رازهایی درباره استان بلوچستان پاکستان؛ کجاست و چرا مهم است؟

زی‌سان: بلوچستان بزرگترین ایالت پاکستان است و با این که دارای بیشترین منابع طبیعی در میان ایالت‌های این کشور است، از همه آن‌ها کمتر توسعه یافته است.

هفته گذشته ایران و پاکستان هر دو حملاتی به مناطق مرزی یکدیگر داشتند. برای درک بهتر دلایل این تحولات، نگاهی می‌کنیم به منطقه بلوچستان، و فرهنگ متمایز و هویت تاریخی آن. این ایالت پاکستان تقریبا ۴۴ درصد مساحت کل کشور را در بر می‌گیرد، اما تنها شش درصد از جمعیت ۲۴۱ میلیونی پاکستان در آن زندگی می‌کنند. تاریخ این منطقه از کشور پاکستان با شورش گره خورده است.

بلوچستان پاکستان که با ایران و افغانستان هم‌مرز است، خط ساحلی گسترده‌ای هم در کرانه‌های دریای عرب دارد.

نام این منطقه از قوم بلوچ می‌آید که قرن‌ها در آن سکونت داشته‌اند. بلوچ‌ها بزرگ‌ترین گروه قومی در این استان هستند و بعد از آن‌ها پشتون‌ها بیشترین جمعیت را دارند. بسیاری دیگر از مردم بلوچ در استان سیستان و بلوچستان ایران و همین طور در افغانستان زندگی می‌کنند.

بلوچستان از نظر منابع طبیعی از جمله منابع گاز و مواد معدنی غنی‌ترین ایالت پاکستان است و بخشی مهم از پروژه «دالان اقتصادی چین و پاکستان» است که چین بودجه آن را تامین می‌کند.

این پروژه بخشی از «ابتکار کمربند و جاده» شی جین‌پینگ، رئیس جمهوری چین است و شامل احداث بندر آب عمیق در شهر گوادر در نزدیکی خلیج عمان می‌شود که اهمیتی استراتژیک دارد.

چین همچنین در پروژه‌های بخش معدن ایالت بلوچستان پاکستان هم حضور دارد و همین طور ساخت یک فرودگاه بین‌المللی در گوادر که گروه‌های شورشی به شدت مخالف احداث آن هستند.

یک شرکت معدن کانادایی به نام «بَریک گلد» ۵۰ درصد سهام معدن «رکو دیگ» بلوچستان را در اختیار دارد که به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مراکز توسعه‌نیافته استخراج مس و طلا شناخته می‌شود.

ایالت بلوچستان پاکستان همواره با بهره‌کشی گسترده از منابع خود روبرو بوده و همین دلیل اصلی شورش و ناآرامی در این منطقه بوده است. محلی‌ها، به ویژه بلوچ‌ها، دولت‌های مرکزی را مقصر بهره‌کشی و سودجویی از منابع بلوچستان، بدون هیچ‌گونه تلاشی برای توسعه و رونق خود منطقه می‌دانند.

اعتراض مردم این استان در برابر دولت پاکستان و شورش‌های گروه‌های مسلح از سال ۱۹۴۸ بعد از استقلال پاکستان از امپراتوری بریتانیا در هند آغاز شد.

این شورش‌ها در دهه‌های ۱۹۵۰، ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ مراحل مختلفی را طی کرد. بعد از یک دوره آرامش نسبی، فعالیت گروه‌های شورشی از سال ۲۰۰۳ و در دوره حاکمیت نظامی ژنرال پرویز مشرف بر پاکستان به شدت افزایش یافت. او دستور چندین عملیات ضد شورش در بلوچستان پاکستان را داد و نواب اکبر خان بوگتی، یکی از رهبران بلوچ پاکستان، در یکی از این عملیات‌ها کشته شد. تعداد زیادی از مردم این استان در جریان همین درگیری‌ها با دولت پاکستان کشته شدند.

در حال حاضر نیز چندین گروه مخالف دولت پاکستان در این استان فعال هستند.