علی بن موسی الرضا (ع) معروف به امام رضا (ع) هشتمین امام شیعیان هستند که مشهورترین لقب ایشان رضا است. ایشان به عالم آل محمد و امام رئوف نیز شهرت دارند.
تاریخ دقیق ولادت امام رضا (ع) در تقویم شمسی برابر با دوشنبه ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ است.
تاریخ دقیق ولادت امام رضا (ع) در تقویم قمری برابر با ۱۱ ذوالقعده ۱۴۴۵ است.
تاریخ دقیق ولادت امام رضا (ع) در تقویم میلادی برابر با ۲۰ می ۲۰۲۴ است.
پدر بزرگوار حضرت رضا (ع)، امام موسی کاظم (ع) و مادر ایشان نجمه خاتون نام داشت. پدر امام رضا (ع) در سال ۱۸۳ هجری قمری به دست هارون عباسی به شهادت رسید و پس از ایشان امام رضا (ع) در سن ۳۵ سالگی امامت شیعیان را برعهده گرفت. مدت امامت ایشان نزدیک به ۲۰ سال طول کشید که ده سال اول آن همزمان با خلافت هارون الرشید، پنج سال بعد از آن مقارن با حکومت امین و پنج سال آخر امامت ایشان مصادف با خلافت مامون بود. پس از گذشت ۱۷ سال از دوران امامت، ایشان مجبور شد با نقشه و حیله مامون عباسی راهی خراسان شود، به اجبار ولایت عهدی مامون را نیز پذیرفت و ۳ سال آخر امامت خود را تحت نظر مامون در خراسان سپری کردند.
مامون عباسی با خوراندن سم به امام رضا (ع) سبب مسمومیت و سپس شهادت ایشان شد. در مورد سال شهادت ایشان اختلاف نظر وجود دارد. برخی سال ۲۰۲ هجری قمری را سال شهادت امام رضا (ع) میدانند و تعدادی دیگر گفتهاند که شهادت ایشان در سال ۲۰۳ هجری قمری بوده، که نظریه دوم بیشتر معروف است و در بیشتر منابع گفته شده که امام هشتم در ۲۹ صفر سال ۲۰۳ هجری قمری در سن ۵۵ سالگی به شهادت رسیدند.
درباره فراگیری دانش
امام رضا (ع) میفرماید: رَحِمَ اللّه ُ عَبْدا اَحیا اَمْرَنا … یَتَعَلَّمُ عُلومَنا وَ یُعَلِّمُهَا النّاسَ، فَاِنَّ النّاسَلَوْ عَلِموا مَحاسِنَ کَلامِنا لاَتَّبَعونا
رحمت خدا بر بندهای که امر ما را زنده کند، دانشهای ما را فرا گیرد و به مردم بیاموزد. اگر مردم زیباییهای سخنان ما را میدانستند از ما پیروی میکردند. (معانی الأخبار، ص ۱۸۰، ح ۱)
درباره سه ویژگی برجسته مؤمن
امام رضا (ع) میفرماید: لا یَکُونُ الْمُؤْمِنُ مُؤْمِنًا حَتّی تَکُونَ فیهِ ثَلاثُ خِصال:۱ سُنَّةٌ مِنْ رَبِّهِ. ۲ وَ سُنَّةٌ مِنْ نَبِیِّهِ. ۳ وَ سُنَّةٌ مِنْ وَلِیِّهِ. فَأَمَّا السُّنَّةُ مِنْ رَبِّهِ فَکِتْمانُ سِرِّهِ. وَ أَمَّا السُّنَّةُ مِنْ نَبِیِّهِ فَمُداراةُ النّاسِ. وَ أَمَّا السُّنَّةُ مِنْ وَلِیِّهِ فَالصَّبْرُ فِی الْبَأْساءِ وَ الضَّرّاءِ.
مؤمن، مؤمن واقعی نیست، مگر آن که سه خصلت در او باشد: سنّتی از پروردگارش و سنّتی از پیامبرش و سنّتی از امامش. امّا سنّت پروردگارش، پوشاندن راز خود است، امّا سنّت پیغمبرش، مدارا و نرم رفتاری با مردم است، امّا سنّت امامش، صبر کردن در زمان تنگدستی و پریشان حالی است. (امالی صدوق، ج ۱، ص ۳۳۹)
درباره همسرداری
امام رضا (ع) میفرماید: وَ قَالَ إِنَّهَا تَشْتَهِی مِنْکَ مِثْلَ الَّذِی تَشْتَهِی مِنْهَا
همسرت از تو همان را میخواهد که تو از او توقع داری. (بحار الأنوار (ط – بیروت)، ج ۷۳، ص:۱۰۲)
درباره خوش رفتاری با خانواده
امام رضا (ع) میفرماید: أَقْرَبُکُمْ مِنِّی مَجْلِساً یَوْمَ الْقِیَامَهِ أَحْسَنُکُمْ خُلُقاً وَ خَیْرُکُمْ لِأَهْلِهِچ
امام رضا علیه السلام به نقل از پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: نزدیکترین شما به من از نظر مقام در روز قیامت، کسی است که در مورد خانواده خود خوش رفتار باشد. (صحیفه الإمام الرضا علیه السلام، ص:۶۷)
درباره رفع اندوه مؤمن
امام رضا (ع) میفرماید: مَن فَرَّجَ مِن مُؤمِنٍ، فَرَّجَ اللّه ُ عَن قَلبِهِ یَومَ القِیامَهِ
هر کس اندوه مؤمنی را بزداید، خداوند در روز قیامت، غم از دلش میزداید. (الکافی، ج ۲، ص ۲۰۰)
درباره اهمیت زمان
امام رضا (ع) میفرماید: إجتَهِدوا أن یَکونَ زَمانُکُم أربَعَ ساعاتٍ: ساعَهً مِنهُ لِمُناجاهِ اللّه ِ و ساعَهً لِأمر المَعاشِ و ساعهً لِمُعاشَرَهِ الإخوانِ و الثِّقاتِ و الَّذینَ یُعَرِّفُونَ عُیُوبَکُم و یَخلِصونَ لَکُم فِی الباطِنِ و ساعَهً تَخلُونَ فِیها لِلَذّاتِکُم و بِهذِهِ السّاعَهِ تَقدِروُن عَلَی الثَّلاثِ ساعاتٍ
بکوشید که زمانتان را به چهار بخش تقسیم کنید:
۱- زمانی برای مناجات با خدا
۲- زمانی برای تأمین معاش [کسب روزی]۳- زمانی برای معاشرت با برادران و معتمدانی که عیبهایتان را به شما میشناسانند و در دل شما را دوست دارند
۴- و ساعتی برای کسب لذتهای حلال
با بخش چهارم توانایی انجام دادن سه بخش دیگر را به دست میآورید. (فقه الرّضا علیه السلام، ص ۳۳۷)
منبع: ایمنا