درخشش نویسنده شهرزاد در آمریکا

در چند روز اخیر اسم چند ایرانی به راس اخبار رسانه‌های هنری فرهنگی خارجی رسیده. آریا شاهی و نغمه ثمینی نمایشنامه ساناز طوسی را به سبک و سیاق خود به روی صحنه برده‌اند و فرهاد پوپل، آهنگساز اصفهانی برای دومین‌بار با جفری بیگل پیانیست مطرح آمریکایی همکاری کرده است.  

دو کارگردان ایرانی ساکن آمریکا به طور جداگانه یک نمایشنامه ایرانی که برنده جایزه پولیتزر شده بود به روی صحنه برده‌اند. سال گذشته ساناز طوسی نمایشنامه‌نویس ایرانی‌تبار با نمایشنامه «انگلیسی» برنده جایزه پولیتزر در شاخه نمایش شد.

قصه این نمایشنامه در یک کلاس زبان آمادگی امتحان تافل در ایران اتفاق می‌افتد و تصویری از تجربیات ایرانیان مهاجر نشان می‌دهد. از آن زمان تا امروز کارگردانان آمریکایی متعددی این نمایشنامه را به روی صحنه بردند. اما این اولین‌بار است که «انگلیسی» را کارگردانانی هدایت می‌کنند که با شخصیت‌های داستان نقاط مشترک دارند.

نمایشنامه «انگلیسی» درباره چهار ایرانی است که در آموزشگاهی در کرج همکلاسی هستند و هرکدام به دلایل مختلف می‌خواهند برای آزمون تافل آماده شوند. این وضعیت یک موقعیت کمدی-تراژیک از یادگیری زبان دوم و ساختن هویتی جدید می‌سازد.

همان خصوصیتی که مخاطبان ایرانی با آن ارتباط برقرار می‌کنند و برخی مخاطبان آمریکایی به آن می‌خندند. این نمایشنامه به جز جایزه پولیتزر، در سال ۲۰۲۲ جایزه‌های لوسیل لورتل، انجمن نمایشنامه‌نویسان آمریکا و همچنین جایزه بهترین نمایشنامه آمریکایی جدید را از Obie Awards دریافت کرده است.

آریا شاهی، هم‌بنیانگذار کمپانی تئاتر «پیگ پن» یکی از کارگردانانی است که در حال حاضر این نمایشنامه را در سن دیگو به روی صحنه برده.  

آریا شاهی هم اخیرا کتابی به نام «یک حرف ناممکن» منتشر کرده که تقریبا داستان معکوس نمایشنامه طوسی را روایت می‌کند؛ یک نوجوان ایرانی آمریکایی که هویتش در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، انگلیسی را روان صحبت می‌کند.

اما در ارتباط با بستگانش با زبان فارسی به مشکل برخورده است. او در سن دیگو کالیفرنیا به دنیا آمده و حالا در لس‌آنجلس زندگی و در نیویورک کار می‌کند. حیطه فعالیتش گسترده است و به کارگردانی محدود نمی‌شود. شعر می‌گوید، رپ می‌کند، کتاب می‌نویسد، بازیگری می‌کند و در صداپیشگی هم فعالیت دارد.    

کارگردان دیگر نغمه ثمینی است که در ایران کارنامه پرباری داشته، اما حدودا چهارسال است که مهاجرت کرده.   نغمه ثمینی دانش‌آموخته کارشناسی ادبیات نمایشی و کارشناسی ارشد سینما از دانشگاه تهران و دکترای پژوهش هنر از دانشگاه تربیت مدرس است و سال‌ها در دانشکده هنر‌های زیبا به تدریس پرداخته.

او در سال ۲۰۱۹ به همراه یک طراح صحنه ایرانی در سیاتل آمریکا، کمپانی تاسیس کرد تا تئاتر ایران را به مخاطبان آمریکایی بشناساند. او به جز نویسندگی سریال شهرزاد، فیلمنامه آثاری مثل خون بازی، سه زن، حیران و کنسرت نمایش سی را هم نوشته و سال ۸۵ برای فیلم خون بازی برنده جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره فیلم فجر شده.  

یک داروساز سابق و آهنگساز و استاد موسیقی ایرانی برای دومین‌بار با یکی از بزرگترین پیانیست‌های آمریکا به نام جفری بیگل همکاری می‌کند. فرهاد پوپل، آهنگساز ایرانی اهل اصفهان است که چند سال پیش قطعه ۲۵ دقیقه‌ای «بیژن و منیژه» را از روی شاهنامه، برای پیانو و ارکستر سمفونیک و گروه کر ساخت.

این قطعه در آبان ماه سال ۱۴۰۱، زمانی که هنوز پوپل از ایران خارج نشده بود توسط جفری بیگل، برنده جایزه گرمی در انتاریو کانادا اجرا شد. بیژن و منیژه بر اساس داستان مشهور شاهنامه توسط پوپل برای کر، ارکستر و پیانو و روی اشعار فردوسی به زبان فارسی ساخته شده و خوانندگان گروه کر غربی به زبان فارسی اشعار آن را می‌خواندند.

حالا ارکستر سمفونیک این قطعه در آمریکا برگزار شده. پوپل ۹ سال قبل از رشته داروسازی دانشگاه اصفهان فارغ‌التحصیل و پس از آن مشغول به تدریس موسیقی شده. او در حال حاضر در انگلیس و اطراف لندن زندگی می‌کند.

منبع: هفت صبح