پای انیمیشن ببعی قهرمان به جشنواره باز شد؛ وقت دیده‌شدن انیمیشن‌های ایرانی است؟

زی‌سان: انیمیشن ببعی درباره یک ببعی است که همیشه مجلات جغد قهرمان درباره پرواز را می‌خواند. او در سر رویای پرواز دارد و می‌خواهد بتواند مانند یک پرنده پرواز کند. این انیمیشن امسال در بخش مجزای انیمیشن فجر به نمایش درآمد.

در این مطلب از زی‌سان نگاهی به این انیمیشن خواهیم انداخت. پیش از آن بیایید نگاهی به سیر تغییر و تحولات انیمیشن‌سازی در ایران بکنیم.

انیمیشن در ایران: از اسفندیار احمدیه تا خواب زمستانی انیمیشن و بیداری دیرهنگام

احتمالا شنیده‌اید که برخی باور دارند اولین انیمیشن را باستان‌شناسان ایتالیایی حاضر در شهر سوخته درهنگام کاوش در گوری پنج هزار ساله، پیدا کردند. آن‌ها جامی را دیدند که نقش یک بز به همراه یک درخت روی آن دیده می‌شد.

سال‌ها بعد منصور سجادی (باستان شناس ایرانی) با بررسی این جام به حرکت بُز به سمت درخت پی برد و حرکت این اثر را به انیمیشن امروزی تبدیل کرد.

با این حال بیش‌تر از ۱۲۰ سال است که انیمیشن در معنای امروزی آن توسط امیل کوهل، در فرانسه ابداع شد.

انیمیشن معاصر ایران را اما باید به بیش از ۷۰ سال پیش برگرداند. اواخر سال ۱۳۳۰ پسر جوانی بنام اسفندیار احمدیه با دیدن فریم‌های متوالیِ یک نوار فیلم که تصادفاً به دستش افتاده بود راز «حرکت» در فیلم را دریافت. او که طراخی می‌دانست، توانست با استفاده از یک دوربین طراحی‌های مدادی‌اش را به فیلم انیمیشن تبدیل کند.

درهمان‌زمان نصرت‌الله کریمی که در پِراک تحصیل کرده بود به ایران بازگشت و در اداره فرهنگ، کار با احمدیه را شروع کرد. کمی بعد جعفر تجارتچی به این دو پیوست و این سه انیماتور اولین استودیوی انیمیشن ایران را بنا کردند و اولین انیمیشن‌های کوتاه ایران را ساختند. بعد از این اقدام، به مرور زمان طراحان، تصویرسازان و گرافیست‌ها و نقاشان دیگری نیز جذب هنر انیمیشن شدند. کسانی مانند نورالدین زرین‌کلک، فرشید مثقالی، اکبر صادقیه، نفیسه ریاحی، آرا پیک باغداساریان و مرتضی ممیز.

پس از این دوران، اما انیمیشن ایران به یک خواب زمستانی رفت. رویداد‌های مهم تاریخی مانند انقلاب اسلامی و جنگ عراق، منجر به تاخیر در رشد انیمیشن در ایران شد.

دوره بیداری انیمیشن در ایران، اما به ما بسیار نزدیک‌تر است. کمی بیش‌تر از ده سال است که انیمیشن ایرانی جان تازه‌ای گرفته است.

دلیل رونق و توجه دوباره به انیمیشن، آمدن کامپیوتر‌ها به بازار و به خانه‌ها و علاقه نسل جدید به خلق حرکت‌های اولیه و ساخت پیام‌های تبلیغاتی ساده بود. رشد فناوری و تغییرات اجتماعی و فرهنگی همگی منجر شد که هر روز سریال‌ها و انیمیشن‌های ایرانی بیش‌تری ساخته شوند. افزوده شدن رشته انیمیشن به دانشگاه‌ها نیز بسیار در این امر تاثیرگذار بود.

در حال حاضر انیمیشن ایران اگرچه راهی طولانی در پیش دارد تا به رقبایش در دنیا برسد، اما پیشرفت‌های قابل توجهی نیز کرده است.

همین‌که انیمیشن تلوزیونی ببعی قهرمان توانسته به یک فیلم سینمایی سه‌بعدی تبدیل شود و به جشنواره فیلم فجر راه پیدا کند یعنی انیمیشن ایران هر روز بیش‌تر از دیروز دیده می‌شود. داستان‌های این انیمیشن‌ها نیز رو به پیشرفت است.

انیمیشن ببعی قهرمان چیست؟

انیمیشن ببعی قهرمان که احتمالا نام آن را از شبکه پویا شنیده‌اید؛ مجموعه‌ای با مخاطبانِ کودک و خردسال است که در این شبکه پخش می‌شود.

به گفته تهیه کننده این انیمیشن نسخه سینمایی «ببعی قهرمان» هشتاد دقیقه است. داستان انیمیشن «ببعی قهرمان» همان‌طور که از نام آن پیداست درباره یک ببعی است که رویایی در سر دارد. او همیشه مجلات جغد قهرمان را که در مورد پرواز هستند؛ می‌خواند و حسرت پرواز را به دل دارد. این ببعی دوست دارد که هر طور شده رویای خود را محقق کند و بتواند مانند یک پرنده در آسمان پرواز کند. او قصد دارد بر تمامی سختی‌های مسیر غلبه کند تا به خواست خود برسد. اما آیا موفق می‌شود یا خیر؟ پاسخ این سوال را باید با تماشای این انیمیشن زیبا پیدا کنید.

تماشای انیمیشن ببعی قهرمان برای کودکان خوب است؟

این انیمیشن سینمایی زیبا به تلاش روی رسیدن به اهداف، سخت کوشی و مقابله کردن با سختی‌ها و مشکلات تاکید می‌کند.

داستان آن از یک کتاب شروع می‌شود؛ در واقع «ببعی» کتابی دارد که توسط آن به آرزوی خود یعنی پرواز می‌رسد و در ذهنش با قهرمان اصلی آن کتاب گفتگو می‌کند؛ بنابراین ترویج کتابخوانی در این قصه مشهود است.

«ببعی» در روستایی زندگی می‌کند که همه روستا تصورشان این است که پرواز کردن کارخطرناکی است؛ چون خانم بوقلمون طوری القا کرده که کسی نباید پرواز کند. قهرمان داستان در طول قصه سه بار شکست می‌خورد و در دل این قضیه، امیدآفرینی، تلاش، حفظ خانواده و ثمربخشی کار گروهی هم یادآوری می‌شود؛ بنابراین این انیمیشن تلاش دارد که به کودکان بگوید رویاهایتان را فراموش نکنید و برای آن‌ها بجنگید و برای این‌که به رویاهای‌تان برسید کار تیمی کنید.

انیمیشن ببعی در جشنواره فیلم فجر

ببعی قهرمان اکنون در یک نسخه سینمایی سه‌بعدی و جذاب به کارگردانی حسین صفارزادگان و میثم حسینی قرار است در جشنواره فجر ۱۴۰۲ پخش شود. این انیمیشن سینمایی که قرار بود در جشنواره فجر سال گذشته حاضر باشد؛ امسال بالاخره توانست در این جشنواره حضور یابد.

«ببعی قهرمان» سومین انیمیشن سینمایی (پس از دو انیمیشن سینمایی «پسر دلفینی» و «فهرست مقدس») است که توسط سازمان هنری رسانه‌ای اوج تهیه و تولید شده و برای چهل و دومین جشنواره فجر آماده شده است. عوامل این فیلم:

• نویسنده: مقداد اخوان
• تهیه‌کننده: محمدمهدی مشکوری
• کارگردانان انیمیشن سینمایی: حسین صفارزادگان و میثم حسینی
• کارگردان هنری: میکائیل براتی طراح کارکتر: محمد خیراندیش، شفیع آهی

در جشنواره امسال مسئولین سعی کردند انیمیشن را در یک بخش مجزا قرار دهند، اما به گفته کارگردان این انیمیشن، این کار یک فعل معکوس بوده، چراکه فیلم‌های سینمایی بخش انیمیشن از دیگر فیلم‌های رئال جدا شده و تنها یک جایزه دارد. به گفته محمدمهدی مشکوری انیمیشن هم مانند دیگر فیلم‌های سینمایی موسیقی، کارگردان هنری، گرافیک و... دارد، اما چون سوپراستار ندارد، داور‌ها توجه خاصی به این بخش نمی‌کنند و ترویج داده نمی‌شود.

با این‌حال عوامل فیلم امیدوارند که امسال اتفاقات خوبی برای بخش انیمیشن رخ دهد.