است دیرتر به دنبال درمان بروند، چون تصور می‌کنند علائمشان قابل‌تحمل است یا خودبه‌خود برطرف می‌شود. این در حالی است که عوارض مرگبار ناشی از سندروم قلب شکسته می‌توانند لخته خونی، سکته مغزی، ایست قلبی و نارسایی قلب باشند و اگر این بیماری زود تشخیص داده شود، با دارو می‌توان خطر این عوارض را کاهش داد، عملکرد قلب را به حالت طبیعی بازگرداند و طی چند هفته، امکان بهبودی کامل را فراهم کرد.
تیم تحقیقاتی دکتر موحد در تحلیل‌هایش عوامل مهمی مانند سن، نژاد، درآمد، بیماری مزمن ریوی، فشار خون بالا و دیابت را نیز در نظر گرفت، با این حال، برخی اطلاعات دیگر مانند سابقه سکته یا ابتلا به کووید بررسی نشد. از طرفی این مطالعه فقط روی بیماران بستری‌شده با تشخیص ابتلا به سندروم قلب شکسته انجام شد و افرادی که سرپایی درمان شدند یا بعد‌ها خارج از بیمارستان فوت کردند، در نظر گرفته نشدند.
به همین دلیل برای ارائه توضیحی دقیق‌تر درباره تفاوت نرخ مرگ‌ومیر بین زنان و مردان و همچنین بررسی بهتر روش‌های درمانی، به یک پایگاه داده کامل‌تر و جزئی‌تر نیاز است.
سعی نکنید «تحملش کنید»
دکتر بهات هشدار می‌دهد که درد ناگهانی و شدید در قفسه سینه یا تنگی نفس همیشه باید به‌عنوان یک مورد اورژانسی تلقی شود. «در این شرایط، وقت آن نیست که در خانه تحمل کنید یا در اینترنت دنبال راه‌حل بگردید. حتی سراغ پزشک عمومی هم نروید، بلکه فورا با اورژانس تماس بگیرید. زیرا برای درمان مشکلات قلبی زمان حیاتی است و اگر آن چند ساعت طلایی را از دست دهید، ممکن است آسیبی جبران‌ناپذیر به قلبتان وارد کنید.»
دکتر موحد هم می‌افزاید علائمی که پس از فشار‌های جسمی ظاهر می‌شوند‌ــ که از علل رایج کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو در مردان‌اندــ نباید نادیده گرفته شوند، به‌ویژه اگر این فشار‌ها در پی رویداد‌های پزشکی مانند حمله آسم، تشنج یا عوارض مصرف مواد رخ داده باشند.
