در آیه ۱۸۶ سوره بقره آمده است «وَ إِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنیِّ فَإِنیِّ قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ» هنگامی که بندگانم از تو سراغ مرا میگیرند، همانا من نزدیکم؛ دعای دعاکنندهای که مرا بخواند اجابت میکنم.
در این آیه، خداوند متعال با مقید کردن وعدهی اجابت به «إِذا دَعانِ» اشاره دارد.
این دعا دو شرط مهم را به ما گوشزد میکند:
یکی اینکه دعا باید حقیقتاً دعا باشد. «أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ» مانند آن است که بگوییم: عالم را احترام کن در صورتی که عالم باشد. این جمله یعنی آن عالمی را احترام کن که حقیقتاً عالم باشد و به علم خود عمل کند. جملهی «إِذا دَعانِ» نیز میفهماند که وعدهی اجابت در مورد دعایی است که حقیقتاً دعا باشد یعنی قلب دعاکنندهی آن با زبانش موافق باشد؛ چون دعای حقیقی آن دعایی است که قبل از زبان سر، زبان قلب و فطرت که دروغ در کارش نیست آن را بخواهد.
دوم اینکه فرمود «دَعَانِ؛ مرا بخواند». دعایی وعدهی اجابت دارد که دعاکننده واقعاً آن را از خدا بخواهد؛ پس اگر کسی به زبان، خدا را خواند و در دل، امیدش به اسباب عادی و امور وهمی بود چنین کسی خدا را به دل نخوانده و شرط اجابت دعا را رعایت نکرده است.
منبع: برگرفته از تفسیر المیزان.