در سوریه چه خبر است؟

زی‌سان: پس از قریب به ۷ سال از تحولات میدانی بزرگ در سوریه، بار دیگر نگاه‌ها به سوی این کشور جلب شده است. نیرو‌های تروریست تحت حمایت ترکیه که در استان ادلب مستقر بودند و بر اساس توافق‌نامه کاهش تنش در سال ۲۰۱۷ و نیز توافقات میان روسیه و ترکیه، قرار نبود تحرک جدی‌ای انجام دهند، در حملاتی غافلگیرانه مناطق وسیعی از استان حلب را در شمال غرب سوریه کنترل کردند. این عملیات به نظر می‌رسد با هماهنگی کامل دولت ترکیه و نیز حمایت مستقیم اسرائیل صورت گرفته است. 

به گزارش «زی‌سان»، در جدیدترین تحولات نیرو‌های تروریستی هیئت تحریر شام مدعی شده‌اند که وارد حلب شده و کنترل این شهر استراتژیک را در دست گرفته‌اند. در مقابل، دولت سوریه سقوط شهر حلب را رد می‌کند و می‌گوید در حال مقابله با حملات تروریست‌ها است. 

حلب کانون اصلی درگیری‌ها

بنابر آخرین روایت‌های میدانی، در روز‌های ابتدایی عملیات، نیرو‌های مخالف بشار اسد و تروریست‌ها موفق شدند جاده بین‌المللی M۵ را قطع کنند و به مرز‌های شهر حلب برسند. شبه‌نظامیان مخالف بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه می‌گویند برای اولین بار از سال ۲۰۱۶ تاکنون موفق شده‌اند وارد شهر حلب هم بشوند. حلب دومین شهر بزرگ سوریه محسوب می‌شود که نیرو‌های طرفدار بشار اسد آن را هشت سال پیش از نیرو‌های مخالف بازپس گرفتند.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه نیز اعلام کرد که مخالفان بشار اسد کنترل پنج محله از شهر حلب را به دست گرفته‌اند. ارتش سوریه نیز گفته است که با «حمله‌ای بزرگ» به شهر حلب رو‌به‌رو است. پیشروی‌های این این نیرو‌ها به رهبری هیات تحریر الشام (HTS) یکی از بزرگ‌ترین عملیات مخالفان از زمان تصرف مناطقشان توسط نیرو‌های دولتی در سال ۲۰۲۰ است. این عملیات همچنین بزرگ‌ترین حمله به حلب از زمان شکست شورشیان در بخش شرقی این شهر در سال ۲۰۱۶ به شمار می‌آید. نیرو‌های دولتی سوریه مدعی هستند که شورشیان توافقنامه ۲۰۱۹ را که برای کاهش درگیری‌ها امضا شده بود، نقض کرده‌اند. به گفته رسانه‌های دولتی، حملات هوایی بر مواضع شورشیان در حومه حلب و ادلب انجام شده است.

همچنین، منابع نظامی گزارش دادند که نیرو‌های روسیه از پایگاه‌های نظامی خود در تل رفعت (شمال حلب) و معصران (شرق ادلب) عقب‌نشینی کرده‌اند، که نشانه‌ای از تغییر معادلات نظامی تلقی می‌شود. با این حال، نیرو‌های دولتی و روسیه مناطق اشغال شده را با حملات هوایی و موشکی هدف قرار دادند، از جمله: خان العسل در غرب حلب. دادیخ و جوباس در شرق ادلب. 

گروه تروریستی هیئت تحریر الشام چه کسانی هستند و چگونه می‌اندیشند؟ 

گروه تروریستی هیئت تحریر الشام (HTS) از جبهه النصره به‌وجود آمده است. گروه تروریستی جبهه النصره در سال ۲۰۱۲ به عنوان شاخه‌ای از القاعده در سوریه تأسیس شد و به‌سرعت به یکی از گروه‌های اصلی تروریستی در سوریه تبدیل شد.

ابومحمد الجولانی یکی از رهبران برجسته گروه‌های تروریستی در سوریه است که به‌ویژه به‌عنوان رهبر گروه تروریستی هیئت تحریر الشام (HTS) شناخته می‌شود. پس از آغاز جنگ داخلی سوریه در ۲۰۱۱، الجولانی به سوریه بازگشت و در سال ۲۰۱۲ جبهه النصره را تأسیس کرد. این گروه به‌عنوان شاخه‌ای از القاعده فعالیت خود را آغاز کرد و در جنگ علیه دولت بشار اسد نقش مهمی ایفا کرد.

در سال ۲۰۱۶، جبهه النصره روابط خود را با القاعده قطع کرد و خود را به نام جدید هیئت تحریر شام (HTS) معرفی کرد که با هدف فاصله‌گیری از القاعده و جلب حمایت بیشتر از گروه‌های محلی و بین‌المللی بود.

با این حال، بسیاری از اعضای ارشد تحریر الشام از جمله رهبران آن، همچنان از اعضای جبهه النصره بودند و ایدئولوژی و اهداف مشابهی را ادامه دادند. در حقیقت، تحریر الشام به‌عنوان یک گروه جدید، به‌طور عمده از اعضای جبهه النصره تشکیل شده است و ایدئولوژی تروریستی مشابه به آن گروه دارد. 

از این‌رو، اگرچه تحریر الشام به‌طور رسمی از القاعده فاصله گرفته است، اما روابط داخلی و ایدئولوژیکی آن با جبهه النصره و گروه‌های جهادگرا همچنان حفظ شده است. نکته مهمتر، اما این است تحریر الشام به عنوان تلاشی برای ادغام گروه‌های مسلح و ایجاد یک جبهه واحد علیه دولت سوریه تأسیس شد.

این گروه شامل اعضای چندین سازمان دیگر مانند نورالدین زنکی، جیش‌الاسلام و احرار الشام بود. رهبر اصلی تحریر الشام «ابومحمد الجولانی» است که پیشتر به عنوان فرمانده جبهه النصره شناخته می‌شد. الجولانی نقش کلیدی در هدایت این گروه و حفظ قدرت آن در برابر چالش‌های داخلی و خارجی ایفا کرده است.

ادعای تروریست‌ها درباره پیشروی سریع

روز چهارشنبه، گروه تروریستی هیات تحریر شام مدعی شدند که پس از یک حمله گسترده به نیرو‌های رژیم سوریه، ۳۲ روستا و منطقه در حومه غربی حلب، در شمال سوریه را تصرف کرده‌اند. خبرگزاری آناتولی به نقل از خبرنگار خود نوشت که مخالفان سوری ده‌ها روستا از جمله روستا‌های اورم‌الکبری، عنجاره، بشنطره، کفرباسما، بسراطون، حوّر، القاسمیه، عاجل، بله، السلوم و همچنین یک پایگاه نظامی رژیم سوریه به نام «پایگاه ۴۶» را تصرف کرده‌اند.

منطقه جدیدی که در حومه غربی حلب به تصرف درآمده، ۲۴۵ کیلومتر مربع وسعت دارد و نیرو‌های مخالف را تا حدود ۵ کیلومتری شهر حلب رسانده است. گروه تروریستی هیئت تحریر الشام و نیرو‌های هم‌پیمان آن اعلام کردند که تجهیزات و خودرو‌های نظامی سنگینی را از نیرو‌های دولتی سوریه به دست آورده و ده‌ها سرباز را اسیر کرده‌اند. به گزارش خبرنگار آناتولی، هزاران نفر از این مناطق به سمت حومه شمال غربی ادلب گریخته‌اند.

واکنش ایران به موج جدید تحولات در سوریه

مسئولان وزارت خارجه کشورمان در سطحی گسترده نسبت به فعال شدن گروه‌های تکفیری – تروریستی در سوریه هشدار دادند. سید عباس عراقچی ظهر دیروز جمعه ۹ آذرماه در تماس تلفنی با بسام صباغ وزیر امور خارجه جمهوری عربی سوریه، در مورد آخرین تحولات سوریه و منطقه رایزنی و تبادل نظر کرد. وزیر امور خارجه سوریه گزارشی از وضعیت میدانی در منطقه شمال این کشور پس از حملات گروه‌های تروریستی ارائه و تاکید کرد که دولت و ملت سوریه با تمام توان در برابر حملات گروه‌های تروریستی ایستاده و همچون گذشته تروریست‌ها و حامیان آنها را در رسیدن به اهداف شیطانی‌شان ناکام خواهد گذاشت. عراقچی فعال شدن مجدد گروه‌های تروریستی در سوریه را طراحی آمریکایی- صهیونیستی متعاقب شکست‌های رژیم صهیونیستی از مقاومت در لبنان و فلسطین خواند و بر تداوم حمایت جمهوری اسلامی ایران از دولت، ملت و ارتش سوریه برای مبارزه با تروریسم و حراست از امنیت و ثبات منطقه‌ای تاکید کرد.

در سطحی دیگر، اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در واکنش به تحولات دو روز گذشته سوریه، ضمن هشدار نسبت به فعال‌شدن مجدد گروه‌های تروریستی-تکفیری در سوریه، خواستار اقدام قاطع و هماهنگ برای جلوگیری از گسترش بلیه تروریسم در منطقه شد. وی با محکوم کردن شدید همه اشکال و مظاهر تروریسم، تحرکات گروه‌های تروریستی در سوریه در دو روز اخیر را بخشی از طرح اهریمنی رژیم تروریستی و آمریکا برای ناامن‌سازی منطقه غرب آسیا دانست و بر ضرورت هوشیاری و هماهنگی کشور‌های منطقه به ویژه همسایگان سوریه برای خنثی‌کردن این توطئه خطرناک تاکید کرد.