علت دیدن کابوس در خواب چیست؟ + چه کنیم که کابوس نبینیم؟

زی‌سان: از آنجا که انسان بیش از ۳۳ درصد از کل عمرش را می‌خوابد و بدون شک کابوس نیز بخشی از آن است، هرچه بیشتر درباره علل و عوامل این اختلال بدانیم، ضرر نکرده‌ایم.

به گزارش زی‌سان به نقل از نیویورک‌پست، خواب همیشه مسئله‌ای پیچیده بوده است؛ چه برای پژوهشگران و چه مردم عادی. بسیاری به تعبیر خواب روی می‌آورند و بسیاری اصلا آن‌ها را به خاطر نمی‌سپرند که برایشان اهمیتی پیدا کند. خیلی‌ها هم با تکیه بر خواب‌ها و رویاهایشان مدعی پیش‌بینی آینده‌اند؛ اما نتایج تحقیقات علمی شاید برای همه ما مهم‌تر باشد.

به باور زیگموند فروید، از بنیان‌گذاران روانشناسی مدرن، خواب دیدن روشی است که مغز از آن برای بروز احساسات و افکار سرکوب‌شده استفاده می‌کند. اما امروزه پژوهشگران درباره علل خواب دیدن با هم اختلاف نظر دارند؛ برخی معتقدند خواب‌ها معنی و مفهوم خاصی ندارند، اما بعضی دیگر بر این باورند که خواب دیدن فرایند ناخودآگاه مغز برای بیان احساسات و آسیب‌های روانی است.

اگر شما نیز از آن دسته کسانی هستید که مرتب کابوس می‌بینید یا اینکه صرفا دلتان می‌خواهد دلیل بروز کابوس‌های هرازگاه خود را بدانید، با ما همراه باشید.

خواب دیدن چیست؟

خواب دیدن مجموعه‌ای از تصاویر و داستان‌هایی است که ذهن ما هنگام استراحت بدن می‌سازد. به گزارش مدیکال‌نیوز تودی، هر فرد روی کره زمین در طول شب دست کم سه تا شش خواب می‌بیند که هر کدام ممکن است بین پنج تا ۲۰ دقیقه طول بکشد.

این خواب‌ها انواع مختلفی دارند. می‌توانند رویاگونه و سرشار از احساسات خوشایند باشند؛ عجیب و غریب جلوه کنند، عاشقانه و لطیف باشند، یا جنسی و تحریک‌کننده و در برخی موارد فقط ترسناک. خواب‌های ترسناک را ما با نام «کابوس» می‌شناسیم.

چرا کابوس می‌بینیم؟

می‌توان گفت بیشتر کابوس‌ها در مرحله خواب با جنبش سریع چشم‌ها (REM) اتفاق می‌افتند؛ اما چرایی بروز آن‌ها از نظر علمی به اثبات نرسیده است. اگرچه برای کابوس دیدن علت روشنی ارائه نشده، دانشمندان چندین عامل را با افزایش احتمال کابوس دیدن مرتبط دانسته‌اند.

بر اساس اعلام کلینیک مایو (یکی از معتبرترین مراکز علوم پزشکی جهان در مینه‌سوتا)، از جمله این عوامل می‌توان به استرس یا اضطراب، کم‌خوابی، مصرف دارو‌های خاص و افراط در خواندن کتاب‌ها یا دیدن فیلم‌های ترسناک اشاره کرد.

البته برای برخی افراد ممکن است موضوع فقط گهگاه کابوس دیدن نباشد. بلکه تعداد دفعات آن آنقدر زیاد باشد که بتوان نام آن را «اختلال بروز کابوس» گذاشت.

چگونه می‌توان به کابوس دیدن پایان داد؟

شاید این یکی از سوالاتی باشد که ذهنتان را درگیر می‌کند، اما باید گفت تا آنجا که دانشمندان فهمیده‌اند، حذف کابوس از خواب‌ها ممکن نیست. با این حال به گفته پژوهشگران دانشگاه هاروارد، برای کم کردن مقدار و شدت آشفتگی این نوع خواب‌های بد چندین راه وجود دارد:

«در وهله اول، اگر فرد استرس دارد، باید آن را ریشه‌یابی کند و پس از شناسایی عامل استرس‌زا، برای مدیریت آن راه‌حل‌های موثری به کار گیرد. دیگر آنکه در مورد کابوس‌های ناشی از مصرف دارو، ممکن است لازم باشد دوز دارو یا نوع آن تغییر کند.»

شیوه خوابیدن نیز می‌تواند در بروز کابوس یا خواب بد دیدن موثر باشد. بر اساس پژوهش دکتر کالوین کای چینگ یو، دانشیار دانشگاه شو یان هنگ‌کنگ، کسانی که به پشت می‌خوابند، بیشتر کابوس می‌بینند و در عین حال نمی‌توانند آن‌ها را به یاد بسپرند. به باور دکتر یو، «هر شکل خوابیدن ممکن است به نقطه خاصی از بدن فشار وارد کند و احساساتی که بدن بروز می‌دهد، احتمالا منبع عناصری‌اند که در کابوس می‌بینیم.»

بهترین حالت برای خوابیدن کدام است؟

همیشه در مقابل این پرسش، به این پاسخ رسیده‌ایم که بهترین حالت می‌تواند موقعیتی باشد که ما در آن بیشترین احساس راحتی را داریم. با این حال، به گفته دکتر مهمت یوسل آگارگان، از دانشگاه یوزونجوییل (YuZunCu Yil)، معمولا افرادی که به پهلوی راست می‌خوابند، خوابی راحت‌تر و آرام‌تر دارند؛ در حالی که خوابیدن به پهلوی چپ ممکن است با احساس تنش و ناامنی در خواب مرتبط باشد.

اگر هم از آن دسته افراد باشید که عادت دارند روی شکم بخوابند، احتمالا خواب‌های شهوانی و تحریک‌کننده بیشتری می‌بینید.

رایج‌ترین کابوس‌ها

بر اساس یک پژوهش که در آن دو هزار نفر بررسی شدند، از جمله رایج‌ترین خواب‌های ترسناک زمین خوردن است. دومین کابوس متداول هم این است که کسی ما را تعقیب می‌کند؛ سومین کابوس مرگ و چهارمی هم احساس گم شدن است.

پنجمین و ششمین کابوس‌های رایج در تله و دام گرفتار شدن و هدف حمله قرار گرفتن اعلام شده‌اند.