مردم تهران چقدر در بحران کم آبی مقصرند؟
روزنامه جوان نوشت: تهران در پنجمین سال خشکسالی پیاپی‌اش نفس می‌کشد. سطح سد‌ها پایین آمده است، سفره‌های زیرزمینی تهی‌تر از همیشه‌اند، فشار آب در بسیاری از مناطق افت کرده‌اند و پروژه‌های ناتمام، مثل زخمی قدیمی، مدام سر باز می‌کنند.
در دل این بحران، مسئولان صنعت آب کشور بار دیگر هشدار داده‌اند: اگر صرفه‌جویی نکنید، وضع بدتر می‌شود، اما آیا همه چیز تقصیر مردم است؟ آیا مدیریت، صرفاً نقشِ هشداردهنده دارد یا باید خودش را در خط مقدم پاسخگویی و اصلاح قرار دهد؟
واقعیت این است که ما گرفتار سوء‌مدیریت منابع آبی هستیم، نه صرفاً سوءمصرف خانگی. بیش از ۶۰درصد آب شهر تهران از منابع زیرزمینی تأمین می‌شود؛ منابعی که به دلیل برداشت بی‌رویه و تزریق نکردن آب برگشتی (پساب تصفیه‌شده)، در حال نابودی‌اند. از آن‌سو، درصد پرشدگی سد‌های تهران به ۲۱درصد رسیده و نیمی از حجم سد‌ها را رسوب تشکیل داده است، نه آب مفید. در همین حال، ۲۷۲ پروژه اولویت‌دار آبی در کشور وجود دارد که برای اجرای آنها به حداقل ۲هزارمیلیارد تومان بودجه نیاز است، در حالی‌که دولت برای سال آینده فقط ۶۰هزارمیلیارد ریال (۶۰همت) در نظر گرفته است؛ رقمی که به اذعان خود مسئولان، کفاف نمی‌دهد.
سؤال این است که وقتی پروژه‌های حیاتی آبی ناتمام مانده‌اند، چرا همچنان تقصیر‌ها به گردن مصرف‌کننده انداخته می‌شود؟ چرا کسی نمی‌پرسد که چرا طرح نوسازی شبکه توزیع آب با ۲۱هزار کیلومتر لوله، این‌قدر کند پیش می‌رود و چرا هنوز هزاران انشعاب غیرمجاز در سطح شهر تهران فعالند؟
بیش از ۳۳هزار انشعاب غیرمجاز فقط در تهران شناسایی شده، این یعنی هزاران نفر از منابع آبی استفاده می‌کنند، بدون آنکه نظارتی بر مصرف‌شان وجود داشته باشد. جالب‌تر اینکه ۵۵ حلقه چاه با کیفیت آب شرب در اختیار شهرداری تهران است، اما هنوز به وزارت نیرو واگذار نشده‌اند. طبق قانون، آبیاری فضای سبز باید با پساب انجام شود، نه با آب شرب، اما اجرای این قانون، هنوز معطل مانده است. دلیلش چیست؟ کمبود بودجه، مقاومت مدیریتی یا چیز دیگر؟
از دیگر اشکالات اساسی در سیاست‌های آبی کشور، تعرفه‌گذاری ناعادلانه است. اگر کسی سه برابر بیشتر از الگو مصرف کند، قبض ماهانه‌اش هنوز زیر ۵۰۰هزار تومان است، در عوض کسانی که مصرف طبیعی دارند، با هزینه‌های غیرمتعارف روبه‌رو می‌شوند. به جای گران‌سازی آب برای همه مصرف‌کنندگان باید مشترکان بدمصرف مشمول این سیاست قرار گیرند.
بار‌ها هشدار داده شده است، اما اراده‌ای برای بازنگری جدی در ساختار تعرفه‌ای دیده نمی‌شود. مردم تا کی باید هزینه ناکارآمدی سیاستگذاری‌ها را بپردازند؟ همان مردمی که حالا به دلیل افت فشار، باید پمپ‌های خانگی‌شان را به کار بیندازند و قبض برق بیشتری بدهند یا در برخی مناطق، آب را با تانکر دریافت کنند. باید پذیرفت که مردم مقصر اصلی بحران نیستند، قربانیان اصلی هستند.
