نیم قرن پیش، فوتبال تفاوت بسیاری با امروز داشت. اکنون فوتبال بسیار آرام‌تر شده و دیگر خبری از آن تکل‌های خشن و خونین و دعواهای درون زمین نیست یا دست‌کم بسیار کمتر شده است.اما فینال ۱۹۷۰، حتی با استانداردهای آن زمان هم بسیار خشن و وحشیانه بود.
تنها کافی است دو دقیقه از صحنه‌های فینال جام حذفی ۱۹۷۰ انگلیس را ببینید تا به بهترین شکل ممکن خشونت جاری در آن بازی و البته فوتبال آن روزها را درک کنید.
این مسابقه در فرهنگ عامه بریتانیا به عنوان خشن‌ترین مسابقه تاریخ شناخته می‌شود. دیداری سراسر نفرت بین دو تیم لیدز یونایتد که به قدرت بدنی بازیکنانش شهرت داشت و تیم پر زرق و برق چلسی که البته خشونت بازیکنانش زبانزد بود.
این مسابقه در نهایت با پیروزی ۲-۱ چلسی خاتمه یافت تا این تیم به اولین جام حذفی تاریخ خود دست یابد.
نیم قرن پیش، فوتبال تفاوت بسیاری با امروز داشت. اکنون فوتبال بسیار آرام‌تر شده و دیگر خبری از آن تکل‌های خشن و خونین و دعواهای درون زمین نیست یا دست‌کم بسیار کمتر شده است.
اما فینال ۱۹۷۰، حتی با استانداردهای آن زمان هم بسیار خشن و وحشیانه بود و چنان تأثیری گذاشت که از آن زمان بارها مورد ارجاع مقام‌های برجسته فوتبال انگلیس برای قانون‌گذاری قرار گرفته است.
در سال ۱۹۹۷، دیوید الری، داور مشهور انگلیسی، گفت که اگر او داور آن مسابقه بود، شش کارت قرمز نشان می‌داد، در حالی که در سال ۲۰۲۰، مایکل اولیور گفت که در این بازی باید ۱۱ کارت قرمز داده می‌شد. نکته عجیب این که داور آن مسابقه، اریک جنینگز|، فقط یک کارت زرد به بازیکنان داد.
مدتی قبل، این دو باشگاه برای اولین بار پس از ۵۴ سال رو در روی یکدیگر در جام حذفی قرار گرفتند و چلسی موفق شد با پیروزی ۳-۲ به مرحله بعد صعود کند.
ما انداخته‌ایم به یکی از بدنام‌ترین و خشن‌ترین مسابقات تاریخ فوتبال انگلیس.
ترکیب اولیه دو تیم لیدز و چلسی در فینال جام حذفی ۱۹۷۰
«نوع خاصی از خصومت»
بسیاری از حاضرین در فینال ۱۹۷۰ دلیل آن خشونت را تاریخچه و نارضایتی‌های ادامه‌داری می‌دانند که به بازی اولدترافورد کشیده شد.
نبرد لیدز و چلسی، نبرد شمال و جنوب و شکاف طبقاتی بین آنها بود. چلسی نماینده پر فیس و افاده‌های جنوبی بود که با افراد مشهور در خیابان کینگ شامپاین می‌نوشیدند. اما لیدز نماینده مردمان زمخت و خشن شمالی بود که در کلاب‌های کارگری سیگار می‌کشیدند و گوی‌بازی می‌کردند.
اما در حقیقت، هر دو تیم بیشتر از تفاوت‌هایشان، خیلی به هم شبیه بودند. هر دو ترکیبی از بی‌رحمی و استعداد در مسیر پیشرفت بودند و این شاید یکی از دلایل رقابت تلخ و سخت بین آنها بود.
بونتی در مصاحبه‌ای با وب سایت چلسی در سال ۲۰۱۸ گفت: «رقابت به این دلیل بود که لیدز به کثیف بازی کردن شهرت داشت. اما من آنها را فیزیکی می‌نامم، زیرا کثیف کلمه خیلی خوبی به نظر نمی‌رسد. ما از نظر نوع بازی فیزیکی شبیه هم بودیم و احتمالاً به همین دلیل رقابت شدیدی با هم داشتیم.»
جانی گیلز، هافبک لیدز، در زندگی نامه خود وجود «نوع خاصی از خصومت» بین دو تیم را تأیید می‌کند و می‌گوید: «با برخی از بازیکنان چلسی، از جمله ادی مک‌کردی، جان هالینز که معمولاً مأمور مهار من بود و ران هریس که نامی برای خود دست و پا کرده بود، از قبل سابقه برخورد و درگیری داشتیم.»
یان هاچینسون، مهاجم چلسی، این موضوع را ساده‌تر بیان کرده است: «ما از آنها متنفر بودیم و آنها هم از ما متنفر بودند.»
چلسی در نیمه نهایی جام حذفی ۱۹۶۷، لیدز را در شرایطی بحث برانگیز شکست داد.
لیدز هنوز زخم‌های ماندگاری از شکست در نیمه‌نهایی جام حذفی ۱۹۶۷ مقابل چلسی داشت. دیداری که این تیم با یک ضربه ایستگاهی بسیار خوب توسط پیتر لوریمر، حذف شده بودند.
این دو تیم در فصل ۷۰-۱۹۶۹ شش بار مقابل هم بازی کردند. لیدز در هر دو بازی لیگ، از جمله برد ۵-۲ در استمفورد بریج، پیروز شد و آبی‌ها هم در دور سوم جام اتحادیه در دو بازی پیروز شدند.
در دیدار نهایی هم دو بار مقابل هم قرار گرفتند. در دیدار اول جام حذفی لیدز تا حد زیادی تسلط داشت، اما موفق نشد و بازی با تساوی خاتمه یافت. به همین دلیل و به حکم قانون جام حذفی انگلیس، دیدار فینال مجدداً در ورزشگاه ومبلی تکرار شد.
در بازی دوم، وب در پست مدافع میانی چلسی بازی کرد تا از گری، دور باشد و وظیفه مهار بال چلسی به عهده هریس گذاشته شد اما سرنوشت باز هم این دو را به هم نزدیک کرد تا وب اثر خود را بر ساق پای چپ گری بگذارد.
داوران در سال ۱۹۷۰ بسیار متفاوت بودند
به گفته اولیور، طبق استانداردهای فوتبال در سال ۲۰۲۰، وب برای این خطا باید اولین کارت زرد خود را می‌گرفت و دومی را هم باید دوازده دقیقه بعد به دلیل تکل دو پا و خشن روی آلن کلارک در عمق دفاع می‌گرفت. حتی در وقت اضافه هم می‌توانست کارت بگیرد.
اما در سال ۱۹۷۰، داور مسابقه، جنینگز از سوت و کارت‌های خود خیلی کم استفاده کرد و به همین دلیل خطاها، رفته رفته بیشتر شدند.
هیو مک ایلوانی، روزنامه‌نگار مشهور آبزرور، پس از مسابقه نوشت: «گاهی به نظر می‌رسید آقای جنینگز تنها با ارائه گواهی فوت، ضربه ایستگاهی اعلام خواهد کرد.»
وب بعداً در مصاحبه با دیلی میل گفت: «هر بار که دستش به جیب می‌رفت و فکر می‌کردی می‌خواهد کارت بدهد، دماغش را بالا می‌گرفت و می‌گفت: آرام باشید و ادامه دهید.»
جسارت و چابکی
لیدز اخیراً جایگاه جنوبی ورزشگاهاش را به نام نورمن هانتر تغییر نام داده است
در قلب دفاع لیدز، نورمن هانتر شهرت زیادی به خشونت داشت تا اندازه‌ای که دو سال بعد و در فینال جام حذفی ۱۹۷۲، هواداران لیدز بنری برافراشتند با مضمون «نورمن پاهایتان را گاز می‌گیرد» تا خشونت او را به رخ تیم حریف بکشند.
اولین لمس توپ او در فینال ۱۹۷۰، با سوت و هو هواداران چلسی همراه بود و دومین لمس توپ او واکنش شدیدتری را برانگیخت. بازیکنی که ۲۸ بازی ملی برای انگلیس انجام داده بود و عضو تیم قهرمان جام جهانی ۱۹۶۶ در ۲۲ سالگی بود.
هانتر و مک‌کریدی پس از نبرد بر سر توپ در میانه میدان، برخورد بینشان ادامه یافت و منجر به ضربات متعدد بین این دو شد.
بعداً در بازی، تصویر هانتر دیده می‌شود که مشت‌های خود را گره کرده و آماده یک نبرد سنگین دیگر است. برای بسیاری، این تصویر او هیچگاه فراموش نمی‌شود.
مطمئناً این تصویر گویای شخصیت واقعی او نبود. زیرا او انسانی گرم، سخاوتمند و محبوب بود که مرگش در ۱۷ آوریل ۲۰۲۰، نه تنها لیدز بلکه سراسر جهان فوتبال را عمیقاً تحت تأثیر قرار داد.
هریس، کاپیتان چلسی، در گفتگو با دیلی میل گفت: «من با او خارج از زمین معاشرت داشتم. او در زمین مانند یک حیوان بود اما دور از فوتبال، آدمی خوب‌تر و یک جنتلمن مثل او پیدا نخواهید کرد.»
بونتی در فینال ۱۹۷۰ پس از درگیری با جونز دچار مصدومیت طولانی‌مدت شد
تنها پنج روز قبل از مرگ هانتر، چلسی هم یکی از قهرمانان تاریخ خود به نام بونتی را از دست داد. دروازه‌بانی که تاثیرش در فینال ۱۹۷۰ شاید بیشتر بقیه باشد.
او در درون دروازه یک قهرمان بود و درخشش او در اولین دیدار فینال در ومبلی، یکی از دلایل اصلی برگزاری مجدد این بازی بود. اما حتی آن عملکرد درخشان در دیدار اول هم در حاشیه صلابت او در اولدترافورد قرار گرفت.
بونتی در دقیقه ۳۱، در یک دوئل هوایی و برخورد شدید با میک جونز، مهاجم لیدز، دچار آسیب دیدگی بسیار شدید از ناحیه زانو شد، تا حدی که در نیمه دوم حسابی پایش را باندپیچی کرده بودند و قادر به زدن ضربات دروازه نبود.
برخورد شدیدی که باعث شد مفسر بی‌بی‌سی، کنت ولستنهولم، نظر بدهد: «تماشای این صحنه شاید برای کودکان مناسب نباشد».
با مصدومیت بونتی، لیدز سعی کرد از این فرصت استفاده کند، اما بونتی که به دلیل چابکی‌اش به «گربه» شهرت داشت، چندین بار دروازه چلسی را نجات داد تا در حقیقت پایه‌گذار اولین قهرمانی چلسی در جام حذفی شود. این رشادت او را بدل به شخصیتی قابل احترام در تاریخ باشگاه چلسی کرد.
انتقام‌جویی جکی چارلتون بزرگ
جکی چارلتون (وسط) با ۷۷۳ بازی، همچنان رکورددار بازی در تیم لیدز است
با تاریکی هوا و روشن شدن نورافکن‌های اولدترافورد، خشونت هم در زمین افزایش یافت. پیتر آزگود روی جک چارلتون خطا کرد، اما او بلافاصله از جایش بلند شد و با تنه‌ای او را به زمین زد.
اما دقایقی بعد، انتقام‌جویی چارلتون که در تعقیب بازیکنی بود که ران او را هدف گرفته بود، به قیمت از دست دادن برتری لیدز تمام شد. چرا که باعث شد آزگود لحظاتی آزاد شود و با استفاده از این فرصت گل تساوی چلسی را بزند.
وحشیانه‌ترین لحظه در دقیقه ۸۵ اتفاق افتاد. جایی که بیلی برمنر، چهره درخشان لیدز در خط میانی و هدف اصلی بازیکنان چلسی، با هاچینسون درگیر شد. نتیجه این برخورد، تنها کارت زرد بازی برای هاچینسون نبود، بلکه این درگیری جرقه برخوردهای ادامه‌دار و تکل‌های متعدد و ضربات تلافی جویانه بین این دو در ادامه بازی بود.
اما خشن‌ترین ضربه از آن مک‌کردی بود که بعد از از دست دادن توپ، یک ضربه کاراته به سر برمنر زد تا به گفته جان دمپسی، «تقریباً برمنر را از وسط نصف کند». اما جنینگز، در آخرین بازی خود به عنوان یک داور حرفه‌ای، در واکنش به این برخورد فقط دستور به ادامه بازی داد.
در سال ۱۹۷۰ چلسی اولین قهرمانی خود در جام حذفی را بدست آورد
هاچینسون و وب نقش تعیین‌کننده‌ای داشتند و در نهایت در وقت‌های اضافه جنگ را برای چلسی با پیروز به پایان رساندند. هاچینسون با ارسالی بلند به تیرک پشت سر چارلتون این فرصت را در اختیار وب قرار داد تا با ضربه سر خود گل دوم و برتری چلسی را بزند.
برای چلسی، این اولین قهرمانی در جام حذفی بود و راه را برای کسب جام‌های بیشتر باز کرد. چلسی در فصل بعد توانست جام برندگان جام اروپا را به دست آورد.
اما برای لیدز، این یک پایان غم‌انگیز و دردناک برای یک فصل سخت بود. فصلی که دومین قهرمانی متوالی لیگ از چنگ آنها خارج شد و در نیمه نهایی جام اروپا هم مقابل سلتیک حذف شدند.
زخم‌ها بهبود یافته و خشم فروکش کرده است، اما میراث بدنام فینال ۱۹۷۰همچنان پابرجاست.
فینال جام حذفی ۱۹۷۰، ۲۸/۵ میلیون تماشاگر تلویزیونی در بریتانیا داشت
۲۸/۵ میلیون تماشاگر تلویزیونی، این بازی را در رتبه ششمین تک مسابقه ورزشی پربیننده تاریخ تلویزیون بریتانیا قرار داده است و همچنین پربیننده‌ترین مسابقه باشگاهی فوتبال که در این کشور برگزار شده است.
در مورد آن مسابقه وحشتناک در اولدترافورد مطالب زیادی گفته شده و هنوز هم می‌توان گفت. اما شاید گویاترین خاطره مربوط به دفاع راست لیدز در آن روز، پل مادلی باشد: «این بازی دقیقاً همان شکلی از بازی بود که در آن زمان انجام می‌شد.»
منبع: بی بی سی
سایر اخبار
غیر قابل انتشار: ۰ | در انتظار بررسی: ۰ | انتشار یافته:
پرطرفدار