زیسان: انسان از دیرباز در پی کشف کهکشانهای مختلف و بررسی امکان زنده ماندن در سیارات دیگر بوده است. حال آنکه به تازگی چشمههای امیدی از وجود آبهای زیرسطحی بر روی مریخ کشف گردیده است. شاید تا سالها قبل زندگی در مریخ دور از تصور همه ما بود. اما حالا راههایی برای آن وجود دارد.
وجود آبهای یخ زده بر روی مریخ سؤالهای متعددی از جمله امکان بخار و تبدیل آن به اکسیژن و یا استفاده از آن به منظور کشت گیاهان را به همراه داشته. این در حالیست که دمای عادی سطح مریخ همواره منفی ۸۰ درجه فارنهایت بوده از این رو اگر خواهان بقا بر مریخ هستیم بدون شک بایستی تغییراتی بر روی سبک زندگی خود و شرایط موجود بر سطح سیاره سرخ ایجاد کنیم. در همین رابطه در ادامه قصد داریم ۶ فناوری که میتوانند به بقای زندگی بشر بر روی مریخ کمک کنند را مورد بررسی قرار دهیم.
هرچند انسان بدون اکسیژن و سرپناه در خارج از جو زمین لحظهای نمیتواند دوام آورد، بااینحال این نکته را نیز به یاد داشته باشید که سوختوساز بدن نیز یکی از عوامل حیاط بشر است که صرفاً با خوردن غذا رفع میشود؛ اما در زمانی که خاک مناسب برای پرورش گیاهان در مریخ وجود ندارد چگونه میتوان غذا تهیه کرد؟
چاره کار استفاده از پرینترهای سهبعدی به منظور ساخت غذاست. هر خوراک مجموعهای از ترکیبات مختلف غذایی محسوب میشود که در کنار یکدیگر یک طعم ویژه را به وجود میآورند. این ترکیبات غذایی میتوانند به شکل پودر دربیایند. زمانی که انواع مختلف این پودرها با روغن و آب ترکیب شود، در چاپگر سهبعدی غذای مورد نظر را تولید میکند.
هرچند امروزه میتوان به استفاده از روش میکرو گیرین بدون نیاز به خاک گیاهان بسیار سادهای را پرورش داد که در رژیم غذایی تقریباً تمام انرژی مورد نیاز بدن تأمین خواهند کرد، بااینحال اکثر فضانوردان ترجیح میدهند از مواد قضایی آماده استفاده کنند. حال اگر آنکه روزی بتوان از طریق پرینترهای سهبعدی به روشی برای پختوپز غذا دست یافت، بدون نیاز به کنترل اسیدآمینه معده میتوان سوختسازی عادی بدن را به گردش انداخت.
در گذشتهای نه چندان دور، آمریکاییها بر اساس آنچه فیلمهای هالیوودی به تصویر میکشیدند هرلحظه منتظر فرود آمدن یک بشقابپرنده و پیاده شدن شخصیتهای فضایی با لباسهایی سبز رنگ از آنها بودند. در هر حال هر آنچه انسانها درباره بشقابپرنده در خیال داشتند، در حال تبدیل شدن به یک اتفاق واقعی و جدی است.
قبلاً فکر میکردیم بشقابپرندهها مسئول حملونقل آدمفضاییها در کیهان هستند، اما امروز اگر خللی در برنامههای ناسا ایجاد نشود، محتمل است که یکی از همین بشقابپرندهها به زودی با سرنشینان انسان خود بر روی مریخ فرود خواهد آمد.
ناسا مشغول تست بر روی پروژه سیستم کاهنده چگالی پایین و مافوق صوت (LDSD) است که میتواند جسمی دایرهای شکل را بر روی سطح مریخ به آرامی مستقر کند. البته ایده ساخت این وسایل از سال ۱۹۷۶ مطرح بوده به طوری که در سال ۲۰۱۲ نیز یک کاوشگر با همین شکل و سیاق بر روی مریخ فرود آمد.
بدون شک روزی با آن بایستی روبهرو شویم؛ برخلاف بازی MacGyvering در آیندهای نزدیک به لطف پرینترهای سهبعدی دیگر نیاز نیست ابزار حل مشکلات را در هر مرحله از مرکز تهیه کنیم، زیرا این دستگاهها امکان پرینت هر وسیلهای را امکانپذیر میکنند؛ حتی اگر این ابزار بر روی زمین وجود نداشته باشد.
در همین رابطه ناسا با هدف تسهیل فرآیند جایگزین کردن قطعات جدید ایستگاه فضایی (ISS)، تعمیر قطعات معیوب و استفاده از جدیدترین فناوریها قصد دارد یک مدل ویژه از چاپگرهای سهبعدی را در فضا مورد استفاده قرار دهد. از آنجا که ایستگاه فضایی از قطعات بسیار پیچیده و مختلفی تشکیل میشود، بدون شک حمل هر یک از آنها از زمین مدت زمان زیادی طول خواهد کشید؛ حال آنکه اگر قرار باشد این محموله منبع تغذیه روزی به مریخ فرستاده شوند در خوشبینانهترین حالت یک ماه و به دورترین نقطه آن ۲۸۰ روز به طول خواهد انجامید.
یکی از اصلیترین چالشهای فضانوردان در فضا، نبود اکسیژن و در مرحله بعدی منبعهای آن است؛ این در حالیست که انسان بدون اکسیژن تنها چند دقیقه زنده باقی خواهند ماند. حال آنکه حمل کپسولهای حاوی اکسیژن فشرده از زمین به مریخ به هیچعنوان راه حل عاقلانهای محسوب نمیشود.
در این مواقع تنها راه پیش رو ایجاد کارخانههای تولیدکننده اکسیژن بر روی سطح مریخ با کمک برگهای مصنوعی است. این برگها از کلروپلاست، قسمتی از گیاه که وظیفه فتوسنتز را بر عهده دارد، تشکیل و بدنه آنهم از پروتئین ابریشم ساختهشدهاست. مزیت این گیاهان عدم نیاز آنها برای عمل فتوسنتز به خاک، جاذبه و نور خورشید است به طوری که کافی است به آنها نور مصنوعی و آب برسانیم تا اکسیژن مورد نیاز بقا در فضا را تأمین کنند.
فکر میکنید فضا چه بویی دارد؟!
این روزها فضانوردان مستقر در ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) به لطف فناوریهای نوینی از جمله میکروگیرین و گلخانه فضایی سالاد تازه مصرف میکنند. سال گذشته اولین گلخانه فضایی توسط موشک SpaceX Falcon ۹ به ایستگاه فضایی بینالمللی فرستاده شد که اولین محصول آن کاهوی قرمز بود. ساختار این گلخانه با الایدیهای قرمز، آبی و سبز همراه است؛ این لامپها دیوارههای سفید اتاقک را صورتی نشان میدهند.
گندم، نخودفرنگی و سبزیجات برگدار از جمله محصولاتی هستند که در گلخانه ایستگاه فضایی کشت داده شدند؛ اما اصلیترین نگرانی محققان در خصوص پرورش محصولات کشاورزی در فضا، احتمال بروز جهش در کدهای ژنتیکی آنها است. بدیهی است که اگر انسان روزی خواهان زندگی در مریخ باشد، با استفاده از این فناوری هیچ مشکلی در تأمین سبزیجات مورد نیاز بدن نخواهد داشت؛ حال آنکه اگر میلیونها کیلومتر از خانه اصلی خود فاصله داشته باشد.
بر کسی پوشیده نیست که انسان در صورت نداشتن سرپناه مناسب در مریخ، چند ساعت بیشتر در مقابل اشعه کیهانی دوام نخواهد آورد، از این رو ناسا نیز برای غلبه بر این چالش مسابقهای ترتیب دیده که به بهترین ایده ساخت خانه در فضا با بهرهگیری از پرینترهای سهبعدی مبلغ ۲۵٬۰۰۰ دلار تعلق خواهد گرفت.
البته به تازگی شرکتی در نیویورک طرحی به نام خانههای یخی را ارائه داده که با توجه به کشف سرنخهایی از وجود مایه حیات در مریخ بسیار جذاب است. استفاده از سازههای یخی عظیم و شفاف در خانههای مخروطیشکل نه تنها امکان ورود نور طبیعی به فضای داخلی منازل را فراهم میکند بلکه همانند یک محافظ در برابر تشعشعات کیهانی نیز عمل میکنند؛ البته به یاد داشته باشید که همواره دمای داخل این خانهها پایینتر از نقطه انجماد خواهد بود.
آیا شما هم دوست دارید در مریخ ساکن شوید؟!