نوشابه‌های انرژی‌زا چگونه طالبان را شکست داد؟

زیسان: دولت طالبان اگرچه بسیاری از نماد‌های غربی را در افغانستان حذف کرده، اما محبوبیت نوشیدنی‌های انرژی‌زا که با سربازان آمریکایی وارد این کشور شد، همچنان پابرجاست و حتی باعث رشد یک صنعت داخلی پررونق شده است.

در افغانستان مصرف نوشیدنی‌های الکلی ممنوع است، اما نوشیدنی‌های انرژی‌زای غنی از کافئین توسط همه اقشار جامعه، از پلیس مخفی گرفته تا کودکان، استفاده می‌شود و تبلیغ آن‌ها روی بیلبورد‌ها حتی بیشتر از تبلیغات دولتی طالبان است.

بسیاری از نام‌های تجاری نوشیدنی‌های انرژی‌زا که در داخل افغانستان تولید می‌شوند به جنگ و درگیری‌های گذشته اشاره دارند، از جمله می‌توان در این مورد به نام‌های «کماندو» و «شکارچی» اشاره کرد.

میلاد غزنوی در مقابل قفسه‌های یک سوپرمارکت در شهر هرات که ۴۰ نوع نوشیدنی انرژی‌زا را در خود جای داده‌اند، در گفتگو با خبرگزاری فرانسه با اشاره به سختی‌هایی که جوانان افغان با آن‌ها مواجه هستند، گفت که این نوشیدنی‌ها به بخشی از زندگی روزمره مردم تبدیل شده است.

این جوان ۱۹ ساله که ادعا می‌کرد پیشتر به نوشیدنی‌های انرژی‌زا «اعتیاد» داشته، اما برای سلامتی‌اش نوشیدن آن‌ها را کنار گذاشته است، گفت مردم هر چیزی را که به آن‌ها آرامش بدهد مصرف می‌کنند.

ما انرژی می‌نوشیم

نوشیدنی‌های انرژی‌زا که حاوی کافئین و شکر هستند و در دکه‌های کنار جاده‌های افغانستان بیشتر از آب در دسترس هستند، توسط بسیاری از مردم به عنوان راهی برای تأمین نیاز‌های غذایی خود استفاده می‌شود.

بر اساس گزارش برنامه جهانی غذا، نزدیک به ۹۰ درصد از مردم در افغانستان که در فقر شدید به سر می‌برند، از نظر تغذیه دچار کمبود هستند.

آخرین داده‌های آماری در ماه مارس نشان می‌دهند که ۸۶ درصد از خانوار‌ها در افغانستان از غذا‌های کم‌کیفیت و ارزان‌تر استفاده می‌کنند. همچنین بیش از یک‌سوم آن‌ها وعده‌های غذایی خود را کاهش داده‌اند و بیش از نیمی از آن‌ها اندازه وعده‌های غذایی را کم کرده‌اند.

گلزار، یک کارگر افغان برای تقویت روز‌های کاری ۱۴ ساعته‌اش از چهار قوطی نوشیدنی انرژی‌زای «هیت» استفاده می‌کند.

این مرد ۴۰ ساله به خبرگزاری فرانسه گفت: «ما اینجا کار می‌کنیم، عرق می‌ریزیم، بنابراین وقتی خسته می‌شویم، نوشیدنی انرژی‌زا می‌نوشیم.» او در گفت: «اگر ننوشید، خسته‌اید، سردرد دارید و احساس ناتوانی می‌کنید.».

اما مصرف این میزان از نوشیدنی‌های انرژی‌زا ضرر دارد.

عوارض سلامتی

گلزار با مصرف این مقدار نوشیدنی انرژی‌زا بیش از ۱۰۰ گرم شکر وارد بدن خود می‌کند که دو برابر میزان توصیه‌شده توسط سازمان جهانی بهداشت است، و همچنین مقدار کافئینی که وارد بدن او می‌شود معادل شش اسپرسو است که می‌توان آن را با عادت به سیگار کشیدن مقایسه کرد.

بر اساس گزارش سازمان غذا و داروی آمریکا، مصرف بیش از حد کافئین می‌تواند باعث فشار خون بالا، تپش قلب، اضطراب و بی‌خوابی شود. اما گلزار می‌گوید چاره‌ای ندارد.

گلزار با بیان اینکه اقتصاد افغانستان پایین‌تر از سطح فقر است، گفت: «اگر ما امکانات داشتیم، از این نوشیدنی‌ها استفاده نمی‌کردیم.»

نوشیدنی‌های انرژی‌زا با برند‌های محلی فقط حدود ۳۰ افغانی (۰.۴۰ دلار) قیمت دارند، در حالی که برند‌های وارداتی مانند ردبول یا مانستر برای اکثر افغان‌ها غیرقابل خریداری هستند.

افغان‌های فقیر که به کمک‌های خارجی وابسته هستند نمی‌توانند نوشیدنی‌های انرژی‌زا بخرند و به جای آن، نان و چای سبز کافئین‌دار مصرف می‌کنند.

کسب و کار خوب است

بنا به گزارش موسسه تحقیقاتی «Future Market Insights»، ارزش صنعت نوشیدنی‌های انرژی‌زا در سال جاری میلادی نزدیک به ۴۰ میلیارد دلار بوده است. محبوبیت نوشیدنی‌های انرژی‌زا که در سال ۱۹۶۲ در ژاپن اختراع شدند، در دهه ۲۰۰۰ به طور چشمگیری افزایش یافت و به یک صنعت جهانی تبدیل شد.

یک شرکت در غرب افغانستان هر ثانیه ۲۴ نوشیدنی انرژی‌زا تولید می‌کند تا مردم خسته این کشور با نوشیدن آن با سختی‌های زندگی و مشکلات روزمره مقابله کرده و روحیه‌شان را تقویت کنند.

شرکت پامیر کولا اعلام کرده است که روزانه بیش از یک میلیون قوطی نوشیدنی انرژی‌زا تولید می‌کند.

با این حال، شرکت پامیر کولا اعلام کرده با تولید روزانه دو قوطی نوشیدنی انرژی‌زا برای هر یک از ۴۰ میلیون شهروند افغانستان، هنوز یک بازیگر کوچک در این صنعت است.

البته خبرگزاری فرانسه با توجه به کمبود داده‌های تجاری در افغانستان، نتوانسته است درستی این آمار را تأیید کند.

کارگران در این شرکت، شکر و اسید سیتریک را به درون دستگاه وارد می‌کنند. شرکت پامیر کولا اعلام کرده که در یک بازار عمدتا بدون نظارت و به حال خود رها شده، کیفیت تولیداتش مطابق با استاندارد‌های اتحادیه اروپا است.

بنا به گزارش خبرگزاری فرانسه، در حالی که ردبول با ورزش‌های مخاطره‌آمیز و مانستر با ورزش‌های موتوری ارتباط دارند، ظاهر شاه بهادری که با دو برادرش شرکت پامیر کولا را اداره می‌کند، هیچ تصوری از این نوع ارتباطات ندارد.

او که ۴۵ ساله است به خبرگزاری فرانسه گفت: «برای مردم افغانستان که کار‌های سخت انجام می‌دهند و غذای مناسبی ندارند، بهترین راه این است که نوشیدنی‌های انرژی‌زا مصرف کنند.» او گفت: «کسب و کار خوب است و احتمالاً بهتر هم خواهد شد.»

در کنار بزرگراهی در کابل، فروشندگان با وجود ترافیک و شلوغی با ابتکاراتی نوشیدنی‌های انرژی‌زا را به نمایش می‌گذارند تا توجه مشتریان خود را جلب کنند.

احمد گلاب، ۳۶ ساله که گاهی اوقات نوشیدنی‌های انرژی‌زا را به مشتریانش به صورت جعبه‌ای می‌فروشد، با بیان اینکه این نوشیدنی‌ها خستگی آن‌ها را برطرف می‌کند، گفت: «این شادی آن‌ها در زندگی است.»