تیم محققان در دانشگاه استانفورد میگوید که میتواند سن ۱۱ عضو عمده بدن از جمله قلب، مغز و ریهها را ارزیابی کند.
آنها این روش را به روی هزاران فرد بزرگسال، عمدتا میانسال یا مسنتر آزمایش کردند.
این مطالعه نشان داد که از هر پنج فرد ۵۰ ساله یا بیشتر که نسبتا سالم است، یک نفر ممکن است حداقل یک ارگان داشته باشد که به سرعت پیر میشود؛ و در هر صد نفر یک تا دو نفر ممکن است چند ارگان داشته باشند که سن آن بیش از سالهای عمر است.
درحالی که ایده چک کردن سن اعضای بدن برای برخی ترسناک است، محققان میگویند ممکن است فرصتی برای مداخله و تغییر مسیر باشد.
آنها در مقاله خود در نشریه نیچر مینویسند آگاهی از اینکه کدام ارگانها با سرعت درحال تحلیل رفتن هستند میتواند به کشف مشکلات آینده جسمی کمک کند.
برای مثال قلبی «پیرتر» از سن واقعی فرد خطر نارسایی قلبی را افزایش میدهد، درحالی که یک مغز به سرعت درحال فرسایش ممکن است نشانه خطر زوال قوای شناختی باشد.
براساس این مطالعه داشتن یک یا دو اندام که به سرعت پیر میشوند به خطر بالاتر برخی بیماریها و مرگ در ۱۵ سال بعد مرتبط بود.
مغز
قلب
کبد
ریه
روده
کلیه
چربی
سرخرگ
بافتهای ایمنی
عضلات
لوزالمعده
این آزمایش خون میزان هزاران پروتئین را بررسی میکند تا سرنخهایی به دست آورد که کدام ارگانها با سرعت متفاوتی پیر میشوند.
به نظر میرسد الگوی پروتئینهای ردیابی شده به ارگانهای خاص مربوط باشد.
محققان یک «الگوریتم یادگیری ماشینی» (خودآموز) را طوری تربیت کردند که با استفاده از آزمایشهای بسیار زیاد خون و دادههای بیماران، به پیشبینی بپردازد.
دکتر تونی وایس-کورای یکی از محققان توضیح داد: «وقتی سن بیولوژیکی هر یک از این ارگانها در هر فرد را با همان عضو در یک گروه بزرگ که نشانه بیماری جدی در آنها دیده نمیشد مقایسه کردیم، دریافتیم که در ۱۸.۴ درصد افراد ۵۰ سال به بالا حداقل یک اندام به طور قابل توجهی پیرتر از حد میانگین است.»
«و ما فهمیدیم که این افراد در ۱۵ سال بعد در معرض خطر بالاتر بیماری در آن ارگان به خصوص قرار دارند.»
این دانشگاه اکنون مطالعه خود را برای کسب پروانه تحویل داده است، به این امید که بتواند در سطح تجاری از آن استفاده کند.
پیش از رسیدن به آن مرحله مطالعات بیشتری لازم است تا معلوم شود این آزمایش واقعا چقدر در پیشبینی سن اندام و سلامت دقیق است.
مطالعات قبلی دکتر وایس-کورای حاکیست که فرآیند بیولوژیکی افزایش سن، روند ثابتی ندارد بلکه در دورههای خاص سرعت میگیرد از جمله در اواسط دهه ۳۰ عمر، اوایل دهه ۶۰ و اواخر دهه ۷۰.
پروفسور جیمز تیمونز، متخصص سلامت و بیماریهای مرتبط با سن در دانشگاه کوئین مری لندن، هم مشغول مطالعه نشانگرهای خونی سن بیولوژیکی بوده است. مطالعات او به جای پروتئینها بر تغییر قابل ردیابی ژنتیکی استوار است.
او گفت که تازهترین یافتهها توسط دکتر وایس-کورای تحسینبرانگیز است، اما باید با آزمایش در تعداد بیشتری از افراد تصدیق شود، به خصوص افراد جوانتر با سوابق قومی متنوع.
او گفت: «آیا این پیر شدن است یا راهی برای شناسایی نشانههای اولیه بیماریهای مرتبط با سن؟ نویسندگان مقاله میگویند که اولی، اما من فکر نمیکنم که احتمال دوم مردود است.»
دکتر وایس-کورای گفت: «اگر بتوانیم این نتایج را در ۵۰ هزار یا ۱۰۰ هزار نفر تکرار کنیم بدان معنی است که با تحت نظر گرفتن وضع سلامت اندامها در بدن افراد ظاهرا سالم، ممکن است بتوانیم اعضایی را پیدا کنیم که درحال طی کردن روند سریعتر کهولت هستند و ممکن است بتوانیم آنها را قبل از آنکه مریض شوند درمان کنیم.»