جنجال دوباره در مجلس بر سر قانون «حجاب و عفاف» و «پالرمو»

زیسان: محمدباقر قالیباف رئیس مجلس در واکنش به تذکری درباره عدم ابلاغ قانون «عفاف و حجاب» گفت که تاکنون نمیخواست این موضوع را اعلام کند، اما «دبیرخانه شورای امنیت ملی به صورت مکتوب به ما اعلام کرده است که فعلاً این قانون ابلاغ نشود.»
رئیس مجلس شورای اسلامی این اظهارات را در واکنش به تذکر محمدتقی نقدعلی نماینده خمینی شهر مطرح کرد که در صحن علنی از قالیباف پرسید: «امیدواریم ریاست محترم مجلس همانطور که نگذاشت جوهر پالرمو خشک شود و بلافاصله بعد از تصویب پالرمو در مجمع تشخیص مصلحت نظام آن را به دولت ابلاغ کرد، قانون عفاف و حجاب را که حکم خداست را هم ابلاغ کند.»
با وجود انتقادهای گسترده به قانون «حجاب و عفاف»، برخی از نمایندگان مجلس بارها از تاخیر در ابلاغ و اجرای این قانون انتقاد کردهاند. تا کنون، اما هیچ یک از مسئولان درباره دستور شورای عالی امنیت ملی مبنی بر تعویق در ابلاغ این قانون به صراحت اظهارنظری نکرده بودند.
سرانجام، در جریان جلسه علنی مجلس، آقای قالیباف در پاسخ به نمایندهای که خواهان ابلاغ این قانون بود گفت «من نمیدانم این چه نگاهی است و کجای قانون این اجازه را میدهد که چنین بحثی مطرح شود. من نخواستم با صراحت این موضوع را اینجا مطرح کنم.»
او سپس در ادامه گفت «دبیرخانه شورای [عالی]امنیت ملی به صورت مکتوب به ما اعلام کرده است که فعلا این قانون ابلاغ نشود. من نمیتوانم این قانون را ابلاغ کنم.»
لایحه «حمایت از فرهنگ عفاف و حجاب» را قوه قضائیه پس از ماجراهای ۱۴۰۱ تنظیم کرد. سپس دولت شهید ابراهیم رئیسی با قید دو فوریت آن را تصویب و به مجلس فرستاد. پس از آنکه شورای نگهبان این لایحه را در اواخر مهرماه پس از ماهها تایید و «جهت طی مراحل قانونی» به مجلس فرستاد. این لایحه برای ماهها بین مجلس و شورای نگهبان در رفت و آمد بود.
سرانجام متن نهایی «قانون حجاب» که در ۷۴ ماده و پنج فصل تنظیم شده است، به رسانهها درز کرد و موارد مطرح شده در آن با انتقادهای گستردهای روبهرو شد. منتقدان میگویند این قانون با زندگی روزمره شهروندان همخوانی ندارد.
در مقابل، اما حامیان «قانون حجاب و عفاف» هم بارها به عدم اجرای این قانون اعتراض کردند، از جمله تحصن شماری از موافقان در مقابل ساختمان مجلس در اسفند ماه سال گذشته با دخالت پلیس خبرساز شد.
فصول طویل این قانون شامل کلیات و تعاریف، وظایف عمومی دستگاههای اجرایی، تکالیف اختصاصی دستگاهها، وظایف عمومی و مسئولیتهای اجتماعی و جرائم و تخلفات است.
دستگاههای مختلفی از جمله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صداوسیما، وزارت آموزش و پرورش، وزارت بهداشت، شهرداریها، وزارت علوم و سایر نهادها در اجرای این قانون مسئول شمرده شدهاند و برایشان وظایفی تعیین شده است.
قالیباف در ادامه پاسخ خود به نماینده معترضی که پرسید قانون حجاب چرا مانند پالرمو سریع ابلاغ نشد هم گفت: «پالرمو الان چه ربطی به مجلس دوازدهم دارد؟ پالرمو و سیافتی در مجلس دهم تصویب شد. سپس رفت شورای نگهبان، شورای نگهبان هم ایراد گرفت. مجلس به نظرش اصرار کرد و رفت مجمع تشخیص مصلحت. در تشخیص مصلحت، این همین طور بوده تا همین اواخر. آقای رئیس جمهور به صورت کتبی از حضرت آقا تقاضا کرد که این مجددا در دستور مجمع تشخیص مصلحت قرار بگیرد.»
رئیس مجلس سپس در ادامه گفت «در مجمع تشخیص مصلحت در دستور گرفته و در آنجا دو جلسه سه جلسه بررسی شده، مجمع تشخیص مصلحت با حضور شورای نگهبان و همه اعضا به پالرمو رای داده، وقتی مجمع رای داده آن دیگر قانون شده، من فقط باید قانونی را که مجمع تصویب کرده و فرستاده است ابلاغ کنم.»
این اظهارات قالیباف با انتقاد نمایندگان معترض مواجه شد. رئیس مجلس هم مجددا در پاسخ به نمایندگان معترض گفت «دوستان این موضوع را در رسانهها عوام فریبی نکنند. ما مر قانون را اجرا میکنیم.»
دی ماه پارسال (۱۴۰۳) رهبر انقلاب با بررسی مجدد پیوستن ایران به کنوانسیون سازمان ملل برای مبارزه با جرایم سازمانیافته فراملی (پالرمو) و کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم (سیافتی) موافقت کرد.
محسن دهنوی سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت نظام هم ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ اعلام کرد این نهاد پیوستن ایران به کنوانسیون پالرمو را «به صورت مشروط» تصویب کرده است. کنوانسیون پالرمو یک توافق بینالمللی برای مبارزه با قاچاق انسان و تولید غیرقانونی و قاچاق اسلحه و مهمات است.
عهدنامه مقابله با تامین مالی تروریسم (سیافتی) هم یکی از توافقهای سازمان ملل است که اعضا را ملزم میکند با نظارت بر مبادلات بانکی، جلوی تامین بودجه تروریسم را بگیرند. خروج از فهرست سیاه گروه ویژه اقدام مالی (افایتیاف) از جمله مستلزم پیوستن به دو کنوانسیون پالرمو و کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم (سیافتی) است.
مخالفان میگویند که پذیرش لوایح پالرمو و سیافتی میتواند روابط تجاری ایران را زیر مجموعهای از تحریمهای بینالمللی است بیش از پیش محدود کند و منافع راهبردی کشور را به خطر بیندازد.
موافقان و دولت مسعود پزشکیان عدم عضویت ایران در افایتیاف را مانع جدی برای جذب سرمایهگذاری خارجی و رفع موانع اقتصادی کشور میدانند.
لوایح پیوستن ایران به این دو کنوانسیون که دولت حسن روحانی تهیه کرده بود در مجلس تصویب شد، اما مصوبههای مجلس با مخالفت شورای نگهبان در آبان ۱۳۹۷ به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شدند.