زیسان؛ زوال عقل بیش از 55 میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد. تعدادی از عوامل می توانند خطر ابتلا به زوال عقل را در افراد افزایش دهند، از جمله فشار خون بالا، خواب ضعیف و عدم تحرک بدنی. در همین حال، فعال ماندن از نظر شناختی، فیزیکی و اجتماعی و محدود کردن مصرف الکل میتواند این خطر را کاهش دهد.
به گزارش زیسان، اخیراً، یک مطالعه جامع که در سوئد انجام شده به این نتیجه رسیده که استرس مزمن و افسردگی با ریسک بیشتری به بیماری آلزایمر، شایعترین شکل زوال عقل مرتبط است. محققان دریافتند افرادی که دارای سابقه استرس مزمن و افسردگی هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند. در سراسر جهان، حدود 280 میلیون نفر افسردگی دارند، در حالی که تقریباً 300 میلیون نفر دچار اضطراب و استرس هستند. با توجه به اینکه بسیاری از مردم در مرحلهلای از زندگی خود با چالش های بهداشت روانی روبرو هستند، چه پیوندی بین این دو فاکتور سلامتی و آلزایمر وجود دارد؟
افسردگی چیست و چطور باید درمانش کرد؟
این مطالعه سوابق مراقبت های بهداشتی بیش از 1.3 میلیون نفر را در سوئد بین 18 تا 65 سال بررسی کرد. محققان افرادی را که بین سال های 2012 تا 2013 دچار استرس مزمن (به صورت فنی اختلال خستگی ناشی از استرس مزمن)، افسردگی یا هر دو تشخیص داده شده بودند، بررسی کردند و آنها را با افرادی مقایسه کردند که در همان دوره استرس مزمن یا افسردگی نداشتند. سپس همین شرکتکنندگان بین سالهای 2014 و 2022 مورد بررسی قرار گرفتند تا مشخص شود که آیا تشخیص اختلال شناختی خفیف یا زوال عقل، بهویژه بیماری آلزایمر، دریافت کردهاند.
اختلال شناختی خفیف اغلب به عنوان پیش درآمد زوال عقل در نظر گرفته می شود، اگرچه همه افرادی که دارای اختلال شناختی خفیف هستند به زوال عقل مبتلا نمیشوند. در طول دوره مطالعه، افرادی که سابقه استرس مزمن یا افسردگی داشتند، تقریباً دو برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به اختلالات شناختی خفیف یا بیماری آلزایمر بودند. قابل ذکر است، افرادی که هم استرس مزمن و هم افسردگی دارند تا چهار برابر بیشتر احتمال دارد که به اختلالات شناختی خفیف یا بیماری آلزایمر مبتلا شوند.
در تفسیر نتایج این مطالعه، چند نکته کلیدی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. اول، تشخیص اختلال خستگی مزمن ناشی از استرس منحصر به سیستم پزشکی سوئد است. مشخصه آن حداقل شش ماه استرس شدید بدون بهبودی کامل است. علائم شامل خستگی، اختلال خواب و مشکلات تمرکز با کاهش شدید در توانایی عملکرد افراد است. استرس خفیف ممکن است همین تاثیر را نداشته باشد.
دوم، تعداد افرادی که در این مطالعه مبتلا به زوال عقل تشخیص داده شدند (خطر مطلق) بسیار کم بود. از 1.3 میلیون نفر مورد مطالعه، 4346 نفر با استرس مزمن، 40101 نفر مبتلا به افسردگی و 1898 نفر دارای هر دو فاکتور به صورت همزمان تشخیص داده شدند. از این تعداد، تعداد مبتلایان به آلزایمر به ترتیب 14 نفر (0/32 درصد)، 148 (0/37 درصد) و 9 نفر (0/47 درصد) بود.
این اعداد کوچک ممکن است به دلیل مشخصات سنی نسبتاً کم باشد. زمانی که مطالعه در سالهای 2012 تا 2013 آغاز شد، میانگین سنی شرکتکنندگان حدود 40 سال بود. این بدان معناست که میانگین سنی در سال 2022 حدود 50 سال بوده است. دمانس یا همان زوال عقل معمولاً در افراد بالای 65 سال تشخیص داده میشود و تشخیص در سنین پایینتر ممکن است کمتر قابل اعتماد باشد.
در نهایت، ممکن است در برخی موارد استرس و علائم افسردگی منعکس کننده آگاهی از توانایی در حال کاهش حافظه باشد، نه اینکه این علائم به خودی خود یک عامل خطر باشند. این آخرین ملاحظه به یک نکته گسترده تر اشاره می کند: مطالعه مشاهده ای است. این بدان معنی است که نمی تواند به ما بگوید که یک چیز باعث چیز دیگری شده است بلکه فقط نشانه وجود یک ارتباط بین دو عامل است.