فیلم «پرویز خان»؛ پرویز دهداری و جنجالی‌ترین اتفاق فوتبالی دهه ۶۰

زی‌سان: «پرویز دهداری» یکی از مشهورترین چهره‌های ورزشی تاریخ ایران است که حال کارگردانی به نام «علی ثقفی» این شخصیت ورزشی را تبدیل به فیلم کرده است.

به گزارش زی‌سان، فوتوکال فیلم و همچنین نشست خبری فیلم «پرویزخان» امروز برگزار شد. سعید پورصمیمی، مریم سعادت، خسرو احمدی، حمیدرضا پگاه، بهنام تشکر، علی باقری، المیرا دهقانی، مهدی قربانی، یاسین مسعودی، محمد صادق ملک، نیما نادری، یدالله شادمانی، مهدی فریضه، روزبه رئوفی، منوچهر علیپور، امیر دانشجو، سید ابوالفضل موسوی، نصیر ساکی، امیرمهدی کوشکی، اسکندر کوتی بازیگران این فیلم هستند. 

پرویز دهداری که بود؟ 

پرویز دهداری متولد گلدشت مرودشت و بزرگ‌شده آبادان است. وی در دوران بازیکنی ابتدا برای تیم‌های جم آبادان و شاهین آبادان بازی می‌کرد. سپس به تیم شاهین تهران پیوست. در اولین دوره مسابقات جام باشگاه‌های فوتبال ایران در سال ۱۳۳۹ او با بازوبند کاپیتانی تیم شاهین آبادان موفق شد نخستین قهرمانی باشگاهی فوتبال در ایران را کسب نماید. پس از آن به تیم شاهین تهران پیوست. تا زمان انحلال باشگاه شاهین در سال ۱۳۴۶ او با تیم شاهین تهران بود. سپس به پرسپولیس پیوست و مربیگری آن تیم را بر عهده گرفت. دهداری اولین مربی باشگاه پرسپولیس تهران بود. چندی پس از آن او به تیم بی ستاره گارد تهران رفت و نتایج درخشانی را با این تیم در لیگ تخت جمشید کسب نمود.

پرویز دهداری یک الگوی ورزشی و اخلاقی در ورزش ایران به حساب می‌آید. او در کسوت مربیگری بازیکنان زیادی از جمله احمدرضا عابدزاده، جواد زرینچه، صمد مرفاوی و سیروس قایقران را در فوتبال ایران تربیت کرد. دهداری در سال ۱۳۵۰ در سن ۳۸ سالگی سرمربی تیم ملی شد و در بازی‌های مقدماتی المپیک مونیخ با موفقیت توانست تیم ملی را به رقابت‌های المپیک برساند. اما پیش از مسابقات از سمت خود کناره گیری کرد. علت این استعفا اختلاف وی با محمد رنجبر دستیارش بود. او پس از ۱۴ سال مجدداً در بازی‌های آسیایی ۱۹۸۶ سئول و نیز جام ملت‌های آسیا ۱۹۸۸ هدایت تیم ملی را بر عهده داشت. در رقابت‌های اخیر ایران در نهایت با پیروزی برابر چین به مقام سومی رسید، اما شبهاتی در مورد تبانی جهت نرسیدن ایران به فینال آن بازی‌ها وجود دارد. ولی پیش از رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۰ از سمت خود استعفا کرد. او همچنین مدتی سرپرست باشگاه فوتبال صنعت نفت آبادان بود. از حاشیه‌های دوران مربی گری او، استعفای ۱۴ نفر از بازیکنان تیم ملی، در هنگام برگزاری بازی‌های آسیایی ۱۹۸۶ به علت اختلافات با او و کادر فنی اش در تیم ملی، بود. 

فیلم «پرویز خان» و اتفاقات سال ۱۹۸۶

فیلم «پرویز خان» تنها فیلم ورزشی جشنواره فجر است و این فیلم در واقع بخشی از زندگی پرویز دهداری مشهور «معلم اخلاق ورزش ایران» است. کارگردان فیلم قبلا سابقه کار در تئاتر را داشته و اولین بار است که یک اثر سینمایی را کارگردانی می‌کند. بازیرگ نقش پرویز دهداری را سعید پورصمیمی بازی می‌کند. با توجه به برگزاری جام ملت‌های آسیا و حضور ایران در این ر قابت‌ها باید گفت که این فیلم زمان‌بندی خوبی دارد و می‌تواند یک امر نوستالژیک در فوتبال ایران را به نمایش بگذرد. 

تیم ملی فوتبال ایران اخیرا و در زمان کارلوس کیروش حاشیه‌های زیادی را تجربه کرد به ویژه در سال گذشته که رقابت‌های جام جهانی فوتبال همزمان با شروع اتفاقات در ایران بود. در این شرایط برخی از بازیکنان تیم ملی ایران دلیل نتایج ضعیف و شکست برابر آمریکا را عدم داشتن تمرکز به دلیل اتفاقات سال می‌دانستند. این موضوع یادآور یکی از اتفاقات دوران پرویز دهداری در بازی‌های آسیایی سئول است زمانی که ۱۴ بازیکن تیم ملی ایران پس از بازگشت از سئول که ایران در یک چهارم نهایی با باخت مقابل کره جنوبی حذف شده بود، نامه‌ای امضا شده را منتشر کردند که در زمان حضور تیم ملی در فرودگاه تبدیل به بمب خبری آن زمان شد. 

بر اساس گزارش مهر، استعفای ۱۴ بازیکن از حضور در تیم ملی جنجالی‌ترین رخداد فوتبالی دهه ۶۰ بود. دهداری تیم ملی تازه‌ای با جوانان گمنام تشکیل داد که از میان‌شان تعدادی جزو ستاره‌های بزرگ فوتبال شدند. از احمدرضا عابدزاده و مجتبی محرمی تا جواد زرینچه و صمد مرفاوی. تیم جوان دهداری پس از کسب مقام سومی در جام ملت‌های آسیای سال ۱۹۸۸، آماده رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۰ می‌شد که حاشیه‌های دیدار دوستانه ایران و ژاپن در استادیوم آزادی، پرونده حضور دهداری در تیم ملی را بست. روزی که تعدادی از تماشاگران با گلوله‌های برفی از معلم اخلاق استقبال کردند. دهداری در اوایل دهه ۷۰ از دنیا رفت و حالا قرار است زندگی و زمانه‌اش در یک فیلم قصه گو با نام «پرویزخان» به تصویر کشیده شود». 

حضور دختر پرویز دهداری در جشنواره فجر

همزمان با برگزاری فوتوکال فیلم «پرویزخان» به کارگردانی علی ثقفی و تهیه‌کنندگی عطا پناهی در آخرین روز جشنواره فجر، دختر پرویز دهداری در نشست خبری فیلم شرکت کرد که از اتفاقات مهم جشنواره فیلم فجر بود. نکته جالب اینکه دختر مرحوم پرویز دهداری از طرف تماشاگران جشنواره تشویق شد. نقش پرویز دهداری را سعید پورصمیمی و نقش دخترش را در فیلم المیرا دهقانی بازی می‌کند. 

واکنش‌ها به فیلم «پرویزخان»

برخی از کارشناسان به نقد فیلم پرویزخان پرداخته‌اند و این نقد‌ها شامل نقاط قوت و نقاط ضعف فیلم می‌شود. همچنین کارشناسان متفق‌القول هستند که برگ برنده فیلم بازی سعید پورصمیمی در نقش پرویز دهداری است. در پایین واکنش برخی از منتقدان فیلم به فیلم «پرویزخان» را مشاهده می‌کنیم:

علی نعیمی روزنامه‌نگار و عضو انجمن صنفی منتقدان و روزنامه‌نگاران سینمایی

امسال جشنواره فجر لب به لب سرشار از فیلم‌های زندگینامه‌ای است و پرویز خان شاید گل سر سبد این فیلم‌ها باشد. روایتی از بخشی از زندگی پرچالش پرویز دهداری سرمربی تیم ملی فوتبال ایران در دهه ۶۰ که در روز‌های تنهایی و بی‌کسی و پشت کردن ستاره‌های تیم ملی تلاش کرد با بازیکنان گمنام حماسه بیافریند. فیلم در صحنه‌های فوتبالی خوب عمل کرده و تلاش می‌کند تصویری پرهیجان و سینمایی از زمین فوتبال ارائه دهد و ۱۱ بازیکن زمین را در یک روح واحد به عنوان قهرمان معرفی کند. بازی سعید پورصمیمی یکی از برگ برنده‌های فیلم است که با گریم خوبی که دارد به خوبی در قامت پیرمرد منضبط فوتبال نشسته است. فیلم با همه توفیقی که در روایت دارد، اما به واسطه جنبه سفارشی بودن آن و ورود بی‌منطق مقوله جنگ درون قصه دو پاره می‌شود و برخی از سکانس‌های آن کاملا بی‌منطق است. با این حال تماشای پرویز خان چند تجربه دلنشین برای تماشاگر به ارمغان می‌آورد که مهم‌ترینشان بازی دلنشین عالیجناب سعید پورصمیمی است.

سه نکته مهم فیلم از دید علی نعیمی: گریم رسول کربکندی، استفاده از اسکندر کوتی در مقام گزارشگر، کاراکتر احمدرضا عابدزاده

محمد تقی زاده منتقد سینما:

پرویز خان بیش از آنکه از سینما و واقعیت وام بگیرد از فوتبال و موسیقی بهره برده است و جذابیت پایان‌بندی آن وامدار فوتبال است نه سینما. سانتی‌مانتالیسم و شعارزدگی در سرتاسر فیلم موج میزند و در تمامی لحظات شاهد نصیحت‌های پرویز خان دهداری هستیم. خانواده وی و احساسات گرایی دختر و مادر بیش از باندپیچی دست پرویز کار نمیکند و همراهی دختر با پدر اندک است و سمپاتی ایجاد نمیکند. پرویزخان به جای شخصیت اکسسوار میسازد، این ادعا و اتهام نیست چرا که بیش از هرچیز از کارکتر فیلم پرویز دهداری کلاه و قمقمه او به ذهن می‌ماند.

اتفاقات فیلم نه انسجام دارند و نه دراماتیک می‌شوند. اصرار فیلمساز در به تصویر کشیدن موقعیت‌های مختلف باعث شده، هیچ روایت منسجمی را شاهد نباشیم و شخصیت پرویز به عنوان کلیدی‌ترین کارکتر فیلم به کلیشه‌ای و شعاری‌ترین شکل ممکن تصویر شود. بازی سعید پورصمیمی نه تنها شایسته نامزدی نیست بلکه از بدترین و مصنوعی‌ترین بازی‌های کارنامه بازیگری وی است که بدون شک ناشی از فیلمنامه ضعیف و ناتوانی در اجرا بوده است.‌ ای کاش سازمان اوج اینهمه تاکید نمیکرد که فیلم‌های به هر نحوی به جنگ ارتباط پیدا کند. لحظات جبهه در انتهای فیلم به شدت اضافی و شعاری است. 

سه نکته از فیلم از دید محمد تقی‌زاده عبارند از: خراب کردن سوژه پرویز دهداری، مقایسه جنگ با فوتبال، سواستفاده از جذابیت فوتبال در سینما