زیسان: فیلم سینمایی «شب دیوار داخلی» ساخته تحسین شده وحید جلیلوند در هفتههای اخیر درگیر قاچاق و انتشار غیرقانونی بوده است، اما مثل تمام فیلمهایی که قربانی قاچاق میشوند، کار از کار گذشته است و دیگر نمیتوان مانع پخش گسترده آن شد. حالا توجه مخاطبان سینما به این فیلم جلب شده است.
به گزارش زیسان، «شب، داخلی، دیوار» سال گذشته در جشنواره ونیز رونمایی شد و بعد در جشنوارههای دیگری به نمایش درآمد.
این فیلم از جمله آثاری بود که باید برای نمایش در جشنوارههای خارجی پروانه نمایش گرفت و طبق اعلام روح الله سهرابی (مدیرکل دفتر نظارت بر نمایش فیلم سازمان سینمایی) در مرداد ماه سال ۱۴۰۱، درخواست مجوز داده بود، بخشیهایی از فیلم مشمول سانسور شده بود اما سازندگان فیلم با سانسور آن مخالفت کردند، در نتیجه فیلم مجوز پخش در ایران را نگرفت.
تا اینکه ۲۷ بهمن ماه بود که انتشار غیرقانونی نسخه باکیفیت «شب دیوار داخلی» در کانالهای تلگرامی آغاز شد. پس از قاچاق گسترده فیلم وحید جلیلوند کارگردان و علی جلیلوند تهیه کننده فیلم با انتشار بیانیه مشترکی ضمن ابراز تاسف از قاچاق فیلم از سانسور و ممیزی انتقاد کردند.
در این بیانیه آمده است: «آن روز که گفتید باید فیلم «شب، داخلی، دیوار» را به تیغ سانسور شما بدهیم تا بتواند در فستیوالهای خارجی رقابت کند یا اکران شود، تن به این کار ندادیم؛ چراکه معتقد بودیم حق ما است که آزادانه بسازیم و نمایش دهیم و همچنین حق مخاطب است که خودش با هر اثری مواجه شده و دیگرانی قیممابانه برایش تصمیم نگیرند و حال که «شب، داخلی، دیوار» هم قاچاق شده است، گرچه معتقدیم هیچ اثر فرهنگی هنری نباید بدون رعایت حقوق مولف در دسترس عموم قرار گیرد، اما چون به خوبی میدانیم که ریشههای این اتفاق کجاست، لذا فیلم خود را تقدیم همه تماشاگران آن میکنیم و امیدواریم آنچه در این اثر و لایههای مختلف آن روایت شد، نقش روشنگرانه خود را ایفا کند.»
نوید محمدزاده بازیگر سرشناس و ستاره این فیلم نیز در صفحه اینستاگرام خود در این رابطه نوشت: « شب، داخلی، دیوار هم مثل دو فیلم دیگرم در این مدت، توقیف و به صورت قاچاق بیرون آمد. فیلمی که بسیار دوستش دارم و رنج زیادی برای آن کشیدم، هم من، هم تک تک عوامل شریف این فیلم. امید داشتم که بعد از این وقفه ی طولانی فیلم هایم را کنار شما مردم عزیز در سینماها و روی پرده ببینم…»
پس از این اظهارات بود که دبیر ستاد صیانت از آثار و محصولات سینمایی هم گفت: «طبق اطلاع بنده، این فیلم درخواستی برای دریافت پروانه نمایش ارائه نداده که مورد ممیزی یا سانسور قرار گیرد لذا، انتظار میرود دوستان در اظهارنظرهای خود جانب انصاف و صداقت را رعایت کنند.»
اقدامِ خودکشیِ یک فرد نابینا به نام علی (نوید محمدزاده) توسط سرایدار خانهاش متوقف میشود؛ او بعداً به علی اطلاعاتی دربارهٔ زنی فراری به نام لیلا (دایانا حبیبی) میدهد که از دست مأموران فرار کرده و احتمالاً در جایی در ساختمان او پنهان شدهاست. لیلا که از صرع شدید رنج میبرد و در حالت هیستریک فزایندهای قرار دارد، بدون اطلاع علی، به خانهٔ او پناه بردهاست. با اینحال علی پس از کشف او متوجه میشود که لیلا یک مادر مجرد است و اخیراً در جریان اعتراضات در خارج از محل کارش - در یک کارخانه با دستمزدی ناچیز- شرکت داشته و در پی آن دستگیر شده و به داخل خودروی پلیس انداخته شدهاست؛ او در این جریان به اجبار از پسر چهار سالهٔ خود جدا شده و در جستجوی اوست. لیلا و علی اکنون در فضایی محدود گرفتار شدهاند و تنها یکدیگر را برای بقا دارند.
«شب داخلی و دیوار» به کارگردانی و نویسندگی وحید جلیلوند سال گذشته در بخش اصلی جشنواره ونیز حاضر شد و مورد تحسین قرار گرفت. جلیلوند پیش از این نخستین فیلمش با عنوان «چهارشنبه، ۱۹ اردیبهشت» در سال ۲۰۱۵ در افقهای این جشنواره نمایش داده شد و فیلم بعدی او «بدون تاریخ، بدون امضا» نیز در این بخش حضور داشت که جایزه بهترین کارگردانی و همچنین بهترین بازیگر مرد (محمدزاده) را کسب کرد و در ادامه به عنوان نماینده سینمای ایران در جوایز اسکار انتخاب شد.
نشست خبری فیلم شب داخلی دیوار به کارگردانی وحید جلیلوند در محل برگزاری جشنواره فیلم ونیز برگزار شد. در این نشست وحید جلیلوند کارگردان، علی جلیلوند تهیهکننده، نوید محمدزاده و دایانا حبیبی بازیگران فیلم حضور داشتند.
وحید جلیلوند در پاسخ به سئوالی درباره احساس نیازی که برای ساخت این فیلم پیدا کرده است، گفت: «گاهی وقتها احساس نیاز فکر شده نیست. یعنی در ناخودآگاه یک نویسنده شکل میگیرد. اینکه مشخصا احساس نیاز به موضوعی پیدا کنم؛ اینطور نبوده. اما به گمانم جهان معاصر نشان داده که حلقه مفقوده و قطعه گمشدهاش عشق است و برای برگشت این قطعه گمشده ما به از خود گذشتگی و شرافت نیاز داریم این شاید اولین احساس نیازی است که هر آدمی یا هر موثری در ذهن خودش پرورش میدهد و طبیعتا من هم از این قاعده مستثنی نبودم.»
او در ادامه با اشاره به مفهوم امید در فیلمش گفت: «به تعبیر من امید در دنیای امروز بیشتر در ذهن آدمها شکل میگیرد. صرفا نه در ایران بلکه در تمام دنیا. البته که نسبتش با هم فرق میکند. وقتی صبح از خواب بیدار میشوید و تلویزیون را روشن میکنید و اخبار را مرور میکنید همه چیز دست به دست هم داده که امید را از شما بگیرد برای اینکه زندگی را به کام شما تلخ کند و رنج های شما را مضاعف کند. به گمانم اگر بشر امروز نتواند امید را در قلب و صندوق ذهنش نگه ندارد از دست میرود. برای همین این فیلم دائم بین واقعیت و خیال رفت و برگشت میکند. برای اینکه خیال ما را امروز زنده نگه میدارد.»
نوید محمدزاده هم در این نشست خبری درباره نقش خود در فیلم و چگونگی ارتباط با آن، گفت: «وقتی فیلمنامه را خواندم خیلی فوقالعاده بود و احساس کردم که فیلمی است که نمونه آن را قبلا در سینمای ایران ندیدیم. من برای این نقش در نزدیک به ۲ ماه ۱۷ کیلو وزنم را کم کردم و ۷ ماه با یک رژیم سخت آن را حفظ کردم. هر روز صبح روی وزنه میرفتم و وزنم را چک میکردم که نکند ۱۰۰ گرم اینور آنور شده باشم. چون فیزیکی که در ذهن وحید بود خیلی اهمیت داشت. ما در پیش تولید تمرینهای ندیدن داشتیم و در طول تولید یکبار لوکیشن فیلم را دیدم. بعد از فیلم هم شخصیت علی را در خانه هم ادامه دادم و این کاراکتر در من چنان تاثیری گذاشت که بعد از پایان فیلم نسبت به خانواده و عشقم یک نوید متفاوت را بروز دادم.»
دایانا حبیبی بازیگر نقش اول زن فیلم درباره حضورش در این فیلم گفت: «من شاگرد آقای جلیلوند بودم و ۲ سال در دفتر ایشان حضور داشتم. من هیچ وقت فیلمنامه را نخواندم و فقط یکبار آن را شنیدم. چون همه دور هم جمع شدیم و آقای جلیلوند فیلمنامه را برای همه خواندند. وقتی فیلمنامه تمام شد به همه گفتند که بیرون بروند و به من گفتند تو بمان. بعد از چند لحظه به من گفتند که قرار است نقش لیلا را تو بازی کنی. بعد از مدتی آقای جلیلوند گفتند تو دیگر توی این دفتر کار نمیکنی و باید نقش لیلا را زندگی کنی. حقوق هم بهت نمیدهم و باید بروی و کارگری کنی. من مجبور شدم برای امرار معاشم در ساندویچی کارگری کنم و در خانههای مردم کار کنم تا به نقش نزدیک شوم. محل زندگیم تغییر کرد و روابطم با خانواده و دوستام قطع شد و دوستای جدید داشتم از همان طبقه اجتماعی که لیلا وجود داشت.»
آخرین فیلم وحید جلیلوند مورد توجه منتقدان داخلی و خارجی قرار گرفته است. پس از نمایش فیلم در ونیز نقدهایی در رسانههای خارجی درباره آن منتشر شد.
نشریه ورایتی نوشت: «هیچکس از تماشای فیلم عمیقا ناخوشایند و بهشدت تاثیرگذار وحید جلیلوند جان سالم به در نمیبرد و هر فردی تا حدی دچار آزردگی روحی میشود. «شب، داخلی، دیوار» تمثیلی خشونتبار برای تاثیرهای ترومایی ناشی از حضور در جامعهای است که میتوان آن را بین دایرههای ششم و هفتم جهنم قرار داد. فیلم ترکیب عجیبی از یک تریلر روانشناختی پیچیده با چاشنی ژانر علمیتخیلی است با درامی در لوکیشن محدود یک اتاق که میخواهد نتایج عذاب کشیدن و زجر دیدن فردی از جامعه را به نمایش بگذارد.»
اما منتقد آی ان سینما به تندی به فیلم حمله کرد و نوشت: «ادیب سبحانی فیلمبردار در فضای داخل آپارتمان شخصیت اصلی، استفاده خوبی از تقلای کلاستروفوبیک علی کرده است اما پیکار این کارگر که به آشفتگی نزول پیدا میکند و چند بار هم به نمایش درمیآید، تدوین بدی دارد و از نظر بصری هم ناخوشایند است… «شب، داخلی، دیوار» رویهمرفته خستهکننده است و پرده سوم فیلم به شکل عجیب و حتی مضحکی بهشدت افت میکند که با توجه به مهارت جلیلوند – که در فیلم قبلیاش از خود نشان داده بود – غافلگیرکننده است.»
لیلا لطیف نیز در ایندی وایر بازی بازیگران فیلم را تحسین کرده است: «بازیهای محمدزاده و حبیبی عالی هستند، با نمایش دلهره و نومیدی که از سر تا پایشان میبارد. اما وقتی روایت فیلم نشان داده میشود، برخی از جوابهایی که داده میشود، مثل سوالات اول جذاب نیستند.»
در رسانههای داخلی سما بابایی در فیلم نیوز از فیلمنامه تمجید کرده و نوشته است: «جلیلوند فیلمنامهای نوشته بدون حشو و زوایدِ مرسوم برای دراماتیزه شدن. زمانِ فیلم دو ساعت به طول میانجامد؛ اما هیچ گاه از ریتم نمیافتد و «تعلیق» در تمامِ این مدت جریان دارد و همین هم هست که فیلم را تا آخرین لحظه سرپا نگاه میدارد و مخاطب را با خود همراه میکند.»