زیسان: اس جی دبلیو بنجامین، که در سال ۱۲۶۱ در عصر ناصرالدین شاه به عنوان اولین سفیر آمریکا به ایران میآید، در کتاب خود تحت عنوان «ایران و ایرانیان عصر ناصرالدین شاه» بازدید از حمام شاه قاجار ار اینگونه توصیف میکند:
«قبل از آن که ساختمان اندرون را ترک کنیم به تماشای حمامی میرویم که زنان حرمسرای فتحعلی شاه در آن، ضمن استحمام به تفریح و بازی میپرداختند، از یک راهروی شیبدار به طرف پائین و زیرزمین رفته و وارد یک تالار و هال زیرزمینی میشویم. این تالار و هال از سنگهای مرمر صیقلی ساخته شده و دارای ستونهای متعددی است و وسط آن حوضی دایرهای شکل از مرمر قرار دارد.
روبروی در ورودی این حوضخانه سطح شیب داری از مرمر صیقلی دیده میشود. این سطح شیبدار و در حقیقت سرسره برای اطفاء غرایز شهوانی فتحعلیشاه ساخته شده بوده است. بدین معنی که زنان حرمسرا با بدن برهنه از طبقات همکف اندرون به بالای این سرسره میرفتند و از آنجا به حالت نشسته قهقهه زنان بطرف پائین سرمیخوردند و در آغوش همسر تاجدار خود که در زیر سرسره انتظار آنها را میکشید جای میگرفتند.
حمام متصل به این حوضخانه است و دارای چندین قسمت مختلف و تقریباً مجزای از یکدیگر است که همگی با سنگهای مرمروکاشی ساخته شدهاند. اینک در اینجا سکوت کامل برقرار است از قهقهه زنان حرمسرا و از نغمهها و آوازهایی که از لبان یاقوت فام آنها بیرون میآمد صدائی دیگر بگوش نمیرسد ... آنها همه رفته اند و این صحنه خوشگذرانی و عیاشی را خالی گذاشته اند.
در پارک وسیع و زیبای کاخ نگارستان جیک جیک گنجشکها و نغمه دلنواز بلبلان شنیده میشود. درختان چنار کماکان سایه خود را به خیابانهای باغ میاندازند و آب در جویبارهای سنگی روانست، ولی از ساکنان کاخ نگارستان خبری نیست. دیگر در آنجا کسی جز چند دربان و نگهبان وجود ندارد...»