«بانوی بمب‌ها»؛ دختر جنگ‌زده ویتنامی چگونه مغز متفکر بمب‌های «سنگرشکن» آمریکا شد؟
کودکی «ان دوانگ» در جنگ ویتنام گذشت. او در آن زمان از سایگون، پایتخت وقت ویتنام جنوبی گریخت و همراه خانواده‌اش به واشنگتن آمریکا پناه برد. خانم دوانگ بعد‌ها رهبری تیمی از دانشمندان آمریکایی را بر عهده گرفت که اولین نمونه بمب‌های «سنگرشکن» آمریکایی را تولید کردند.
ان دوانگ ۶۵ ساله، پس از آن‌که به همراه خانواده‌اش در آمریکا پناهنده شد، سال‌ها تصمیم داشت به کشور میزبانش خدمت کند. اما این فرصت درست یک ماه پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ نصیب او شد. خانم دوانگ در آن زمان به همراه تیمی از دانشمندان آمریکایی موفق به تولید نخستین نمونه بمب‌های «سنگرشکن» شد.
بمب خانم دوانگ و تیمش BLU-۱۱۸/B نام داشت. این بمب هدایت‌شونده لیزری برای نفوذ به عمق فضا‌های سربسته، چون تونل‌های القاعده در افغانستان طراحی شده بود. این بمب‌ها انفجاری با دمای بالا و موج بلند تولید می‌کرد.
دوانگ گفت که هدف از تولید این بمب‌ها این بود که سربازان آمریکایی «مجبور نباشند با پای خود به دل تپه‌ها و غار‌ها بزنند.»
این بمب که توسط تیم نیروی دریایی به رهبری «بانوی بمب‌ها» ساخته شد، بار‌ها در افغانستان به کار گرفته شد و بسیاری آن را علت کوتاه‌تر شدن بلند‌ترین جنگ آمریکا می‌دانند.
خانم دوانگ و تیمش پیش از طراحی بمب‌های BLU-۱۱۸/B روی نسل جدیدی از مواد منفجره مقاوم و با کارایی بالا کار می‌کردند که بتوانند ضربه و فشار ناشی از عبور از لایه‌های سنگی یا دیوار‌های بتنی را تحمل کنند و سپس منفجر شوند.
این مواد بخشی از خانواده مواد منفجره به کار رفته در بمب‌های «سنگرشکن» GBU-۵۷ موسوم به «نفوذگر مهمات انبوه» بودند.
او به یاد نمی‌آورد که نخستین‌بار چه کسی نام «بانوی بمب‌ها» را روی او گذشت، با این حال خانم دوانگ با این لقب میان مهاجران ویتنامی در آمریکا و خارج از آن شناخته شده است.
«ان دوانگ» چگونه «بانوی بمب‌ها» شد
داستان سیر خانم دوانگ از کودکی در ویتنام جنگ‌زده تا آزمایشگاه مهمات نیروی دریایی آمریکا، از پشت دروازه خانه پدر و مادرش در سایگون در اواخر دهه ۱۹۶۰ آغاز شد. او در آن زمان حدودا هفت ساله بود و پدرش از مقامات عالی‌رتبه کشاورزی در دولت ضدکمونیسم ویتنام جنوبی بود. برادر ان دوانگ نیز خلبان هلی‌کوپتر بود و برای انجام ماموریت‌ها خانه را ترک می‌کرد.
ان دوانگ آرزو می‌کرد که «ای کاش یک چوب جادویی داشتم و می‌توانستم بهترین و پیشرفته‌ترین سلاح را به او بدهم تا پیروز شود و سالم برگردد.»
در آوریل ۱۹۷۵، زمانی که سایگون در آستانه سقوط به دست نیرو‌های شمالی بود، برادر خانم دوانگ و یک خلبان دیگر او و خانواده‌اش را به کشتی نیروی دریایی ویتنام جنوبی که راهی فیلیپین بود، رساندند. پس از شکست آمریکا، میلیون‌ها ویتنامی با قایق گریختند. بنابر تخمین سازمان ملل متحد حدود ۲۵۰ هزار نفر از آنها جان باختند.
خانواده او در نهایت در واشنگتن ساکن شدند و کلیسا از آنها حمایت گرد. خانم دوانگ گفت: «ما به عنوان پناهندگانی بی‌پول و تهی‌دست آمدیم و با آمریکایی‌های سخاوتمند و مهربان زیادی روبه‌رو شدیم.»
کلیسا خانواده را در آپارتمانی در حومه مریلند اسکان داد. خانم دوانگ در آن زمان تنها ۱۶ سال داشت و به سختی انگلیسی صحبت می‌کرد. او با این حال دانش‌آموز با استعدادی بود و در سال ۱۹۸۲ با درجه ممتاز در رشته مهندسی شیمی از دانشگاه مریلند فارغ‌التحصیل شد. سپس مدرک کارشناسی ارشد خود را در مدیریت دولتی از دانشگاه آمریکایی (American University) دریافت کرد و بعد در سمتی علمی در نیروی دریایی استخدام شد. خودش در مصاحبه‌ای به شوخی گفته بود که جذب چیز‌هایی می‌شود که «صدا می‌کنند و منفجر می‌شوند.»
دوانگ تا سال ۲۰۰۱، مدیر توسعه پیشرفته مهمات مقاوم در برابر ضربه در مرکز جنگ‌افزار‌های سطحی نیروی دریایی در ایندین‌هد (Indian Head)، ایالت مریلند بود. او پیش از حملات القاعده به پنتاگون و برج‌های دوقلو، روی مواد منفجره‌ای کار می‌کرد که بعد‌ها در افغانستان استفاده شد.
به گفته خانم دوانگ، توماس وارد از نیروی هوایی و یکی از مقامات ارشد آژانس کاهش تهدید دفاعی به او گفتند: «ما به‌زودی وارد افغانستان خواهیم شد. چه کاری می‌توانیم فورا انجام دهیم؟»
خانم دوانگ و تیم ۱۰۰ نفره‌اش کاری را که پنج سال زمان می‌برد، در ۶۷ روز فشرده انجام دادند و ماده انفجاری کشنده‌ای ساختند که مانند خمیر کیک درون پوسته‌های بمب ریخته می‌شد. آنها محاسبات و آزمایش‌ها را هم‌زمان انجام دادند تا هزار و ۵۹۰ لیتر از این ماده منفجره را آماده کنند.
گوردون آر. انگلند، وزیر نیروی دریایی آمریکا در سال ۲۰۰۲ به کل کارکنان غیرنظامی مرکز جنگ‌افزار‌های سطحی ایندین‌هد نشان «قدردانی یگانی شایسته» اعطا کرد. این نشان افتخاری معمولا به یگان‌های فعال نظامی داده می‌شود.
با اینکه هنوز بار سنگین جنگ ویتنام بر دوش خانم دوانگ بود، او گفت که بین خشونتی که در گذشته تجربه کرده و کار فعلی‌اش در توسعه مواد منفجره تناقضی نمی‌بیند. به‌گفته او، بمب‌های پیشرفته می‌توانند درگیری زمینی را کاهش داده و جنگ‌ها را کوتاه کنند.
خانم دوانگ گفت: «وظیفه اول ما به‌عنوان دانشمند نظامی و یک آمریکایی این بود که مطمئن شویم سربازانمان زنده به خانه بازمی‌گردند. من می‌خواستم هر کاری که می‌توانم برای کمک به پیروزی آنها انجام دهم.»
