رقابتهای درون حزبی آمریکا برای معرفی نامزدهای اصلی انتخابات ریاست جمهوری این کشور، شب بزرگی را پشت سر گذاشت و همانطور که پیشبینی میشد جو بایدن و ودونالد ترامپ توانستند اکثریت آرای حزبی را به خود اختصاص دهند.
این رقابتها که از دو ماه پیش و در ایالتهای آیوا و نیوهمپشایر کلید خورده بود، سهشنبه شب با برگزاری همزمان انتخاباتهای درون حزبی در یک دو جین ایالت شرقی و غربی به اوج رسیده است.
با فرا رسیدن شب در سواحل شرقی آمریکا و به پایان رسیدن رای گیری در ایالتهای کرانه شرقی، نتایج یک به یک اعلام میشود و اگر چه پیروزیهای پیاپی بایدن و ترامپ کاملا قابل پیشبینی بود، اما ناظران با ذرهبین در حال وارسی آمارها و مشخصات رایدهندگان هستند تا بلکه فراتر از اعداد و ارقام بتوانند استنباطهایی برای درک بهتر از فضای انتخابات امسال به دست آورند.
تا حدود ساعت ۱۰ شب به وقت واشنگتن دیسی، جو بایدن توانسته در ۱۳ ایالت برنده شود به انضمام آیوا. برخی از این ایالتها عبارتند از: آلاباما، آرکانزاس، کلورادو، مین، ماساچوست، کارولینای شمالی، اوکلاهاما، تنسی، تگزاس، ورمونت، ویرجینیا و مینهسوتا.
دونالد ترامپ هم تاکنون در ۱۰ ایالت برنده شده و انتظار میرود آرا در سایر ایالتهایی که امشب رایگیری حزبی برگزار شده را هم درو کند.
ایالتهایی که تا حدود ساعت ۱۰ شب به وقت شرق آمریکا، دونالد ترامپ در «سهشنبه بزرگ» تصاحب کرده عبارتند از: آلاباما، آرکانزاس، کلورادو، مین، ماساچوست، کارولینای شمالی، اوکلاهاما، تنسی، تگزاس و و مینهسوتا.
سهشنبه شب شبکه خبری سیبیاس همزمان با اعلام پی در پی پیروزی دونالد ترامپ در ایالتهای مختلف، گزارش کرد که نتایج شمارش آرای جمهوریخواهان در ایالت ورمونت فعلا به نفع نیکی هیلی بوده است.
این برآورد اولیه که ممکن است با ادامه شمارش و افزدوه شدن نتایج در شهرهای اصلی تغییر کند، تا اینجا تنها پیروزی خانم هیلی برابر دونالد ترامپ در «سهشنبه بزرگ» بوده است.
او چند روز پیش توانست در واشنگتن دی سی - پایتخت امریکا - هم دونالد ترامپ را شکست دهد اگر چه اختلاف میان دو نفر به قدری زیاد است که بسیاری از هم اکنون نیکی هیلی را شکست خورده بزرگ سه شنبه بزرگ خطاب میکنند.
با این حال، خانم هیلی گفته قصد کناره گیری از رقابتهای درون حزبی را ندارد چرا که معتقد است «مردم باید امکان انتخاب دیگری هم داشته باشند» وگرنه به گفته او انتخابات آمریکا هم شبیه انتخابات در کشورهای اقتدارگرا خواهد شد که فقط یک نامزد اصلی هست و رای دهندگان عملا انتخاب دیگری ندارند.
نتایج نهایی سهشنبه بزرگ احتمالا تا اواسط روز بعد - یعنی چهارشنبه ۶ مارس - مشخص نخواهد شد چرا که در ایالت غربی کالیفرنیا که اتفاقا به علت آن که پرجمعیتترین ایالت امریکاست نتایج آن در سرنوشت نامزدها بسیار موثر است، رای گیری حدود نیمه شب به وقت شرق آمریکا به پایان خواهد رسید.
با این حال، برآوردهای اولیه از این ایالت با ۴۰ میلیون نفر جمعیت، پیروزی قاطع برای جو بایدن و دونالد ترامپ است.
اگر چه پیروزی جو بایدن در کالیفرنیا کاملا قابل پیش بینی بود، اما آقای ترامپ با کسب ۱۶۹ کرسی نمایندگان کالجهای انتخاباتی کالیفرنیا تا حدود بسیار زیادی پیروزی نهایی خود در حزب جمهوریخواه را قطعی خواهد کرد و بسیاری خواستار پذیرفتن شکست از سوی نیکی هیلی حتی پیش از برگزاری انتخابات در سایر ایالتها خواهند شد.
سوپر سهشنبه یا سهشنبه بزرگ، که امسال ۵ مارس است، بزرگترین روز برای رایگیری و گزینش نامزد جمهوریخواهان است.
در این روز انتخابات گزینش نامزد حزب جمهوریخواه در ۱۵ ایالت، از جمله پرجمعیتترین ایالتها - کالیفرنیا و تگزاس - و همچنین قلمروهای ایالات متحده در ساموآی آمریکا برگزار میشود.
در این روز، ۸۷۴ رای از مجموع ۲۴۲۹ رای الکتورال مشخص خواهد شد و معمولا نتیجه انتخابات سوپر سهشنبه تعیین کننده برنده احتمالی رقابت است. نیکی هیلی فقط از لحاظ تئوریک ممکن است مانع از نامزدی ترامپ شود.
با این وجود، اگر خانم هیلی مایل باشد، میتواند از رقابت خارج نشود و به مبارزه تا رایگیری نهایی در ژوئن ۲۰۲۴ ادامه دهد.
انتخابات مقدماتی مجموعهای از رایگیریهای حزبی در سطح ایالتی است. بدین معنی که ساکنان ایالت بسته به حزب سیاسی که در آن ثبت نام کردهاند (در برخی ایالتها فارغ از تعلق رسمی به یک حزب) به نامزدهای دو حزب اصلی آمریکا - یعنی دموکراتها و جمهوریخواهان - رای میدهند.
در پی این سری انتخاباتهای ایالتی، یک همایش یا «کنفرانس ملی» برگزار میشود که درآن نمایندگان مجمعهای انتخاباتی هر ایالت دور هم جمع میشوند.
برنده کاندیداتوری یک حزب کسی است که در نهایت تعداد بیشتری از ایالتها رسما در کنوانسیون ملی حزب معرفی میشود. این همایش یک رویداد سیاسی بزرگ سیاسی است که برای جمهوریخواهان امسال در ماه ژوئیه ۲۰۲۴ برگزار خواهد شد.
هریک از ایالتها میتواند نامزد مورد نظر خود را به یکی از دو روش انتخاب کند.
تقریبا همه ایالتها انتخابات مقدماتی خود را از طریق رایگیری مخفی برگزار میکنند که شبیه انتخابات اصلی ریاست جمهوری است.
تعداد کمی از ایالتها به جای رایگیری مخفی، گروه ویژه انتخاب نامزد یا مجتمع حزبی را تشکیل میدهند که در آن، رایگیری با بلند کردن دست یا شمردن تعداد موافقان و مخالفان هر نامزد صورت میگیرد.
در این مورد که در گزینش نامزد حزبی چه کسانی باید حق رای داشته باشند بین ایالتها تفاوت وجود دارد، اما در اکثر آنها، فقط اعضای حزب جمهوریخواه این حق را دارند.
در کنوانسیون ملی، هر ایالت براساس تعداد آرا (مجمع انتخاباتی - الکتورال) که در اختیار دارد به نامزد برنده در آن ایالت رای خواهد داد.