امروز ۱۵ بهمن ماه جشن میانه زمستان است. چرا جشن؟ چون ایرانیان در گذشته معتقد بودند از این روز به بعد غول سرما شکسته خواهد شد.
زی‌سان: جشن میانه زمستان، جشنی نیست که این روز‌ها در ایران به شکل گذشته برگزار شود، اما این چیزی از اهمیت آن در تقویم ایرانی کم نمی‌کند. بیایید ببینیم جشن میانه زمستان ۱۵ بهمن چیست و چرا برای ایرانیان مهم بوده است.
بد نیست بدانید که این آیین با رای شورای عالی سیاست‌گذاری ثبت میراث معنوی در سیاههٔ آیین‌های ملی ایران ثبت شده است.
جشن میانه زمستان از کجا می‌آید؟
به گزارش زی‌سان، در روزگاران قدیم ایرانیها در نیمه زمستان یعنی ۱۵ بهمن ماه جشنی را به مناسبت نصف شدن فصل زمستان برگزار می‌کردند. آن‌ها معتقد بودند که از این تاریخ به بعد زمین دوباره شروع به زنده شدن می‌کند و چه چیزی شادی‌انگیزتر از حیات و رشد؟
جشن باستانی میانه زمستان به «گاهنباری» معروف بوده است. گاهنبار در اسطوره‌های آریایی و زرتشتی جایگاه ویژه‌ای داشته است. بیایید ببینیم گاهنبار چیست.
گاهنبار در میان آریایی‌های قدیم، به دو شکلِ «گَهَنبار» یا «گاهبار» خوانده و نوشته می‌شده است. گاهنبار درواقع به یک دوره زمانی اشاره دارد. گاهنبار فقط مربوط به جشن میانه زمستان نمی‌شود و در تقویم زرتشتی هر سال چندین گاهنبار دارد.
ریشه گاهنبار در تقویم ایرانی چیست؟
مورخان پیدایش گاهنبار را به دوران پیشدادیان مرتبط می‌دانند. نخستین بنیان‌گذار گهنبار «جمشید» است.
گاهنبار‌ها با پیشه کهن زندگی ایرانیان گره خورده است. این پیشه کشاوری و دامداری بود در نتیجه هر دوره گاهنبار به این پیشه مرتبط می‌شده است.
در واقع، گهنبار یا گاهنبار، در ابتدا توعی جشن کشاورزی بود و هرکدام از گهنبار‌ها یا دوره‌های زمانی، برابر با زمانی است که دگرگونی‌های بنیادین برای کشاورزان رخ می‌دهد و این دگرگونی‌ها با خود جشن و شادی می‌آورد.
بنا بر تقویم کهن، هر فصل یک گاهنبار دارد و هر گاهنبار پنج روز است. ایرانیان قدیم معتقد بودند که خداوند (اهورا مزدا) جهان را در این شش روز خلق کرده است. در روز اوّلِ هر کدام از این دوره‌های شش‌روزه یا گاهنبار‌ها جشنی برگزار می‌شده و آن روز، روزی مقدسی تلقی می‌شده است.
از زرتشت نقل می‌کنند که اهورا مزدا دنیا را در شش «گاه» آفرید و اولِ هر گاهی نامی دارد و در اولِ هر گاهی جشنی سازند.
زرتشتیان باور داشته‌اند که در ابتدای هر گاهی، نام یک نعمت الهی خلق شده در دنیا وجود دارد و در ابتدای هر کدام از این گاه‌هایی که آفریده می‌شود، باید جشنی برپا شود. جشن میانه زمستان نیز یکی از همین جشن‌ها و روز‌های مقدس است.
هریک از جشن‌های شش‌گانه گاهنبار‌ها پنج روز به‌طول می‌انجامیده و آخرین روز هر گاهنبار مهم‌ترین روز جشن بوده است.
در هر یک از شش گاهنبار سال، آیین‌های ویژه‌ای برپا می‌شده است، مردم مهمانی می‌گرفتند، لباس‌های تمیز می‌پوشیدند، دور هم جمع می‌شدند و شادی می‌کردند.
آیا جشن نیمه زمستان هنوز هم برگزار می‌شود؟
اگرچه هنوز در برخی از روستا‌های ایران و در میان افراد میانسال‌تر همچنان این روز ارزشمند شمرده می‌شود، اما واقعیت این است که بسیاری از این جشن‌ها به مرور زمان رو به فراموشی نهاده‌اند.
جالب است بدانید که آیین پیر شالیار نیز هر سال ۱۵ بهمن در کردستان و روستای اورامان برگزار می‌شود که یکی از دیدنی‌ترین و بهترین جشن‌های باستانی ماست.
سایر اخبار
غیر قابل انتشار: ۰ | در انتظار بررسی: ۰ | انتشار یافته:
پرطرفدار