تعرفه‌های جنجالی ترامپ به زبان ساده؛ اهداف، پیامد‌ها و استثنا‌ها!
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، روز چهارشنبه ۲ آوریل (۱۳ فروردین) در یک سخنرانی رسمی در باغ رز کاخ سفید، از مجموعه‌ای از تعرفه‌های جدید واردات رونمایی کرد که به گفته او آغازگر «روز آزادی» اقتصاد آمریکاست.
این تصمیم که می‌تواند رقابت‌های تجاری جهانی را وارد مرحله‌ای تازه کند، شامل دو بخش است: عوارض پایه سراسری برای تمامی واردات و تعرفه‌های متقابل هدفمند برای کشور‌هایی که آمریکا آنها را مقصر در کسری تجاری خود می‌داند.
مهم‌ترین مفاد این طرح چیست؟
در طرح جدید دونالد ترامپ، میزان تعرفه‌ها بسته به هر کشور متفاوت است. پیش از همه، یک تعرفه پایه ۱۰ درصدی برای کلیه واردات از تمام کشور‌ها اعمال می‌شود.
در همین حال برای ۶۰ کشوری که به گفته دولت آمریکا بیشترین کسری تجاری با ایالات متحده را دارند، تعرفه‌های متقابل بالاتری وضع می‌شود.
میزان این تعرفه‌ها از ۱۰ تا ۵۰ درصد متغیر خواهد بود و بسته به میزان موانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای آن کشور‌ها در قبال کالاهای آمریکایی محاسبه می‌شود. ایالات متحده آمریکا نیمی از آن میزان را بر کالاهای وارداتی اعمال خواهد کرد.
این تعرفه‌ها چگونه اعمال می‌شوند و از چه زمانی آغاز خواهند شد؟
دولت آمریکا برای اجرایی‌سازی این طرح از اختیارات اضطراری ریاست‌جمهوری استفاده کرده است.
کاخ سفید با اعلام «وضعیت اضطراری ملی»، نگرانی‌های مربوط به «امنیت اقتصادی و ملی» ناشی از کسری تجاری سالانه و مزمن کالاهای ایالات متحده را دلیل این اقدام عنوان کرده است.
تعرفه پایه ۱۰ درصدی از ساعت ۱۲:۰۱ بامداد شنبه ۵ آوریل و تعرفه‌های متقابل از ساعت ۱۲:۰۱ بامداد پنج‌شنبه ۹ آوریل اجرایی خواهند شد.
کدام کشور‌ها هدف قرار گرفته‌اند؟
• اتحادیه اروپا: با اعمال تعرفه ۲۰ درصدی، هدف حملات همیشگی ترامپ به «رویکرد‌های تجاری ناعادلانه» این بلوک قرار گرفته است.
• چین: تعرفه‌ای متقابل معادل ۳۴ درصد وضع شده که با احتساب تعرفه قبلی ۲۰ درصدی، مجموع آن به ۵۴ درصد می‌رسد.
• بریتانیا: تنها ۱۰ درصد؛ امتیازی نسبی برای لندن که امید‌ها را برای توافق تجاری سریع با واشنگتن افزایش می‌دهد.
• ژاپن: تعرفه ۲۴ درصدی، ضربه‌ای به یکی از متحدان نظامی اصلی آمریکا به شمار می‌رود.
• کشور‌های جنوب شرق آسیا: کامبوج ۴۹٪، لائوس ۴۸٪، ویتنام ۴۶٪، سریلانکا ۴۴٪، ماداگاسکار ۴۷٪، میانمار ۴۴٪ و حتی قلمروی کوچک سن‌پیر و میکلون فرانسه در نزدیکی کانادا با تعرفه ۵۰٪ مواجه شده‌اند.
دونالد ترامپ در این باره گفت: «برای کشور‌هایی که با ما بد رفتار می‌کنند، نرخ ترکیبی تمام تعرفه‌ها، موانع غیرتعرفه‌ای و سایر روش‌های تقلب آنها را محاسبه خواهیم کرد.»
وی افزود که این ارقام تقریباً معادل نیمی از مبلغی است که آن کشور‌ها تاکنون به آمریکا تحمیل کرده‌اند.
چه استثنا‌هایی وجود دارد؟
مکزیک و کانادا از تعرفه‌های متقابل معاف شده‌اند، اما کالا‌هایی که با توافق ۲۰۲۰ هم‌خوانی ندارند مشمول تعرفه ۲۵ درصدی باقی خواهند ماند.
در همین حال خودرو‌ها و قطعات خودرو شامل تعرفه متقابل جدید نمی‌شوند، اما همان تعرفه ۲۵ درصدی هفته گذشته از ۳ آوریل اعمال خواهد شد.
فلزات گران‌بها، منابع انرژی و مواد معدنی غیرقابل استخراج در آمریکا نیز از تعرفه‌های متقابل مستثنی شده‌اند. نیمه‌رساناها، داروها، مس و چوب نیز فعلاً مشمول تعرفه نمی‌شوند، اما تحقیقات جداگانه برای این اقلام در حال پیگیری است.
این تعرفه‌ها تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟
به گفته دولت آمریکا، ادامه یا کاهش این تعرفه‌ها به رفتار کشور‌های طرف تجارت بستگی دارد.
در حکم اجرایی اعلام شده که در صورت اصلاح سیاست‌های تجاری غیرمتقابل از سوی شرکای تجاری، امکان کاهش یا حذف تعرفه‌ها وجود دارد.
با این حال، مقامات کاخ سفید تأکید کرده‌اند که تمرکز فعلی بر اجرای کامل طرح تعرفه‌ای است و هرگونه اقدام تلافی‌جویانه از سوی سایر کشور‌ها با اعمال تعرفه‌های بیشتر پاسخ داده خواهد شد.
هدف اصلی این تعرفه‌ها چیست؟
دولت دونالد ترامپ چندین هدف را برای این تعرفه‌ها اعلام کرده است:
• کاهش کسری تجاری آمریکا: مقامات، کسری‌های مزمن را عامل کاهش تولید، پایین نگه‌داشتن دستمزد‌ها و انتقال دارایی‌ها به خارج عنوان کرده‌اند.
• بازگرداندن تولید به داخل ایالات متحده: دونالد ترامپ امیدوار است شرکت‌ها برای اجتناب از پرداخت تعرفه، کارخانه‌های خود را در خاک آمریکا احداث کنند.
• اصلاح سیاست‌های تجاری ناعادلانه: دولت آمریکا تأکید کرده که این هدف از مدت‌ها پیش جزو تعهدات اصلی رئیس‌جمهور بوده است.
• تأمین درآمد برای جبران کاهش مالیات‌ها: اگرچه رسماً اعلام نشده، اما دولت تخمین می‌زند این تعرفه‌ها بتوانند «صد‌ها میلیارد دلار در سال» یا «تریلیون‌ها دلار در ده سال» درآمد ایجاد کنند.
