سردرگمی در مورد «بهترین تاریخ مصرف» و «تاریخ انقضا» ممکن است به این منجر شود که افراد بهجای آنکه از قوه تشخیص خودشان برای تعیین اینکه محصول خراب شده است یا نه استفاده کنند، غذا را زودتر از موعد دور بریزند.
در اینجا آنچه را که باید در مورد تفاوت بین «تاریخ انقضا» و «بهترین تاریخ مصرف» بدانید آورده شده است و اینکه چه اقلام غذایی را میتوانید در تاریخ دیرتری استفاده کنید.
تفاوت بین «تاریخ انقضا» و «بهترین تاریخ مصرف» در مورد اقلام خوراکی و نوشیدنی چیست؟
تمایز بین «تاریخ انقضا» و «تاریخ فروش» این است که اولی زمانی را نشان میدهد که تا آن موقع ماده غذایی برای خوردن سالم است، در حالی که دومی نشاندهنده کیفیت غذا است.
اتحادیه جهانی غذا و نوشیدنی میگوید: «تاریخ مصرف باید روی آن دسته از محصولات غذایی اعلام شود که ازنظر میکروبشناسی بسیار فاسد شدنیاند و بهاینترتیب ممکن است پس از مدت کوتاهی خطری جدی برای سلامت انسان ایجاد کنند.»
«پس از پایان تاریخ انقضا، غذا ناسالم تلقی میشود و فروش آن جرم است.»
از سوی دیگر، «بهترین تاریخ مصرف» به مصرفکننده زمانی را میگوید که یک ماده غذایی «انتظار میرود خواص خاص خود را حفظ کند و پس از آن در شرایط مطلوب نباشد.»
این اتحادیه میگوید: «غذا را میتوان پس از «بهترین تاریخ مصرف» استفاده کرد، اما ممکن است دیگر در بهترین وضعیت کیفی خود نباشد و توصیه میکند که «ارزیابی حسی برای قضاوت کردن در مورد وضعیت غذا» انجام دهید، یعنی قبل از دور ریختن، آن را بو کنید و به آن نگاه کنید.
یان هیسوم، استاد ارشد ایمنی مواد غذایی در دانشگاه بَت اسپا (Bath Spa) توضیح میدهد که «بهترین تاریخ مصرف» را میتوان «بهعنوان راهنما» در مقابل محدود کردن استفاده کرد.
او میگوید: «بهطور مثال، بیسکویت شما ممکن است بعد از بهترین تاریخ مصرف کمی کهنه شده باشد، اما خوردنش ضرری ندارد.»
از سوی دیگر، اگر یک ماده غذایی مانند مرغ تازه را بعد از «تاریخ انقضای» آن بخورید، به گفته هاسوم «خطر بیشتری وجود دارد که میکروب و عوامل بیماریزا روی محصول رشد کند که به معنای خطر بیشتر مسمومیت غذایی و سایر بیماریها است.»
اتحادیه غذا و نوشیدنی اضافه کرد که گنجاندن گنجاندن «تاریخ عرضه» و «فروش تا» «بهترین اقدام توصیهشده در این صنعت نیست.»
این اتحادیه بهطور خلاصه میگوید: «این تاریخها را پیشتر بعضی از خردهفروشان صرفا بهمنظور کمک به کنترل انبار استفاده میکردند نه برای مصرفکنندگان.»
کرامی، مدیر برنامک تو گود تو گو (Too Good To Go) میگوید یکی از موارد اصلی که هنگام تصمیمگیری در مورد مناسب بودن مواد غذایی برای خوردن باید به خاطر سپرد، این است که آیا بستهبندی هنوز دست نخورده است یا نه.
رایان هولمز، مدیر آشپزی یورست (Eurest) که ارائهدهنده خدمات غذایی است، میگوید علاوه بر این، نگاه کردن به غذا، بو کردن و «استفاده از عقل سلیم» ممکن است بتواند چیزهای زیادی در مورد وضعیت آن به شما بگوید.
در اینجا راهنمایی وجود دارد که غذاهای معین را تا چه مدتی میتوان بعد از «بهترین تاریخ مصرف» نگهداری کرد.
هیسوم میگوید: «بیشتر مردم از خطرهای خوردن برنج باقیمانده آگاهاند و در این مورد حق دارند -هاگهای ریزی در برنج وجود دارند که وقتی برنج را میگذاریم خنک شود ممکن است به صورت باکتریهای مسمومکننده غذا رشد کنند.»
«برنج باقیمانده باید در حدود ۲۰ دقیقه پس از پخت خورده شود، یا به سرعت سرد و در یخچال نگهداری شود و در صورتی که در یخچال نگهداری شود، [موقع خوردن]باید دوباره کاملا گرم شود.»
کرامی میگوید در مورد برنجی که هنوز پخته نشده است، برنج سفید بسیار بیشتر از برنج قهوهای سالم میماند.
او میگوید: «برنج سفید میتواند سالها سالم بماند، اما برنج قهوهای طراوت خود را برای مدت طولانی حفظ نمیکند.»
هیسوم میگوید در حالیکه بحثهایی در این مورد وجود دارد که آیا تخممرغ را باید در یخچال نگه داشت یا نه، «هیچ ایرادی ندارد» که تخممرغ را خارج از یخچال نگه دارید.
با این حال، آنها را «باید خشک نگه داشت تا جلوی رشد باکتریهای زنده روی پوسته را بگیرد.»
هیسوم میافزاید: «همه تخم مرغهایی که مهر شیر قرمز دارند از گلههای مرغ تخمگذارند که در برابر سالمونلا واکسینه شدهاند، از این رو اگر بعد از تاریخ، مصرف شوند، خطر بزرگی ایجاد نمیکنند، اما باید تا حد امکان نزدیک به تاریخ مصرف شوند.»
کرامی میگوید یک ترفند ساده وجود دارد که میتوانید به کار ببرید تا ببینید هنوز میشود تخممرغ را خورد یا نه.
او چنین خلاصه میکند که تنها کاری که باید انجام دهید این است که تخممرغ را در کاسه آب سرد قرار دهید. اگر خراب باشد شناور میشود و اگر سالم باشد ته ظرف فرو میرود.
استوارت نیل، مدیر کیفی جان وست (John West) در بریتانیا میگوید که عمر مفید محصولات این شرکت از ۱۸ ماه تا پنج سال است.
نیل میگوید: «در مورد ماهیهای کنسرو شده، «بهترین تاریخ مصرف» بهطور خاص به فساد غذا مربوط نمیشود - ازنظر فنی، فقط در صورتی که ماهی به درستی انبار شود میتوان برای مدت طولانیتری آن را نگه داشت و این چیزی نیست که ما پس از فروش کنترلی روی آن داشته باشیم.»
«بهاینترتیب بهترین تاریخ مصرف برای هر محصول بر اساس طیف وسیعی از آزمایشها که امکان موقعیتهای مختلف را فراهم میکند در محل تولید ما به دقت ارزیابی میشود – برای مثال، آیا قوطیها در دمای خیلی بالا یا پایین نگهداری میشوند - و صرفنظر از طعم، بر اساس دستورالعملهای مشخصی که تولیدکنندگان بستهبندیهای ما ذکر کردهاند»
طبق برنامه اقدام در مورد پسماند و منابع (WRAP) غذاهای کنسرو شده، شامل سبزیجات، سوپها، لوبیا، گوشت و ماهی کنسرو شده را میتوان تا سه سال پس از «بهترین تاریخ مصرف» استفاده کرد به شرطی که «هنوز بستهبندی شده، محافظت شده و بدون فرورفتگی باشد.»
کرامی توضیح میدهد که آرد را میتوان بعد از «بهترین تاریخ مصرف» استفاده کرد و میگوید آرد «باید بو و رنگ خنثی داشته باشد.»
او میگوید: «بهاینترتیب هر تغییری در این مورد نشان میدهد که آیا میشود آن را استفاده کرد یا نه.»
«همیشه آرد را در ظروف بدون منفذ نگه دارید تا احتمال نفوذ رطوبت کاهش یابد.»
اگر مطمئن نیستید آردی که دارید سالم است یا نه، میتوانید آن را با استفاده از الک آزمایش کنید. این به شما کمک میکند در صورتی که کپک زده باشد، متوجه تغییر رنگ آرد شوید.
او میافزاید: «به عنوان یک قاعده کلی، آرد سفید بیشتر از آرد گندم یا غلات کامل میماند.»
یکی از موثرترین راهها برای آزمایش اینکه شیر فاسد شده یا نه، این است که آن را بو کنید، زیرا اگر شیر خراب شده باشد بوی ترشی میدهد.
به گفته کرامی، بسیاری از تولیدکنندگان شیر و لبنیات استفاده از «تاریخ انقضا» را بر روی محصول خود متوقف کردهاند تا از اتلاف مواد غذایی بکاهند.
او توصیه میکند: «برای اینکه مدت بیشتری شیر را تازه نگه دارید، دمای یخچال خود را بررسی کنید.»
میانگین دمای یخچال در بریتانیا هفت درجه تنظیم شده است. این دستکم دو درجه گرمتر از چیزی است که باید باشد. شیری که در این دما ذخیره میشود، ممکن است صرفا پس از چند ساعت فاسد شود، درحالیکه باید دستکم پنج روز ماندگاری داشته باشد.»
برنامه اقدام در مورد پسماند و منابع (WRAP) بیان میکند که مرباها و سایر چاشنیها، مانند سسها تا سه سال پس از «بهترین تاریخ مصرف» برای استفاده مناسباند.
با این حال، این بستگی به این دارد که مهروموم روی مربا یا چاشنی هنوز سر جایش باشد.
طبق گفته کرامی، سالم بودن یا نبودن بستهبندی غذا میتواند تعیین کند که غذا برای خوردن سالم است یا نه.
برنامه اقدام در مورد پسماند و منابع بیان میکند که چیپسها را در صورتی که پاکتش خراب نشده باشد، میتوان تا سه ماه پس از بهترین تاریخ مصرف استفاده کرد.»