حامی سرسخت اوکراین بر مسند ریاست ناتو؛ مارک روته دبیرکل جدید ناتو کیست؟

نخست‌وزیر سابق هلند در حالی امروز (سه شنبه) بر مسند دبیرکلی ناتو تکیه زد که این ائتلاف نظامی غربی به دلیل نزدیک شدن به زمان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در برهه‌ای حساس به سر می‌برد.

از سال گذشته موضوع جانشینی استولتنبرگ مطرح شده و پیش از این نام‌هایی، چون «مته فردریکسن»، نخست‌وزیر دانمارک، برای تصدی دبیرکل ناتو مطرح شده بود.

تیرماه گذشته استولتنبرگ اعلام کرد که به دنبال تصمیم اعضای این ائتلاف نظامی، دوره دبیرکلی او برای یک سال دیگر تا اکتبر ۲۰۲۴ تمدید شده بود.

نمایندگان ۳۲ عضو این ائتلاف در نشستی در مقر ناتو در بروکسل این تصمیم را اتخاذ کردند؛ روته گفت که مشتاقانه منتظر است تا این کار را «با قدرت زیاد» آغاز کند.

روته پس از اعلام تمایل خود به این سمت در سال گذشته، حمایت اولیه اعضای اصلی ائتلاف از جمله آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان را به دست آورد.

برخی دیگر، به‌ویژه کشور‌های اروپای شرقی که معتقد بودند این سمت برای اولین بار باید به شخصی از منطقه آنها داده شود، محتاط‌تر بودند.

استولتنبرگ گفت: من به گرمی از انتخاب مارک روته به عنوان جانشین خود از سوی متحدان ناتو استقبال می‌کنم.

سابقه فعالیت مارک روته

روته، فارغ‌‎التحصیل تاریخ، برای نخستین بار در سال ۲۰۱۰ نخست وزیر هلند شد، اما در جولای گذشته پس از فروپاشی ائتلاف ۴ حزبی او درباره نحوه مهار مهاجرت، استعفا کرد.

این سیاستمدار هلندی پس از یک دهه ریاست ینس استولتنبرگ، نخست‎وزیر پیشین نروژ، از اول اکتبر ریاست ائتلاف ۳۲ کشوری را بر عهده خواهد گرفت.

روته از زمان آغاز جنگ اوکراین از این کشور حمایت کرده است؛ در واقع، این یکی از دلایلی بود که او در وهله اول به دنبال این سمت بود.

اما اتحادیه اروپا به‌ویژه با چالش‌های حیاتی از نظر شکاف‌های توان دفاعی مواجه است که باید در سال‌های آینده برای مطابقت با جاه‌طلبی‌های این اتحاد مورد بررسی قرار گیرد.

با وجود هزینه‌های دفاعی بی‌سابقه ۲۷۰ میلیارد یورویی اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۳، این اتحادیه فاقد مواردی مانند مهمات، اطلاعات یا نظارت است و هنوز هم به شدت به تولید آمریکا وابسته است.

روته پیش از این از نیاز اروپا به توسعه قابلیت‌های دفاعی خود صحبت کرده بود، اما او بدون آمریکایی‌ها (که همچنین بخشی از ناتو هستند) تمایلی به انجام این کار نداشت.

وی در کنفرانس امنیتی مونیخ در ماه فوریه گذشته (بهمن ماه ۱۴۰۲) گفت: بدیهی است که اگر ما باید بتوانیم کاملا اروپایی و فوق العاده بخریم، اما صادقانه بگویم، شما هرگز بدون خرید آمریکایی به آنجا نخواهید رسید و سپس می‌توانید این کار را به شیوه‌ای بسیار باز انجام دهید.

روته در سال ۱۹۶۷ در لاهه به دنیا آمد و مدت طولانی در سیاست هلند و بین‌الملل یک چهره برجسته بوده است، او پیش از اینکه در اوایل دهه ۱۹۹۰ وارد عرصه سیاست شود، کار خود را به عنوان معلم آغاز کرد و به سرعت در صفوف حزب مردم برای آزادی و دموکراسی (VVD) ارتقا یافت.

روته به دلیل مواضع سیاسی راست میانه خود شهرت دارد و به عنوان یکی از اعضای VVD از سیاست‌های بازار آزاد، محافظه‌کاری مالی و لیبرالیسم اجتماعی حمایت می‌کند.

رویکرد روته اغلب بر اصلاح اقتصادی، کاهش هزینه‌های دولتی و ارتقای مسئولیت‌پذیری فردی تاکید می‌کند و به دلیل رویکرد عمل‌گرایانه‌اش شناخته می‌شود.

برجسته‌ترین دستاورد او در سال ۲۰۱۰ بود که نخست‌وزیر هلند شد؛ سمتی که تا سال ۲۰۲۳ در این سمت بود و او را به طولانی مدت‌ترین نخست وزیر هلند تبدیل کرد.