ماجرای «برفِ مرز ایران و ترکیه»؛ از توضیح هواشناسی تا دکل‌های چینی!

زی‌سان: اظهارنظرهای متفاوتی درباره دلیل کم بارشی در ایران و تفاوت بارش در مرز ایران و ترکیه شکل گرفته و برخی حتی پای چینی‌ها را هم به ماجرا کشاندند.  از طرف دیگر برخی از پدیده ابردزدی صحبت می‌کنند و به نظر می‌رسد این موضوع در حال بررسی است. 

به گزارش زی‌سان، چندی پیش بود که ویدئویی در فضای مجازی منتشر شد که نشان می‌داد ابر‌ها وقتی از ترکیه به مرز ایران یعنی ارومیه می‌رسند به ناگهان تغییر مسیر داده و از مرز‌های ایران دور می‌شوند. در پی این اتفاق اظهارنظر‌های بسیاری مطرح شد و حتی برخی نیز از پدیده «ابردزدی» در ایران صحبت کردند، اما کارشناسان این پدیده را رد می‌کنند و این اتفاق را طبیعی می‌دانند. 

دلیل تفاوت بارش باران در مرز ایران و ترکیه 

پیش از این سازمان هواشناسی درباره این پدیده توضیحاتی داده بود و ماجرای فرار ابر‌ها از مرز‌های ایران را کاملا کذب دانسته و این اتفاق را مربوط به اقلیم متفاوت دو کشور اعلام کرد.

«احد وظیفه» رئیس مرکز ملی مدیریت بحران خشکسالی در واکنش به ماجرای تفاوت بارش برف در مرز ایران و ترکیه در جدیدترین اظهارنظر گفت: این تفاوت‌ها معمول در هواشناسی، چیز عجیبی نیست، به طوری که ۲ طرف تونل کندوان هم همین‌گونه است و به تغییر اقلیم ۲ منطقه برمی‌گردد. وی در خصوص شایعه برفی در نقطه صفر مرزی، گفت: مرکز ایران و ترکیه بسیار پر ارتفاع است، در واقع در منطقه کوهستانی زاگرس دارای ارتفاعات قابل ملاحظه است. بسیاری از مناطقی مرزی ایران و ترکیه از نظر توپوگرافی متفاوت هستند.

وی افزود: ایستگاه‌های هواشناسی نزدیک مرزی مثل شهرستان سردشت داریم که اگر شهرستان سردشت و اطراف دریاچه ارومیه را با یکدیگر مقایسه کنیم می‌توان گفت که بارش سالانه در منطقه سردشت حدود ۸۰۰ میلی متر است در حالی که اطراف دریاچه حدود ۲۰۰ میلی متر، یعنی چهار برابر کمتر است؛ بنابراین این اختلاف به اقلیم منطقه بر می‌گردد. 

شایعه دکل‌های چینی

اما حدود چند روز پیش شایعه دیگری در فضای مجازی منتشر شد و پای چینی‌ها را به ماجرای عجیب «فرار ابر‌ها از ایران» کشاند. ماجرا این است که برخی از باغداران اردبیل و خلخال برای اینکه بتوانند از خسارت به باغ‌ها توسط تگرگ جلوگیری کنند سیستم‌هایی را در محوطه باغ‌ها نصب کرده‌اند که تا حدی ابر‌های تگرگ‌زا را دور می‌کند. همین امر منجر به شکل‌گیری شایعه در فضای مجازی شد و عامل اصلی فرار ابر‌ها از ایران را همین سیستم‌های چینی دانستند. 

مدیرکل هواشناسی استان اردبیل در گفتگو با خبرگزاری فارس در اردبیل در خصوص شایعاتی مرتبط با نصب دکل‌های پراکنده کننده ابر‌های تگرگ‌زا در سبلان اظهار کرد: این سیستم‌ها صرفا به شکل نقطه‌ای و بر روی محوطه برخی از باغات مشکین‌شهر و خلخال نصب شده و تاثیر می‌گذارد و کار آن تبدیل تگرگ موجود در ابر همان محوطه به باران برای جلوگیری از خسارت به محصولات باغی است.

وی افزود: اینکه نصب این سیستم‌ها بتواند ابر‌ها را پراکنده کند و یا مانع بارش شود کذب است، زیرا صرفا این ستون‌ها می‌توانند برای محدوده‌خاصی جهت تبدیل تگرگ به باران عمل کنند که تحقق این امر نیز شرایط خاص خود را دارد و عملکرد این ستون‌ها جهت از بین بردن تگرگ قطعی نبوده و نسبی است. مدیرکل هواشناسی استان اردبیل تاکید کرد: این سیستم‌های ضد تگرگ ۱۰ سال پیش به شکل شخصی در برخی از باغات اطراف سبلان و جنوب استان نصب شده است و متولی آن خود باغداران هستند. کوهی عنوان کرد: از نظر هواشناسی وجود این سیستم‌ها هیچ مانعی برای بارش و وجود ابر‌ها نیست و شایعه مورد در این باره تکذیب می‌شود. 

تکرار این اتفاق در سال‌های گذشته

اگرچه برخی در واکنش به ماجرای تغییر مسیر ابر‌ها از مرز ایران بر این عقیده‌اند که احتمال پدیده ابردزدی وجود دارد و حتی این موضوع نیز به نظر می‌رسد که در حال بررسی است، اما کارشناسان این ایده را تقریبا متفق‌القول رد می‌کنند و این اتفاق را طبیعی می‌داند.

کاوه مدنی فعال محیط زیست در صفحه توئیتر خود به این اتفاق واکنش نشان داد و نوشت. «آخه چطور ممکنه؟ یهو امسال ابر‌ها تصمیم گرفتند تا می‌رسند مرز ایران دیگه نبارند؟ انگار خط‌کش گذاشتند سر مرز و ابر‌ها را قبلش تخلیه کردند. این اتفاق کاملا بی‌سابقه و غیرطبیعیه.» وی همچنین در ادامه پدیده ابردزدی را کاملا رد می‌کند و بر این عقیده است که این اتفاق در سال‌های گذشته و در ماه دسامبر به کرات تکرار شده که نمونه آن دسامبر ۲۰۱۰، دسامبر ۲۰۱۴، دسامبر ۲۰۱۷ و دسامبر ۲۰۲۳ است.