هشدار منابع امنیتی؛ داعش در حال بازگشت است

روزنامه آمریکایی حمله هفته گذشته در نیواورلئان در ایالت لوئیزیانا را نشانه‌ای از بازگشت داعش دانست و هشدار داد: وضعیت کنونی در سوریه بستر مناسبی را برای قدرت‌گیری دوباره داعش به وجود آورده است.

در پشت حمله سال نو میلادی در نیواورلئان واقع در نزدیکی خلیج مکزیک که با الهام از داعش انجام گرفت، یک واقعیت آزاردهنده وجود دارد: مقامات نظامی و کارکنان امنیت ملی بیم آن را دارند که طوفانی کامل در سراسر جهان در حال شکل‌گیری است که می‌تواند منجر به حملات تروریستی مرگبارتری در سواحل ایالات متحده شود.

حتی قبل از اینکه «شمس‌الدین جبار» سرباز کهنه‌کار ارتش ایالات متحده با خودرویی به میان جمعیت در خیابان «بوربن راند» برود و ۱۴ نفر را در روز سال نو به قتل برساند، در محافل سیاست خارجی ارزیابی گسترده‌ای مبنی بر این وجود داشته است که شرایط برای تجدید حیات داعش در خارج فراهم شده تا این گروه تروریستی به‌طور بالقوه مجموعه جدیدی از نیرو‌هایی را در ایالات متحده، اروپا و آسیا که مایل به انجام اعمال خشونت‌آمیز هستند، پیدا کند.

روزنامه واشنگتن‌تایمز با این مقدمه نوشت: هر چه این گروه قلمرو بیشتری را تحت کنترل داشته باشد و سران آن از حمله ایالات متحده یا متحدان ضدتروریسم آن احساس امنیت بیشتری داشته باشند، برنامه‌ریزی برای انجام عملیات یا تلاش‌های هماهنگ شده برای عضوگیری آنلاین، آموزش ساخت بمب به تروریست‌های بالقوه آسان‌تر خواهد بود.

در این مطلب آمده است: اگرچه این گروه قلمرو گسترده‌ای را که یک دهه پیش در سوریه و عراق بر آن حاکم بود، کنترل نمی‌کند، به سرعت در حال بازیابی قدرت در سراسر مناطق جنوب صحرای بزرگ آفریقاست، جایی که مقامات ایالات متحده و بین‌المللی هشدار می‌دهند که دولت‌های مرکزی ضعیف برای متوقف کردن آن مجهز نیستند. در افغانستان نیز گروه وابسته وابسته به آن، یعنی «داعش خراسان» در بیش از سه سال پس از خروج نیرو‌های آمریکایی از این کشور، دامنه نفوذ خود را بسیار گسترش داده است. ظهور داعش خراسان شاید بهترین نمونه باشد که با حمله به سالن کنسرت مسکو در مارس گذشته خود را نشان داد که بیش از ۱۴۰ نفر در جریان آن کشته شدند.

سوریه تهدید فوری است

به نوشته واشنگتن تایمز، به‌نظر می‌رسد که برای ایالات متحده، فوری‌ترین تهدید از سوریه سرچشمه می‌گیرد، جایی که «بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه ماه گذشته طی یک حمله غافلگیرانه توسط نیرو‌های شورشی برکنار شد. ایالات متحده بی سر و صدا تعداد سربازان خود را در سوریه از ۹۰۰ به حدود ۲۰۰۰ نفر افزایش داد و نیرو‌های آمریکایی در هفته‌های اخیر حملات جدیدی را علیه نیرو‌های داعش انجام داده‌اند که در مناطقی که قبلاً تحت کنترل نیرو‌های اسد و روسیه بود، دست به کار شده‌اند.

این رسانه آمریکایی نوشته «با وجود یک نیروی شورشی آزموده نشده که اکنون در دمشق حکومت می‌کند، ممکن است راه برای کشور همسایه آن، ترکیه باز باشد تا کرد‌ها را که در دهه گذشته شرکای اصلی ایالات متحده بوده‌اند، هدف قرار دهد. ترکیه، تحت ریاست جمهوری رجب طیب اردوغان، عناصر این اتحاد کرد‌ها را تروریست‌هایی می‌داند که به دنبال پیوند با نیرو‌های جدایی‌طلب کرد مستقر در ترکیه هستند».

به این ترکیب، این احتمال را باید اضافه کرد که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور منتخب آمریکا حضور نظامی کشورش در سوریه را کاهش دهد، نه گسترش. برخی از متخصصان می‌گویند که علائم هشدار دهنده جدی در این زمینه وجود دارد.

داعش به سوریه محدود نخواهد شد

«مایکل روبین» مقام سابق وزارت دفاع آمریکا که اکنون از اعضای ارشد اندیشکده «امریکن اینترپرایز» است، گفت: ما شاهد حملات بسیار بیشتری از سوی داعش و کپی‌برداری از آن خواهیم بود. داعش در حال بازگشت است و اگر ترکیه یا نیرو‌های نیابتی آنها بر اردوگاهی که کردها، آنها (اعضای داعش) را در شمال شرقی سوریه تحت مراقبت قرار می‌دهند غلبه کنند، ممکن است به زودی ده‌ها هزار نیروی آن آزاد شوند.

او ادامه داد: ترامپ ممکن است بر این باور باشد که دیکتاتور‌ها ثبات را به ارمغان می‌آورند و بنابراین، ممکن است به اردوغان اجازه دهد تا آنچه می‌خواهد با کرد‌ها انجام دهد، اما کنار گذاشتن متحدان اصلی آمریکا در سوریه بهایی خواهد داشت که آمریکایی‌ها در جبهه داخلی خواهند پرداخت.

روبین به واشنگتن تایمز گفت: اگر داعش در سوریه آزاد شود، انتظار نداشته باشید که آنها تنها در آنجا بمانند. زمانی که آنها شروع به عبور از مرز جنوبی یا در این مورد، از مرز شمالی با کانادا کنند، مساله فقط زمان خواهد بود.

«مرکز سوفان» یک اندیشکده در حوزه امنیتی به تازگی در تحلیلی تاکید کرد که شرایط آشفته در سوریه زمینه مناسبی برای قدرت‌گیری جدیدی از سوی داعش ایجاد کرده است.

در بخشی از این تحلیل آمده است: محیط کنونی در سوریه برای داعش مناسب است تا از آن برای کمک به بازگشت و احیای مجدد آن، نه تنها در این کشور، بلکه در سراسر منطقه استفاده کند. با نگاهی به داده‌های در دسترس و طبقه‌بندی نشده، حملات داعش در سوریه به تنهایی نسبت به سال گذشته سه برابر شد و در سال ۲۰۲۴ حدود ۷۰۰ مورد بوده است. آنها همچنین از نظر پیچیدگی ارتقا یافته‌اند، میزان مرگبار بودن آنها افزایش یافته و از نظر جغرافیایی پراکنده‌تر شده‌اند.

داعش در تلاش برای بازسازی است

روزنامه آمریکایی در ادامه به چند مورد حملات تروریستی در نقاط مختلف جهان طی سال‌های گذشته اشاره کرد که همگی تحت پرچم داعش انجام گرفتند و افزود: حقایق نشان می‌دهد که ده‌ها، شاید صد‌ها نفر دیگر در ایالات متحده در حال حاضر وجود دارند که مایل و قادر به انجام حملات مشابه هستند. اکتبر گذشته، کمیته امنیت داخلی مجلس نمایندگان آمریکا بیش از ۵۰ مورد را از آوریل ۲۰۲۱ کشف کرد که در آن افراد در آمریکا به تلاش برای حمایت مادی از گروه‌های تروریستی، از جمله داعش یا سایر جرایم مرتبط با ترور متهم شدند.

برقراری ارتباط با این افراد یا الهام بخشیدن به تندرو‌های جدید و آموزش آنها در مورد نحوه انجام حملات تروریستی در آمریکا، برای مقامات داعش که احساس امنیت نسبتاً خوبی می‌کنند، بسیار آسان‌تر خواهد بود؛ و این خطر در سوریه بسیار فوری است، زیرا داعش در آنجا نیروی جنگی قابل توجهی را در اختیار دارد و هنوز برخی از عناصر زیربنایی ریشه‌دار را دارد که آن را یک دهه پیش در زمان اوج گرفتن خلافت خود در سراسر سوریه و همسایه آن، عراق ایجاد کرد.

حتی روسیه که به سختی متحد ایالات متحده در مسائل مهم سیاست خارجی یا امنیت ملی به شمار می‌آید، نگران است که خلأ قدرت در سوریه منجر به احیای داعش شود.

مدت‌ها قبل از برکناری اسد، مقامات پنتاگون هشدار می‌دادند که شرایط برای ظهور مجدد داعش در حال شکل‌گیری است. فرماندهی مرکزی ایالات متحده در منطقه (سنتکام) در ماه ژوئیه اعلام کرد که داعش تنها در نیمه اول سال ۲۰۲۴ حداقل ۱۵۳ حمله در عراق و سوریه انجام داده است.

سنتکام در آن زمان گفت: با این سرعت، داعش در حال افزایش حملات خود بیش از ۲ برابر تعداد کل حملاتی است که در سال ۲۰۲۳ ادعا کرده بود، انجام داده است. افزایش حملات نشان می‌دهد که داعش در تلاش برای بازسازی پس از چندین سال کاهش توانایی است.

ترامپ برای عقب‌نشینی از سوریه مصمم‌تر است

واشنگتن تایمز تصریح کرد: به نظر می‌رسد که عوامل داعش از بی‌ثباتی سیاسی در داخل کشور جنگ‌زده سوءاستفاده می‌کنند چراکه حمله ماه گذشته آمریکا به دیرالزور، منطقه‌ای را شامل شد که پیشتر در کنترل نیرو‌های اسد و روسیه قرار داشت.

با این حال، ممکن است اولویت‌های ایالات متحده از نظر سیاسی در حال تغییر باشد. دونالد ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود تلاش کرد تا تمام نیرو‌های آمریکایی را از سوریه خارج کند، اگرچه در نهایت توسط قانون‌گذاران جمهوری‌خواه و مقامات نظامی با نفوذ متقاعد شد که یک گروه کوچک را در آنجا نگه دارد.

این بار، به نظر می‌رسد که او برای اجرای یک عقب‌نشینی کامل مصمم‌تر است.

ترامپ درست پس از سقوط دولت اسد در پستی در شبکه‌های اجتماعی گفت که «ایالات متحده نباید کاری با آن داشته باشد. این دعوای ما نیست. بگذار اتفاق بیفتد، درگیر نشو!»