تذکر تند اردوغان به علی‌اف

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه به الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان که در ۱۹ فوریه به آنکارا سفر کرده بود، گفت که از باکو می‌خواهد در آینده از هرگونه تنش در مرز با ارمنستان خودداری کند. اردوغان به علی‌اف گفت که آنکارا از صلح پایدار بین باکو و ایروان حمایت می‌کند.

علی‌اف بلافاصله پس از دیدار با نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان به میزبانی اولاف شولتز، صدراعظم آلمان وارد ترکیه مهم‌ترین حامی نظامی و دیپلماتیک جمهوری آذربایجان شد. پیش از آن هفته گذشته در تیراندازی در مرز جمهوری آذربایجان و ارمنستان یک سرباز آذربایجانی مجروح و در حمله تلافی‌جویانه ۴ نظامی ارمنی کشته شدند.

دفتر صدراعظم آلمان اعلام کرد که علی‌اف و پاشینیان توافق کردند که در مذاکرات مونیخ برای صلح تلاش کنند و از توسل به زور صرف‌نظر کنند. اردوغان همچنین در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک در آنکارا گفت: نمی‌خواهم تنش هفته گذشته تکرار شود. شکی نیست که امضای توافقنامه صلح دائمی بین آذربایجان و ارمنستان می‌تواند منبع امید جدیدی برای صلح، آرامش و ثبات باشد.

پاشینیان پس از تیراندازی هفته گذشته در مرز گفت که جمهوری آذربایجان درحال آماده شدن برای یک جنگ تمام‌عیار با ارمنستان است. خبرگزاری فرانسه (AFP) می‌نویسد که به نظر می‌رسد، جمهوری آذربایجان با در اختیار گرفتن کنترل قره‌باغ جسارت بیشتری پیدا کرده است.

این آژانس تاکید می‌کند که روابط ارمنستان با روسیه، نزدیک‌ترین متحد منطقه‌ای آن اخیراً بدتر شده است. اردوغان در این نشست خبری گفت: با پایان اشغال ارامنه در قره‌باغ، پنجره تاریخی فرصت برای صلح دائمی در منطقه ما گشوده شده است. مهم این است که این پنجره فرصت را نبندیم. رئیس‌جمهور ترکیه همچنین درباره جلوگیری از حضور جمهوری آذربایجان در اجلاس مجمع پارلمانی شورای اروپا اظهار کرد: تا زمانی که این تصمیم لغو شود، حمایت ما از آذربایجان ادامه خواهد یافت.

الهام علی‌اف گفت: جمهوری آذربایجان هرگز «حمایت برادرانه» ترکیه در قالب دیپلماسی و نظامی را فراموش نخواهد کرد. اتحاد ترکیه و آذربایجان نه تن‌ها برای قفقاز بلکه برای کل منطقه اوراسیا عامل مهمی است. رئیس‌جمهور آذربایجان همچنین تاکید کرد: اتحاد جهان تُرک و همزیستی مردمان دارای فرهنگ‌های مشترک قدرت هر یک از اعضای سازمان کشور‌های تُرک را تقویت خواهد کرد. آنکارا اعلام کرد که درحال حاضر هر دو گزینه جاده ارتباطی بین بخش شرقی جمهوری آذربایجان و نخجوان درحال بررسی است.

عبدالقادر اورال اوغلو، وزیر حمل‌ونقل ترکیه گفت: گفتگو‌ها در مورد مسیر اتصال جمهوری آذربایجان به نخجوان ادامه دارد. وزیر ترکیه به روزنامه حریت گفت: درحال حاضر دو مسیر ازجمله مسیر عبور از ایران روی میز مذاکره است. اگر از طرف ارمنستان مشکلاتی وجود داشته باشد، آذربایجان نیز برای عبور کریدور از این کشور با ایران در تماس است. در اینجا دو گزینه وجود دارد. هر دو مورد بحث است.

باکو با وجود پست‌های بازرسی گمرکی در «کریدور زنگزور» بین جمهوری آذربایجان و نخجوان که از خاک ارمنستان می‌گذرد، مخالف ارمنستان خواسته جمهوری آذربایجان و حتی عبارت «کریدور زنگزور» را یک ادعای ارضی علیه خود می‌داند. مهم‌تر از همه، مسکو می‌خواهد این کریدور تحت کنترل خدمات مرزی روسیه باشد. روسیه مدعی است که این موضوع در بیانیه سه‌جانبه ۹ نوامبر ۲۰۲۰ نوشته شده و ایروان نیز این بیانیه را امضا کرده است. در ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۳ جمهوری خودخوانده قره‌باغ اعلام کرد که فعالیت خود را متوقف می‌کند. بسیاری از رهبران این جمهوری جدایی‌طلب بازداشت و به باکو آورده شده‌اند.

منبع: سازندگی