فرار بزرگ سهامداران بورس

روزنامه اعتماد نوشت: روز گذشته یک سقوط سنگین دیگر در کارنامه بازار سرمایه ثبت شد و با منفی شدن ۹۵ درصد بورس، فعالان این بازار روز سختی را سپری کردند. چنانکه در یک ساعت ابتدایی معاملات شاخص کل بورس تهران ۳۵ هزار و ۴۲۸ واحد نسبت به روز چهارشنبه سقوط کرد و به سطح ۲ میلیون و ۲۲۶ هزار و ۴۷۰ واحد رسید، اما این روند در ساعات بعدی تداوم پیدا کرد و شاخص کل با ریزش بیش از ۵۳ هزار واحدی تا ۲ میلیون و ۲۰۷ هزار نیز پایین آمد. 

نکته جالب توجه فرار بزرگ سرمایه خرد از بورس بود که تحلیلگران دلیل آن را هراس از سایه جنگ در خاورمیانه عنوان می‌کنند. روز گذشته نزدیک به ۱۸۰۰ میلیارد تومان از بازار سرمایه خارج شد. عددی که نسبت به چهارشنبه گذشته ۳۷۳ درصد رشد داشته و به عبارتی ۴ برابر شده است! همزمان ۹۹۴ میلیارد تومان پول حقیقی از صندوق‌های درآمد ثابت خارج شده است.

در معاملات دیروز فقط ۲۳ نماد صف خرید داشتند و ۳۵۹ نماد دیگر با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با افت ۷۰ درصدی نسبت به روز کاری قبل به ۴۵ میلیارد تومان کاهش یافت و مجموع ارزش صف‌های فروش نیز با افزایش ۸۵۲ درصدی به ۹۱۴ میلیارد تومان رسید. در مجموع ۳۱ ماه فعالیت دولت سیزدهم بیش از ۱۶۷ هزار میلیارد تومان سرمایه حقیقی از بازار سهام خارج شده است. به بیان دیگر، به‌طور متوسط روزانه ۲۶۷ میلیارد تومان فرار سرمایه ثبت شد.

از ابتدای شروع فعالیت دولت ابراهیم رییسی تا پایان سال ۱۴۰۰ در مجموع بیش از ۴۳ هزار میلیارد تومان سرمایه حقیقی از بازار سهام و به‌طور میانگین روزانه ۲۸۸ میلیارد تومان پول حقیقی خارج شده است. در سال ۱۴۰۱ نیز در مجموع ۴۲ هزار و ۷۸۹ میلیارد تومان پول حقیقی خارج شد که به‌طور متوسط روزانه ۱۸۰ میلیارد تومان خروج پول را نشان می‌دهد. همچنین در سال ۱۴۰۲ نیز در مجموع ۳۹ هزار و ۹۱۴ میلیارد تومان پول حقیقی خارج شد که به‌طور متوسط روزانه ۱۶۵ میلیارد تومان خروج پول را نشان می‌دهد. گفته می‌شود که در حال حاضر نزدیک به ۵۰ میلیون نفر درگیر بازار سرمایه هستند و منافع آنها در بازار است. اما به گزارش سازمان بورس تعداد سهامدار فعال از این جمعیت ۵۰ میلیون نفری به‌طور میانگین هفته‌ای ۳۵۰ هزار نفر است که به عنوان کد فعال در بازار ثبت شده است.

واکنش‌ها به ریزش سنگین بورس

فعالان بازار سرمایه و کارشناسان، در این رابطه به بیان دیدگاه‌های خود در شبکه‌های اجتماعی و به انتقاد از عملکرد مسوولان بورس پرداختند. سید محمد صحفی، معاون وزیر ارشاد در دولت سیدمحمد خاتمی در این رابطه نوشت: شما نبودید که حدود ۳ سال پیش (خرداد ۱۴۰۰) گفتید: «یکی از کار‌های جدی و محوری ما این است که بازار بورس را برای مردم اطمینان‌بخش کنیم و وضعیت بازار سرمایه را با کمک متخصصان و صاحب‌نظران این حوزه به وضعیت سامان یافته و مورد اعتماد مردم تغییر دهیم.» آقای رییسی؟

«عبدالرضا داوری»، فعال سیاسی اصولگرا نیز در حساب شخصی خود در توییتر آورده است: آقای رییس جمهور! شما سال ۱۴۰۰ با وعده حل مشکل بورس در هفته اول ریاست جمهوری‌تان قول دادید نگرانی مردم را رفع می‌کنید. اینک ۱۵۰ هفته از ریاست جمهوری شما گذشته ولی سرمایه‌های مردم همچنان در آتش بورس می‌سوزد. شما سال آینده از همین مردم زیان‌دیده دوباره رای نمی‌خواهید؟ از ما گفتن بود!

«عبدالله رحیم‌لو»، دکترای اقتصاد بین الملل با تاکید بر اینکه اقتصاد و سرمایه‌گذاری به آرامش و ثبات نیاز دارد، نوشته است: این تالار وحشت حاصل تحلیل‌های کوچه بازاری خیلی‌هاست. جنگ را به مردان جنگ و سیاست را به صاحبانش بسپاریم. بازار سرمایه و سرمایه‌گذاری امنیت و آرامش‌زا هستند. امین بیگانی، کارشناس بازار سرمایه نیز نوشت: «این شرایط فورس‌ماژور که تو همه قرارداد‌ها هست و تو قوانین بورس هم اومده پس کجا باید استفاده بشه؟ مگه شامل سیل، زلزله و جنگ نمیشه؟! از بالا تا پایین مسوولان گفتن که زدن کنسولگری یعنی زدن خاک ایران، خب این خودش یعنی اعلام رسمی جنگ! مدیریت سازمان باید حداقل دامنه را کم می‌کرد و حجم مبنا را موقت بالا می‌برد...»

«علی حاتمی» نیز در حساب توییتری خود نوشت: قابل توجه آقای خاندوزی و عشقی: اگر بازار سرمایه تحت تاثیر شرایط جنگی، امروز ۵۴ هزار واحد ریزش کرده که چرا بازار را متوقف نکردید؟ اگر هم شرایط جنگی تاثیری روی بازار ندارد که به چه دلیل بازار منفی شده؟ نمی‌توانید مدیریت کنید استعفا بدهید. پول مردم محل کسب تجربه و ناشی‌گری شما نیست. هجوم پول‌ها به بازار ارز؟ به نظر می‌رسد که با وجود ریسک‌های معاملاتی در بازار سرمایه، بخش زیادی از پول‌های خارج شده از بورس به سمت بازار ارز حرکت کند. تقریبا از ده روز پیش به این سو و با بالا گرفتن تنش‌ها در خاورمیانه، ارزش ریال ایران ۱۰ درصد افت کرده و رییس کل بانک مرکزی نیز به عنوان مسوول حفظ ارزش پول ملی تنها به این موضوع بسنده کرده که کاری با نرخ دلار بازار آزاد ندارد.

 اظهاراتی که با واکنش طیف وسیعی از کارشناسان و حتی نمایندگان مجلس مواجه شده است. مهرداد گودرزوندچگینی، نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در این باره گفته است که کنترل نرخ ارز جزو وعده‌های دولت بود، انتظار می‌رفت که دولت بتواند بازار ارز را کنترل کند، چراکه بخش مهم بازار ارز کشور در اختیار دولت است؛ لذا این بحث باید در خود دولت حل و فصل شود. اگر همین سیاست‌ها در بازار ارز پیش برود، وضعیت خوبی در بازار نخواهیم داشت، اما امیدواریم با ورود دولت روند کاهشی را در بازار ارز شاهد باشیم، اما به نظر می‌رسد که کنترل ارز از دست دولت خارج شده است.

معمولا در هنگام افزایش قیمت‌ها در بازار ارز، رسانه‌ها از ارایه گزارش و قیمت درباره نرخ دلار به بهانه کاهش فضای هیجانی بازار خودداری می‌کنند. اما خبرگزاری فارس دیروز از افزایش قیمت دلار و سکه در بازار خبر و گزارش داد که دلار آزاد حدود ۶۶ هزار تومان تومان معامله شده و سکه طرح جدید بالای ۴۵ میلیون تومان.

فارس در گزارش خود که مبتنی بر بررسی میدانی بازار ارز بوده، می‌گوید: دلار آزاد توسط دلالان مقابل صرافی‌ها ۶۵ هزار و ۹۵۰ تومان معامله شد و در معاملات نرخ دلار در بازار افزایش ۱۷۰۰ تومانی داشته است. همچنین به گفته این خبرگزاری در میدان فردوسی سکه طرح قدیم با رشد ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تومانی ۴۲ میلیون و ۴۰۵ هزار تومان دادوستد شده و سکه تمام‌بهار آزادی طرح جدید هم با افزایش یک میلیون و ۸۱۹ هزار تومانی، ۴۵ میلیون و ۶۰۴ هزار تومان معامله شد.

هر گرم طلای ۱۸ عیار هم دیروز ۳ میلیون و ۸۲۸ هزار تومان قیمت‌گذاری شد و همچنین هر مثقال طلای ۱۸ عیار ۱۶ میلیون و ۵۲۳ هزار تومان نرخ‌گذاری شد؛ نرخ طلای آب شده هم هر مثقال ۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بوده است.