زیسان: «تا آخر میمانی؟» کلید واژهای بود که بیش از تمامی موضوعات مطرح شده از سوی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در مناظره سوم توجهات را به سوی خود جلب کرد.
به گزارش «زیسان»، مسعود پزشکیان و مصطفی پورمحمدی با کنایه به علیرضا زاکانی از واژه تا آخر میمانی استفاده کردند. مراد آنها این بود که زاکانی نامزد پوششی بوده و در نهایت به نفع یکی از نامزدها (قالیباف یا جلیلی) کنار خواهد رفت.
هر چند تا آخر میمانی تنها یک واژه برای کنایه به زاکانی بود، اما از درون مجادله شکل گرفته پیرامون آن در مناظره سوم، این پرسش جدی قابل طرح است که چه کاندیدهایی تا آخر میمانند و کدام یک به نفع سایر نامزدها کنارهگیری میکنند. در مطلب حاضر سناریوهای مختلف در این باره مورد بررسی قرار گرفته است.
خوشبینانهترین سناریو این است که تمامی ۶ نامزد اصلی انتخابات تا لحظه آخر در صحنه باقی بمانند. یعنی هیچ کاندیدی به نفع رقبا از صحنه کنار نکشد. این سناریو بر روی کاغذ منطقی به نظر میرسد؛ یعنی هر کاندید با توجه به زمان و اعتباری که از خود در سه هفته اخیر صرف کرده از صحنه عقب ننشیند و بخت خود را برای ورود به پاستور آزمون کند. اما عرصه میدانی و عینی، به نظر میرسد حداقل دو کاندید میدانند که شانسی برای پیروزی ندارند و حتی برای حفظ اعتبار هم که شده بهتر است از صحنه به نفع کاندیداهای با رای بالاتر کنار بکشند.
با این وجود با فرض این که ۶ نامزد در صحنه باقی بمانند، تا حدود زیادی به دور دوم کشیده شدن انتخابات حتمی به نظر میرسد؛ چرا که هیچ یک از نامزدها از توانایی لازم برای کسب ۵۰ به علاوه یک آرا برخوردار نیستند. احتمالا دو نفر از نامزدها هم آرای زیر یک درصد و یک نفر نهایتا تا ۵ درصد آراء را کسب میکند. در این حالت رقابت اصلی میان سعید جلیلی، مسعود پزشکیان و محمدباقر قالیباف است، اما بعید به نظر میرسد که هیچ یک از آنها در مرحله اول ۵۰ درصد آراء را کسب کند.
طی دو هفته گذشته بارها جبهه نیروهای انقلاب یا همان جریان وابسته به جبهه اصولگرایان، زمزمههای اجماع بزرگ را مطرح کردهاند. شاید برای نخستین بار محمد باقر قالیباف به شکل جدی این موضوع را مطرح کرد. او تاکید کرد در نهایت جبهه انقلاب باید پیرامون یک نامزد (نامزدی که بیشترین شانس را دارد) به اجماع برسد. اخیرا نیز شایعه اجماع بزرگ جبهه انقلاب و اعلام آن در روز عید غدیر خم مطرح شده است. در قالب این اجماع فرض بر آن است که در حالت حداقلی سه نامزد به نفع یکی از قالیباف یا جلیلی کنار میکشند. در حالت حداکثری مصطفی پورمحمدی نیز به جمع کنار کشیدهها به نفع نامزد جریان انقلاب میپیوندد. یعنی زاکانی، قاضیزاده هاشمی و پورمحمدی یه نفع جلیلی یا قالیباف کنار میکشند و از آنها اعلام حمایت میکند.
در جبهه مقابل نیز تنها مسعود پزشکیان باقی میماند و نامزد مورد اجماع جریان انقلابی. البته با توجه به مواضع اتخاذ شده از سوی پورمحمدی در مناظرهها، این امکان نیز وجود دارد که او به نفع نامزد جبهه اصلاحات کنار بکشد.
در این سناریو انتخابات با دو نامزد نهایی برگزار خواهد شد. یعنی رای دهندگان از میان پزشکیان و نامزد مورد اجماع جبهه انقلاب (قالیباف یا جلیلی) به یک نفر رای خواهند داد. در این حالت دیگر دور دومی وجود نخواهد داشت و حتما یک نامزد رای اکثریت (۱+۵۰) را کسب خواهد کرد. در چنین وضعیتی حتی این احتمال وجود دارد که موج انتخاباتی بزرگ نیز شکل بگیرد و میزان مشارکت به شدت افزایش پیدا کند.
دیگر سناریو قابل طرح باقی ماندن هر دو نامزد اصلی جبهه انقلاب در صحنه است. یعنی محمد باقر قالیباف و سعید جلیلی به نفع یکدیگر حاضر به عقبنشینی نشوند. حتی اگر زاکانی و قاضیزاده هاشمی به نفع یکی از این دو نفر کنار بکشند، باز هم هر دو نفر در صحنه باقی بمانند. در چنین وضعیتی سبد آرای جبهه انقلاب با انشقاقی بزرگ مواجه میشود. عملا نیز شانس پیروی در دور اول برای جبهه انقلاب به حداقل میرسد. این وضعیت به نفع نامزد جبهه اصلاحات یعنی پزشکیان خواهد بود.
با توجه به مواضع اتخاذ شده از سوی ستادهای انتخاباتی محمد باقر قالیباف و سعید جلیلی طی یک هفته اخیر این سناریو تا حدود زیادی محتمل به نظر میرسد. هر دو نامزد با صراحت اعلام کردهاند به نفع دیگری کنار نمیکشند. طی چند روز آتی نیز تغییر موضع بزرگ از سوی هر دو شخص بسیار بعید به نظر میرسد.
علیرضا زاکانی در جریان مناظره سوم با لحنی تهدیدآمیز خطاب به پزشکیان گفت: «تا آخر میمانم و نمیگذارم رئیسجمهور شوید!» در ادامه نیز پزشکیان و پورمحمدی بر موضوع باقی ماندن زاکانی تا آخر مانور دادند. حالا انصراف و کنارهگیری برای زاکانی بسیار سنگین و پرهزینه شده است؛ لذا یکی از سناریوهای جدی باقی ماندن زاکانی تحت هر شرایطی است. یعنی حداقل انتخابات با سه نامزد نهایی برگزار شود. حتی در صورت اجماع جریان انقلابی نیز شاهد سه گانه پزشکیان، نامزد جبهه انقلاب (قالیباف یا جلیلی) و زاکانی باشیم. شایان ذکر است حتی اگر زاکانی در صحنه نیز باقی بماند، تاثیر چندانی در تغییر آرا و برنده انتخابات نخواهد داشت.
یکی از سناریوهایی که روی کاغذ میتوان طرح کرد، انصراف پزشکیان به نفع مصطفی پورمحمدی است. این سناریو بسیار بدبینانه و نامحتمل است. تمامی قراین از این واقعیت حکایت دارند که پزشکیان در حال حاضر تنها نامزد قطعی انتخابات است. با توجه به این که هیچ شخص دیگری از اصلاحطلبان در میان نامزدها حضور ندارد، هیچ منطقی درونیای برای انصراف پزشکیان وجود ندارد.