اوکاپی که با عنوانهایی از قبیل زرافه جنگلی، زرافه کنگو و زرافه گورخر نیز شناخته میشود، یک پستاندار آرتیوداکتیل است که در شمال شرقی جمهوری دموکراتیک کنگو در آفریقای مرکزی بومی است.
به گزارش «زیسان» به نقل از راز بقا، با این حال، شناسایی ژنتیکی غیر تهاجمی نشان داده که جمعیتی از این حیوانات در جنوب غربی رودخانه کنگو نیز وجود دارد. اگرچه اوکاپی دارای نشانههای راه راه است که یادآور گورخرها است، اما بیشترین ارتباط را با زرافه دارد. اوکاپی و زرافه تنها اعضای زنده خانواده زرافیدهها هستند.
قد اوکاپی حدود ۱.۵ متر در شانه است و طول بدنی معمولی در حدود ۲.۵ متر دارد. وزن این حیوان از ۲۰۰ تا ۳۵۰ کیلوگرم متغیر است. گردن بلند و گوشهای بزرگ و انعطاف پذیر دارد. پوشش آن شکلاتی تا قهوهای مایل به قرمز است که بسیار با نوارهای افقی سفید و حلقههای روی پاها و مچ پاهای سفید در تضاد است. اوکاپیهای نر دارای برآمدگیهای شاخمانند کوتاه و متمایز بر روی سر خود به نام Ossicones هستند که طول آنها کمتر از ۱۵ سانتیمتر است. مادهها دارای حلقههای مو هستند و Ossicones ندارند.
اوکاپیها عمدتاً در روز فعال هستند، اما ممکن است برای چند ساعت در تاریکی نیز فعال باشند. آنها اساساً منزوی هستند و فقط برای تولید مثل گرد هم میآیند. اوکاپیها گیاهخوار هستند و از برگها و جوانههای درختان، علف ها، سرخس ها، میوهها و قارچها تغذیه میکنند. اوکاپیهای ماده در حدود یک و نیم سالگی از نظر جنسی بالغ میشوند، در حالی که نرها پس از دو سال به بلوغ میرسند. دوره برانگیختگی جنسی در نرها و مادهها به فصل بستگی ندارد. در طی اسارت، چرخههای برانگیختگی جنسی هر ۱۵ روز تکرار میشود. دوره حاملگی حدود ۴۴۰ تا ۴۵۰ روز طول میکشد که پس از آن معمولا یک بچه متولد میشود. بچههای متولد شده در خفا نگه داشته میشوند و پرستاری به ندرت انجام میشود. بچهها از سه ماهگی شروع به مصرف غذای جامد میکنند و از شش ماهگی فرآیند از شیر گرفتن آنها انجام میشود.
اوکاپیها در جنگلهای با درختان متراکم در ارتفاعات ۵۰۰-۱۵۰۰ متری زندگی میکنند. اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی، اوکاپی را در زمره در خطر انقراض طبقه بندی کرده است. تهدیدهای اصلی شامل از دست دادن زیستگاه به دلیل قطع درختان و سکونت انسان است. استخراج غیرقانونی معادن و شکار گسترده در جهت به دست آوردن گوشت و پوست این حیوانات نیز به کاهش جمعیت منجر شده است. پروژه حفاظت از اوکاپی در سال ۱۹۸۷ برای حفاظت از جمعیت اوکاپی تأسیس شد. طول عمر معمولی اوکاپی ۲۰ تا ۳۰ سال است.
در برخی از رسانهها گفته شده که اوکاپی محصول جفتگیری گورخر و زرافه است، اما این دروغ بزرگ است و این حیوان یک حیوان هیبریدی محسوب نمیشود بلکه به صورت مستقل و چرخه تکاملی خاص خود را داشته و در جنگلهای کنگو زندگی میکند.
اوکاپی تا قرن بیستم برای دنیای غرب ناشناخته بود، اما جالب اینجاست که اوایل قرن پنجم پیش از میلاد این حیوان در نمای آپادانا در تخت جمشید، به تصویر کشیده شده است. در واقع این حیوان هدیه فرستادگان اتیوپی به پادشاهی هخامنشی بوده است.
برای سالها، اروپاییها در آفریقا در مورد حیوانی شنیده بودند که آن را تکشاخ آفریقایی مینامیدند. این حیوان با گمانهزنیهایی که در مورد وجود آن در گزارشهای مطبوعاتی سفرهای «هنری مورتون استنلی» در سال ۱۸۸۷ وجود داشت مورد توجه اروپاییها قرار گرفت. استنلی در سفرنامه خود در مورد کاوش در کنگو، به نوعی الاغ اشاره کرد که بومیان آن را «اَتی» نامیدند، که محققان بعداً آن را به نام «اوکاپی» شناسایی کردند.