زلزله بازگشت ترامپ؛ افغانستان وارد بحران شد!
زیسان: پس از انتشار خبر غیر رسمی تعلیق همه کمک‌های خارجی آمریکا به افغانستان، ارزش افغانی (واحد پول افغانستان) در برابر دلار پایین آمده و گزارش شده که قیمت مواد اولیه خوراکی در بازار‌های افغانستان افزایش یافته است.
بر اساس داده‌های بازار ارز «شهزاده» که از مراکز عمده تبادل ارز در افغانستان است، در دو روز گذشته ارزش افغانی در کابل در برابر دلار تا ۵ افغانی کاهش پیدا کرده است. دو روز پیش نرخ دلار آمریکا در این بازار ۷۵ افغانی بود، اما روز شنبه (۶ بهمن) نرخ دلار به ۸۰ افغانی رسید.
یکی از شهروندان افغانستان گفت «از زمانی که موضوع تعلیق کمک‌های آمریکا در رسانه‌های افغانستان مطرح شد، قیمت مواد اولیه خوراکی در بازار‌ها بالا رفته است و مردم که وضعیت اقتصادی خوبی ندارند بیشتر از گذشته نگران شده‌اند.»
او می‌گوید مثلاً یک گونی آرد حدود ۵۰ کیلویی که تا چند روز پیش ۱۵۰۰ افغانی فروخته می‌شد، اکنون به بیش از ۱۸۰۰ افغانی رسیده است.
رویترز با اتکا به منابعی گزارش داده است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا دستور توقف همه کمک‌های بشردوستانه را به کشور‌های دیگر را صادر کرده است. ترامپ پیشتر دستور بررسی کمک‌های بشردوستانه را داده بود.
بر اساس گزارش رویترز، در دستورالعملی که توسط دفتر کمک‌های خارجی وزارت خارجه امریکا تهیه شده و توسط مارکو ربیو، وزیر خارجه آمریکا تایید شده، معافیت‌هایی برای تامین مالی نظامی به رژیم اسرائیل و مصر صادر شده، اما هیچ کشور دیگری از جمله افغانستان از دریافت کمک مستثنی نشده است.
رئیس یک سازمان بشری گفته است که دستور ترامپ برای تعلیق کمک‌های خارجی آمریکا به مدت حد اقل ۹۰ روز، عواقب فوری و فاجعه‌باری در افغانستان خواهد داشت، جایی که عملیات امدادرسانی قبلاً تحت فشار زیادی قرار دارد.
هنوز مشخص نیست که این تعلیق آیا شامل کمک‌های بشردوستانه‌ای هم می‌شود که از طریق سازمان‌های غیردولتی و آژانس‌های سازمان ملل به افغانستان می‌رسد. ترامپ قبلاً گفته بود که «پول کمک آمریکا به افغانستان به دست طالبان می‌رسد که نباید برسد.»
حکومت طالبان گفته است هیچ کمکی از آمریکا دریافت نمی‌کند و سازمان‌های کمک‌رسان مدیریت و اختیار تمام پول کمک شده را دارند. هنوز روشن نیست که ارسال بسته‌های ۴۰ تا ۶۰ میلیون دلاری پول نقد هفته‌وار به کابل چقدر از این فرمان متاثر می‌شود.
مارکو روبیو، وزیر خارجه جدید آمریکا تاکید کرده است که کمک‌های آمریکا «در صورتی که کاملا در راستای سیاست خارجی رئیس جمهور ایالات متحده نباشد» متوقف می‌شود.
او افزوده است: «هر دلاری که خرج می‌کنیم، هر برنامه‌ای که تمویل می‌کنیم و هر سیاستی که در پیش می‌گیریم باید پاسخی به یکی از این سه سوال را روشن کند که آیا آمریکا را امن‌تر می‌سازد؟ آیا آمریکا قدرتمندتر می‌شود؟ آیا آمریکا را مرفه‌تر می‌کند؟» حکومت طالبان می‌گوید «توقع کمک از آمریکا را ندارد» و درخواست چنین کمی را از آمریکا نکرده است. با این حال طالبان به ترامپ توصیه کرده است که دوره «بایدن را فراموش کند».
بانک مرکزی افغانستان که در کنترل طالبان است نیز در واکنش به سقوط ارزش افغانی آن را یک «امر طبیعی» اعلام کرده و با انتشاراعلامیه‌ای گفته است که سعی می‌کند ارزش پول افغانی را دوباره تثبیت کند.
آمریکا بزرگترین کشور حامی کمک‌های بین‌المللی به افغانستان است و ادامه فعالیت‌های سازمان‌های بین‌المللی و داخلی نیز وابسته به پول این کشور است.
جان ایگِلند، دبیرکل شورای پناهندگان نروژ به رویترز گفته است که «این تصمیم باعث شگفتی و نگرانی سازمان‌ها شده است، چرا که آنها مجبورند خود را آماده کاهش بیشتر کمک‌ها از بزرگترین اهداکننده به افغانستان بکنند.»
بر اساس داده‌های نهاد‌های وابسته به سازمان ملل متحد در حال حاضر ۲۳ میلیون افغان به کمک‌های انسانی نیاز دارند. این در حالی است که کمک‌های خارجی از زمان تصرف قدرت از سوی طالبان در افغانستان کاهش یافته است.
کشور‌های اهداکننده به افغانستان نگران وضع روزافزون محدودیت‌های طالبان بر حقوق زنان در بیشتر جنبه‌های زندگی عمومی، از جمله آموزش، کار و مشارکت زنان در مسایل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی هستند.
توقف روند تخلیه افغان‌ها به آمریکا
رویترز در گزارشی به نقل از شان ون‌دایور، رئیس نهاد کمک‌رسانی برای انتقال افغان‌ها به آمریکا، و یک مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود نوشت که دستور دولت آمریکا باعث تعلیق پرواز‌ها برای بیش از ۴۰ هزار شهروند افغانستان شده که از جمله برای دریافت ویزای ویژه آمریکا (اس‌آی‌وی) تاییدیه گرفته بودند و در معرض خطر انتقامجویی طالبان هستند.
آنها در قطر و آلبانی منتظر دریافت ویزا بودند. این رقم همچنین شامل کسانی می‌شود که در افغانستان و پاکستان منتظر بودند تا با پرواز‌هایی که بودجه آن را آمریکا تامین می‌کند برای دریافت ویزا به دوحه و تریانا سفر کنند.
روز شنبه شماری از مهاجران افغان که در پاکستان به همین خاطر گردهم‌آیی اعتراضی برگزار کردند.شماری از آنها به بی‌بی‌سی گفتند که سه سال می‌شود در پاکستان منتظر ویزای آمریکا هستند.
به گزارش رویترز تصمیم دولت ترامپ همچنین باعث تعلیق بودجه وزارت خارجه برای گروه‌هایی شده که به افغان‌های دارای ویزای مهاجرتی ویژه برای یافتن مسکن، مدرسه و اشتغال در آمریکا کمک می‌کنند.
آقای ون‌دایور مدیر «افغان اِوَک» گفت فکر نمی‌کند که تعلیق پرواز‌ها عمدی بوده است. او گفت: «فکر می‌کنم یک اشتباه بوده.»
او گفت امیدوار است که که دولت معافیت‌هایی برای افغان‌هایی که برای ویزای «اس‌آی‌وی» تاییدیه گرفته بودند قائل شود، چون در طول ۲۰ سال جنگ برای دولت آمریکا کار کردند.
او گفت که ده‌ها هزار نفر از سایر افغان‌ها منتظر رسیدگی به درخواست خود برای این ویزا هستند. براساس این گزارش تقریبا ۲۰۰ هزار شهروند افغانستان از زمان خروج آمریکا از این کشور در آمریکا مستقر شده‌اند.
گزارش ماموریت سازمان ملل در افغانستان می‌گوید که طالبان شماری از سربازان و مقام‌های سابق دولت قبلی افغانستان را بازداشت و شکنجه کرده و کشته‌اند.
دونالد ترامپ قبل از آغاز دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش در یک گردهمایی گفته بود که کمک‌ها به افغانستان به بازپس‌گیری میلیارد‌ها دلار تجهیزات نظامی که نیرو‌های آمریکایی در افغانستان رها کرده‌اند، مشروط خواهد بود.
آمریکا در سال مالی ۲۰۲۳ میلادی، به ارزش حدود ۷۲ میلیارد دلار کمک برای کشور‌های فقیر و نیازمند جهان پرداخته است.
وزارت خارجه آمریکا به تازگی گفت که «برنامه‌های پذیرش مهاجران» را که شامل اسکان مجدد شهروندان افغانستان نیز می‌شود، دیگر اولویت ندارد.
جرمی کونیندیک، یکی از مقام‌های پیشین اداره توسعه بین‌المللی آمریکا (یواس‌ای‌آی‌دی) که اکنون رئیس سازمان بین‌المللی پناهندگان است گفته است که این اقدام آقای ترامپ «دیوانگی است که باعث مرگ مردم می‌شود.»
پیشتر نیز اعلام شد که هزار و شش‌صد شهروند افغانستان که ویزای ورود به آمریکا را دریافت کرده‌اند از پرواز به این کشور منع شده‌اند.
وزارت خارجه پاکستان اعلام کرده است که بنا به توافق میان واشنگتن و اسلام‌آباد، تمام مهاجران افغان مقیم پاکستان که پرونده‌های مهاجرتی امریکا را دارند، تا ماه سپتامبر ۲۰۲۵ میلادی باید به آمریکا منتقل شوند.
