زیسان: از چند ماه پیش مساله اعطای مجوز آمریکا به اوکراین برای استفاده از موشکهای دوربرد علیه خاک روسیه در فضای سیاسی و رسانهای مطرح بود که ستون فقرات آن را باید موشکهای تاکتیکی اتکمز (ATACMS) دانست.
در این مدت بارها و بارها موضوع استفاده از این موشکهای آمریکایی توسط اوکراین مطرح بود، اما روسها به دفعات متعدد درباره این موضوع هشدار دادند و اعلام کردند که اگر کییف از این تسلیحات علیه خاک روسیه استفاده کند، مسکو هم در این خصوص، پاسخ عمیق و مناسبی به اوکراین خواهد داد.
حالا با گذر از این تهدید و ارعاب، جو بایدن رئیس جمهوری ایالات متحده که واپسین روزهای خود در کاخ سفید را سپری میکند، مجوز استفاده از موشکهای دوربرد را به اوکراین اعطا کرد.
در این خصوص نیویورکتایمز به نقل از مقامات آمریکایی مدعی شد که این موشکها ابتدا علیه نیروهای روسی و کرهشمالی و در دفاع از نیروهای اوکراینی در کورسک واقع در غرب روسیه استفاده خواهند شد.
این در حالی است که از حدود دو ماه پیش اعلام شده که دستکم ۱۲ هزار سرباز کرهشمالی در جنگ اوکراین به نفع روسیه حاضر شدهاند و تحلیلگران علت این ادعا را تلاشی برای توجیه افزایش کمکهای آمریکا به اوکراین توصیف کرده بودند. نیویورکتایمز در این مورد نوشت: «تصمیم بایدن، تغییری عظیم در سیاست آمریکاست.
این تصمیم، مشاورین او را به چند دسته تقسیم کرده است. از طرفی، موافقت او با استفاده اوکراین از موشکهای دوربرد آمریکایی دو ماه پیش از مراسم تحلیف دونالد ترامپ، فردی مخالف با کمک به اوکراین صورت میگیرد». یک مقام آمریکایی نیز به این روزنامه گفت: «تصمیم واشنگتن برای صدور مجوز استفاده از موشکهای دوربرد اتکمز در واکنش به تصمیم روسیه برای استفاده از نیروهای ارتش کرهشمالی صورت گرفته است».
بیشتر بخوانید:
(ویدیو) تابو شکسته شد؛ حمله اوکراین به روسیه با اولین موشک دوربرد آمریکایی
به اذعان نیویورکتایمز این تصمیم، روند جنگ را به نفع اوکراین تغییر نخواهد داد بلکه صرفا هشداری به کرهشمالی است تا پیونگیانگ درک کند که نیروهای آن در معرض خطر هستند.
بر اساس آنچه نیویورکتایمز نوشته به باور مقامات آمریکایی انتظار میرود، اوکراین ابتدا از موشکهای اتکمز برای حمله به نیروهای روسی و کرهشمالی علیه جبهه کورسک استفاده کند، اما ممکن است بایدن تصمیم به صدور مجوز افزایش اهداف این موشکها بگیرد. این روزنامه همچنین نوشت که بسیاری از مقامات آمریکایی از استفاده اوکراین از موشکهای دوربرد علیه روسیه و واکنش احتمالی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به این تصمیم در هراس هستند.
در این راستا، اما به نظر میرسد که ایالاتمتحده در این خصوص تنها نیست و اروپاییها هم با آن همراهی کردهاند. روزنامه فیگارو هم به موازات این تحول مهم میدانی در پرونده اوکراین گزارش داد که فرانسه و انگلیس با استفاده اوکراین از موشکهای دوربرد سایه توفان علیه اهدافی در اعماق خاک روسیه موافقت کردهاند.
در این میان با وجود موافقت لندن با استفاده کییف از موشک سایه توفان، برخی از رسانههای این کشور اعلام کردند که از زمان روی کار آمدن دولت جدید این کشور تحت سایه حزب کارگر و با نخستوزیری کییر استارمر، لندن دیگر موشکهای سایه توفان را به اوکراین ارسال نکرده است. به گفته منابع نظامی، توقف ارسال موشکهای سایه توفان از انگلیس به اوکراین ناشی از کاهش تعداد این موشکها در انبارهای تسلیحاتی انگلیس است که به نوعی میتواند یک تهدید امنیت ملی بسیار عمیق علیه این کشور به وجود آورد و از سوی دیگر نگرانی انگلیس در خصوص هر گونه حمله به این کشور از سوی روسیه را مطرح میکند.
در این میان، اما واکنش روسیه هم قابل توجه بود. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین در یک نشست خبری و در واکنش به اخبار منتشر شده مبنی بر لغو محدودیتهای اوکراین در حمله به عمق خاک روسیه توسط جو بایدن تصریح کرد که کرملین این اخبار را از رسانههای خارجی مطلع شده و مقامات روسی هنوز این اطلاعات را تایید نکردهاند، اما در صورت صحت این اخبار، تیم جو بایدن با این تصمیم به آتش مناقشه اوکراین خواهد دمید و آن را شعلهورتر خواهد کرد.
پسکوف همچنین یادآور شد که ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه نیز پیشتر موضع خود را در ارتباط با استفاده از سلاحهای دوربرد برای حمله به عمق خاک کشورش را صراحتا بیان کرده است. وی افزود که استفاده از هرگونه سلاح دوربرد علیه روسیه، تنها با مشارکت مستقیم اعضای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، کشورهای اروپایی و آمریکا امکانپذیر است که در این صورت ماهیت جنگ تغییر خواهد کرد و مسکو با توجه به شرایط موجود تصمیمات جدید و مناسبی را اتخاذ خواهد کرد. سخنگوی کاخ کرملین در این ارتباط تصریح کرد که تصمیم برای حمله به عمق خاک روسیه به معنای ایجاد دور جدیدی از تنشها و وضعیتی جدیدی از دخالت واشنگتن در این مناقشه است.
همچنین آندری کلیشاس، یکی از اعضای ارشد شورای فدراسیون روسیه در پیامرسان تلگرام گفت: غرب در رابطه با سطحی از تشدید تنش تصمیم گرفته است که میتواند با ویران شدن کامل کشور اوکراین تا صبح پایان یابد. به موازات این روند ولادیمیر جباروف، معاون اول کمیته امور بینالملل مجلس اعلای روسیه هم اعلام کرد که واکنش مسکو فوری خواهد بود و در کل این اقدام آمریکا یک گام بسیار بزرگ به سوی آغاز جنگ جهانی سوم قلمداد میشود.
موشکهای آمریکا و انگلیس چه مشخصاتی دارند؟
فارغ از اظهارات و مواضع مطرح شده باید توجه شود که موشکهایی که اوکراین به دنبال استفاده از آنها علیه روسیه است عموماً موشکهای تاکتیکی دوربرد به حساب میآیند.
به گزارش یورونیوز، سامانه موشکی تاکتیکی ارتش آمریکا که به اختصار اتکمز (ATACMS) نامیده میشوند، موشکهای دوربرد ساخت آمریکا هستند که با ۱۷۰ کیلوگرم مواد منفجره پر شدهاند و بسته به مدل آن میتوانند، اهدافی را تا فاصله ۳۰۰ کیلومتری هدف قرار دهند. تفاوت موشکهای اتَکمز با موشکهای کروز بریتانیایی و فرانسوی، علاوه بر برد بیشتر، در این است که موشکهای اتکمز از زمین شلیک میشوند.
«اتکمز» یک سامانه موشکی زمین به زمین با قابلیت محدود برای هدایت و مانور در جریان پرواز است. این در حالی است که «سایه توفان» و معادل فرانسوی آن موشکهای کروز هواپایه محسوب میشوند. اتکمز سرعت بیشتری از موشکهای کروز بریتانیایی و فرانسوی دارد و میتواند طی ۵ دقیقه به هدفی در ۲۵۰ کیلومتری برخورد کند.
این در حالی است که موشک «سایه توفان» و «اسکالپ» طی ۱۵ دقیقه به هدف واقع شده در ۲۵۰ کیلومتری برخورد میکنند. موشکهای اتکمز را میتوان از سامانههای توپخانهای هیمارس که ایالات متحده از سال ۲۰۲۲ به اوکراین تحویل داده است هم پرتاب کرد. سامانه موشکی هیمارس، محصول شرکت نظامی آمریکایی لاکهید مارتین یک راکتانداز مدرن و سبک است که میتواند همزمان ۶ موشک هدایتشونده ۲۲۷ میلیمتری را پرتاب کند. نام هیمارس در واقع از عبارت «سامانه راکتانداز توپخانهای با مانورپذیری بالا» گرفته شده است.
همچنین دو کشور انگلیس و فرانسه همین حالا هم موشکهای کروز هواپرتاب را به اوکراین تحویل دادهاند که اتفاقاً تاکنون چندین موضع روسیه در شبه جزیره کریمه و آبهای دریای سیاه را هدف قرار دادهاند. این موشکها بردی حدود ۲۵۰ کیلومتر دارند و از ناوگان قدیمی اوکراین متشکل از جنگندههای بجا مانده از دوران شوروی شلیک میشوند.
این موشکهای کروز در لندن به نام «سایههای توفان» و در پاریس به نام «اسکالپ» شناخته میشوند که تقریباً همانند یکدیگر هستند. بریتانیا پیشتر از آمادگی برای اعطای مجوز استفاده از سایه توفان برای حملات عمیقتر به خاک روسیه گفته است. اما کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا از حزب کارگر امیدوار بود که موافقت آقای بایدن را از آن طرح دریافت کند تا این متحدان بتوانند، جبههای متحد در این خصوص داشته باشند. فرانسه نیز پیشتر از حملات دوربرد اوکراین به روسیه حمایت کرده بود ولی به شرطی که فقط علیه آن دسته از اهداف نظامی که مستقیماً با تلاشهای جنگی مسکو در اوکراین مرتبط هستند به کار گرفته شوند.
منبع: سازندگی