زیسان: حدود ۶۶ میلیون سال پیش، یک برخورد کاملا تصادفی، سرنوشت همه ما را تعیین کرد. هنوز هیچکس نمیداند که جرمی که با زمین برخورد کرد، سیارک بوده یا دنبالهدار، از ابر اورت میآمده یا از کمربند کویپر؛ اما آنچه میدانیم، این است که این جرم به جایی در خلیج مکزیک برخورد کرد و با ایجاد دهانه چیکسولوب به عرض ۱۸۰ کیلومتر، چهره حیات را روی زمین تغییر داد. این برخورد دایناسورهای غیرپرنده را با حدود سه چهارم گونههای دیگر روی زمین از بین برد و رویداد انقراض کرتاسه-پالئوژن را پدید آورد.
آیا امکان دارد که باز هم سیارکی ویرانگر به زمین برخورد کند و حیات روی زمین را در معرض تهدید قرار دهد؟ دانشمندان میگویند، آری! آنها تعداد زیادی از سیارکهایی را فهرست کردهاند که به درجات مختلف، تهدیدی برای زمین محسوب میشوند. اما بهراستی کدام سیارکها بیشترین خطر برخورد با زمین را دارند؟ احتمال برخورد آنها چقدر است و چنین برخوردهایی چقدر قدرت تخریب خواهند داشت؟
به گزارش زیسان به نقل از لایوساینس، ناسا برای جلوگیری از برخوردهای فاجعهآمیزی از این دست، مرکزی با عنوان مرکز مطالعات اجرام نزدیک زمین تاسیس کرده است و از مدتها پیش، اطلاعات مربوط به سیارکها را مداوم تجزیهوتحلیل، و مدارهای احتمالی سیارکهای بالقوه خطرناک را پیشبینی میکند. در متن زیر، با پنج سیارک خطرناکی آشنا خواهید شد که احتمالا بیشترین خطر را برای زمین دارند. دانشمندان هشدار میدهند که با این حال، به احتمال زیاد سیارکهای دیگری نیز وجود دارند که در پس تابش نور خورشید پنهان شدهاند و ممکن است از آنها غافل شده باشیم. خبری هولناک و البته هیجان انگیز!
سیارک مشهور بنو، چنانکه ششم ژانویه ۲۰۱۹ در تصاویر بهدستآمده از کاوشگر اوسیریس-رکس مشخص شد، سیارکی است با ابعاد حدود نیم کیلومتر و جرم بیش از ۷۰ میلیون تن. نام رسمی این سیارک که در سپتامبر ۱۹۹۹ کشف شد، بنو ۱۰۱۹۵۵ است و در حال حاضر بیشترین احتمال برخورد با زمین را دارد. البته احتمال این برخورد به این زودیها نخواهد بود و دانشمندان میگویند این سیارک ممکن است ۲۴ سپتامبر ۲۱۸۲ میلادی به احتمال ۰.۰۳۷ ٪ - یا به عبارتی یک به ۲۷۰۰، به سیاره ما برخورد کند.
دانشمندان برای آماده شدن در برابر چنین احتمالی، قصد دارند تا حد ممکن درباره این سیارک سرشار از کربن بدانند. به گفته آنها، بنو احتمالا بین دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون سال پیش از یک سیارک بزرگتر جدا شده است. فضاپیمای اوسیریس-رکس، سپتامبر امسال نمونههایی از این سیارک را به زمین آورد و دانشمندان در حال حاضر به بررسی و تجزیهوتحلیل این نمونهها مشغولند.
اگر سیارک بنو به زمین برخورد کند، انرژیای معادل انفجار ۱.۴ میلیارد تنتیانتی آزاد میشود که به صورت منطقهای زمین را تخریب میکند، اما چندان محتمل نیست که کل حیات روی زمین را منقرض کند. با این حال، اگر بنو به یک منطقه پرجمعیت برخورد کند، ممکن است موجب مرگ میلیونها نفر شود.
خطر بعدی، سیارکی است به نام سیارک ۲۹۰۷۵ (۱۹۵۰ DA) با ابعاد حدودی ۱.۳ کیلومتر و جرم حدود ۷۰ میلیون تن. این سیارک پس از کشف اولیه در فوریه ۱۹۵۰، گم شد و ۵۰ سال بعد دوباره کشف شد.
دانشمندان میگویند این سیارک قلوهسنگی با محتوای آهن و نیکل بالا است. احتمال برخورد این سیارک در ۱۶ مارس ۲۸۸۰ میلادی، برابر است با ۰.۰۰۲۹٪ - یا به بیان دیگر، یک به ۳۴۵۰۰. در اثر چنین برخوردی، انرژیای معادل ۷۵ میلیارد تن تیانتی آزاد خواهد شد و این میزان انرژی، برای آغاز یک فاجعه جهانی که ممکن است حیات بشر را نابود کند، کافی است.
این سیارک حدود ۳۳۰ متری با جرم ۴۳ میلیون تن، تازه در همین سال ۲۰۲۳ کشف شده است و نشان میدهد که یک جرم فضایی جدید ممکن است بلافاصله در رده خطرناکترین سیارکها قرار گیرد.
بر اساس مشاهدهها و برآوردهای دانشمندان در روزهای بین ۸ و ۱۹ اکتبر امسال، این سیارک ممکن است ۱۰ اکتبر ۲۱۱۹، به احتمال ۰.۰۰۰۵۵٪ - یا یک به ۱۸۱۰۰۰، به زمین برخورد کند، و انرژیای معادل انفجار ۷.۵ میلیارد تن تیانتی آزاد خواهد کرد.
۲۰۰۷افتی۳ سیارکی است با ابعاد حدود ۳۴۰ متر و جرم ۴۹ میلیون تن که دانشمندان آن را «سیارک گمشده» نام نهادهاند. این سیارک از ۲۰۰۷ تاکنون دیگر مشاهده نشده است و ناسا میگوید که ممکن است حولوحوش سوم مارس ۲۰۳۰ به احتمال ۰.۰۰۰۰۰۹۶ ٪ یا یک به ۱۰ میلیون، به زمین برخورد کند. احتمال بعدی برخورد آن نیز ممکن است پنجم اکتبر ۲۰۲۴، یعنی همین سال آینده، باشد و در این تاریخ، احتمال یک به ۱۱.۵ میلیون وجود دارد که شاهد برخورد این سیارک به زمین باشیم.
برخورد احتمالی این سیارک با زمین، چه در ۲۰۲۴ و چه در ۲۰۳۰، انرژیای برابر با ۲.۶ میلیارد تن ا آزاد خواهد کرد که البته فاجعهای جهانی به راه نخواهد انداخت، اما خسارات گستردهای در ابعاد منطقهای ایجاد خواهد کرد.
این جرم فضایی، سیارکی است با ابعاد ۶۶۰ متر و حدود ۳۵۰ میلیون تن که از حدود ۴۰ سال پیش تاکنون مشاهده نشده و بنابراین، مدار آن نیز ناشناخته است.
اما بر اساس همین اطلاعات محدودی که دانشمندان ناسا درباره این سیارک دارند، این سیارک که نخستین بار در ۱۱ دسامبر ۱۹۷۹ مشاهده شده ممکن است به احتمال یک به ۱.۸ میلیون، در ۱۴ دسامبر ۲۱۱۳ به زمین برخورد کند و انرژی انفجاری معادل ۳۰ میلیارد تن تیانتی آزاد کند.
افزون بر این پنج سیارک، سیارک ۹۹۹۴۲ آپوفیس را نیز میتوان در رده سیارکهای خطرناک در نظر گرفت. این سیارک ۳۴۰ متری با جرم ۲۴ میلیون تن، تا ۲۰۲۱ از دید دانشمندان تهدیدی برای زمین محسوب میشد، اما آنان به تدریج به این نتیجه رسیدند که خطری برای زمین ندارد.
رصدگران آسمان میتوانند در ۲۰۲۹، یعنی شش سال دیگر، نزدیک شدن این سیارک را به زمین از فاصله ۳۲ هزار کیلومتری با تلسکوپ تماشا کنند. دانشمندان میگویند بازگشتهای بعدی این سیارک در ۲۰۳۶ و ۲۰۶۸ نیز خطری برای زمین نخواهد داشت.
دانشمندان سیارکهای بسیاری را در رده سیارکهای نزدیک به زمین طبقهبندی کردهاند. از دید آنها، سیارکهای نزدیک به زمین، یعنی اجرامی که از فاصله تقریبی نزدیکتر از۵۰ میلیون کیلومتری زمین و حدود ۱۹۵ میلیون کیلومتری خورشید عبور میکنند. به گفته دانشمندان، اجرام آسمانی که قطر آنها بیش از ۱۴۰ متر باشند، در فهرست «جرم نزدیک به زمین بالقوه خطرناک» (پیاچاو) قرار میگیرند. بنا به اعلام ناسا، در حال حاضر، برای صد سال آینده یا بیشتر، هیچ تهدید چشمگیری از احتمال برخورد سیارکی با زمین وجود ندارد، اما دانشمندان میگویند هنوز هم ممکن است اجرام خطرناکی در آسمان وجود داشته باشند که از وجود آنها خبر نداریم، یا در پس تابش نور خورشید از دیدگان ما پنهان مانده باشند.