زیسان: مسعود پزشکیان که با ۱۶ میلییون ۳۸۴ هزار رای به عنوان نهمین رئیسجمهور ایران به پاستور راه پیدا کرد، راهی بسیار دشوار را برای اداره قوه مجریه و کشور پیشرو دارد. پزشکیان وعدههای بزرگ و رویایی به مردم نداده، اما بزرگترین وعده او صداقت و پیگیری مشکلات مردم بوده است که همین بار سنگینی را روی شانههایش قرار داده است.
به گزارش «زیسان»، برای بسیار از مردم پرسش روشن این است که پزشکیان از همان آغاز دوران ریاست جمهوری چه اقداماتی را میخواهد انجام بدهد؟ یا به روایت سادهتر، پزشکیان میخواهد چه بکند؟ اصلا میتواند کاری برای تغییر وضع موجود انجام بدهد؟ در پاسخ به این پرسشهای اساسی میتوان از سه چالش ابتدایی بزرگ برای دولت چهاردهم و نهمین رئیسجمهور ایران سخن به میان آورد.
در دسترسترین و محسوسترین حوزهای که میبایست رئیسجمهور جدید ایران از همان ابتدای کار به آن بپردازد در ارتباط با ماجرای فیلترینگ و سرعت اینترنت است. اینترنت امروزه با زندگی روزمره اکثریت قاطع جامعه ایرانی عجین شده و تغییرات این حوزه به طور محسوس میتواند بر زندگی مردم اثرگذار باشد.
پزشکیان در جریان مناظرهها، سخنرانیها و برنامههای تبلیغاتی خود بارها به ماجرای فیلترینگ اینترنت تاخت و کاسبان فیلترشکن را به شدت مورد هجمه قرارداد. او وعده داد که تمام تلاش خود را خواهد کرد که به فیلترینگ پایان دهد و دست کاسبان فروش فیلترشکن را قطع کند.
در مقام یکی از نخستین اقدامات جامعه ایرانی از رئیسجمهور منتخب انتظار دارد که در همان ابتدای کار حسن نیت خود را در ماجرای فیلترینگ نشان دهد. تصمیم گیرنده اصلی در ماجرای فیلترینگ شورای عالی فضای مجازی است. ریاست این شورا که متشکل از اعضای حقیقی و حقوقی مورد تایید رهبر انقلاب است، بر عهده رئیسجمهور خواهد بود. در واقع، وزرای فرهنگ، ارتباطات و شخص رئیس جمهور وظیفه بسیار سنگینی در این شورا دارند. اینکه دولت چهاردهم بتواند اراده خود مبنی بر رفع فیلترینگ را در شورا تصویب کند چالش بسیار بزرگی است که پزشکیان پیشرو دارد، اما این چالش برای مردم ترازویی برای سنجش صحت وعده رئیسجمهور منتخب است.
چالش حجاب و در مقام صورت مساله روشنتر موضوع طرح نور، دیگر چالش بزرگ پیشروی دولت چهاردهم است و پزشکیان از همان سال ۱۴۰۱ یعنی همزمان با اعتراضات در آن مقطع، یکی از منتقدان و مخالف اصلی گشت ارشاد و برخوردهای فیزیکی با زنان در خیابانها بود. او در جریان رقابت در انتخابات ریاست جمهوری نیز بارها با صراحت طرح نور که به عنوان جایگزین گشت ارشاد آغاز شده را مورد انتقاد جدی قرار داد.
پزشکیان این انتظار را در میان جامعه به ویژه برای زنان ایرانی ایجاد کرد که او طرح نور را غیرفعال خواهد کرد و اهتمامی جدی را به تغییر نوع مواجهه با حجاب خواهد داشت. اما باید توجه داشت که مساله امنیت اجتماعی و ماجرای حجاب موضوعی نیست که به طور کامل در حیطه کنترل و اختیارات رئیسجمهور باشد؛ بنابراین دستور مستقیم از سوی پزشکیان در این زمینه نمیتواند صادر شود.
حالا چالش مهم برای دولت جدید این است که آنها میخواهند در زمینه مواجهه با طرح حجاب چه رویکرد را در پیش بگیرند؟ آیا آنها از توان رایزنی و اقناع خود برای پایان دادن به طرح نور برخوردار هستند؟ اگر پاسخ مثبت باشد، این به معنای جلب رضایت مردمی از وعده پزشکیان خواهد بود، اما اگر دولت نتواند تغییری در وضعیت ایجاد کند، به طور حتم بیاعتمادی به دولت را در سطح جامعه دامن میزند.
کلاف سردگم برجام و مذاکرات هستهای همانند چند سال گذشته یک از چالشهای اصلی پزشکیان در همان ابتدای کار خواهد بود. پزشکیان با صراحت تمام بارها اعلام کرده که درهای کشور را بر روی جهان خارج نخواهد بست. او خواهان مذاکره با غرب برای پیگیری رفع تحریمها است. او وعده تعامل حسنه با جهان و ورود به بازار تجارت جهانی را به مردم ایران داده است.
تیم سیاست خارجی پزشکیان نیز همان اشخاصی هستند که در دولت حسن روحانی مسئولیت مذاکره و امضای برجام را بر عهده داشتند. محمد جواد ظریف، سید عباس عراقچی، مجید تختروانچی، مهدی سنایی و... از جمله افراد صاحب نفوذ در تیم سیاست خارجی پزشکیان هستند که همهگی خواهان احیای توافق هستهای و رفع تحریمها هستند. آنها معتقدند گره مشکلات اقتصادی کشور گشوده نخواهد شد، مگر از طریق رفع تحریمها.
دولت جدید ایران حدودا دو ماه زمان دارد تا قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ۵ نوامبر (۱۵ آبان) مذاکرات برای احیای برنامه جامع اقدام مشترک را کلید بزند. این ماموریت در نوع خود بسیار دشوار است و البته با محدودیتهای بسیار جدی همراه خواهد بود. به طور حتم بازگشت به برجام برای دولت بایدن در آستانه انتخابات یک امر خطیر خواهد بود. در صورت بازگشت ترامپ به کاخ سفید نیز مسئولیت برای ایران چند برابر دشوارتر خواهد شد؛ بنابراین مهمترین ماموریت و چالش بزرگ برای رئیسجمهور جدید ایران در کوتاه مدت، میان مدت و البته بلند مدت همین موضوع مذاکرات و توافق هستهای با جهان غرب است. دولت از یک سو با چالش مخالفت در سطح داخلی مواجه است و از سوی دیگر، احتمال روی کار آمدن دونالد ترامپ در کاخ سفید، خود بزرگترین چالشی است که حل آن به دشواری ممکن خواهد بود.