شاهکار مهندسی اسپیس‌ایکس

زی‌سان: تصور کنید یک استوانه عظیم فلزی به وزن ۲۷۵ تُن با سرعت حدود ۵ هزار کیلومتر بر ساعت در حال سقوط از آسمان است، اما به جای اصابت خردکننده به زمین، به نرمی درون یک برج پرتاب فرود می‌آید. این کاری بود که مهندسان شرکت اسپیس‌ایکس روز گذشته آن را ممکن کردند.

شرکت اسپیس‌ایکس در یکی از جسورانه‌ترین پرواز‌های آزمایشی خود توانست بخش تقویت‌کننده (بوستر) موشک استارشیپ خود را به نرمی روی برج پرتاب فرود بیاورد. امری که تحسین جهانیان را در پی داشت.

استارشیپ، که قدرتمندترین موشک ساخته‌شده به دست بشر تا کنون است، روز یکشنبه ساعت ۸:۲۵ به وقت محلی برای یک ماموریت آزمایشی از پایگاه استاربیس در جنوب تگزاس به فضا پرتاب شد.

هدف از این آزمایش بود که آیا بازو‌های مکانیکی برج پرتاب می‌توانند بوستر ۷۱ متری اسپیس‌ایکس را به هنگام برگشت در هوا بگیرند یا نه؟.

پیچیدگی‌های مهندسی این عمل به خصوص از آن جهت بود که باید سرعت بوستر از حدود ۵ هزار کیلومتر در ساعت در عرض ۲۴۰ ثانیه به حدود ۳ کیلومتر بر ساعت می‌رسید.

حدود ۷ دقیقه پس از بلند شدن فضاپیمای سوپر هوی اسپیس‌ایکس، در لحظه فرود دیده شد که بوستر فالکون ۹ با کاستن از سرعتش تعدادی از ۳۳ موتور خود را روشن کرد و به سمت بازو‌های رباتیک برج پرتاب رفت.

عملیات فرود با موفقیت انجام شد و بوستر که سرعت خود را بسیار کم کرده بود، در رخدادی بی‌سابقه در درون برج پرتاب آرام گرفت. هنگامی که بازو‌های برج با دقتی در حد سانتی‌متر به دور بوستر بسته شدند، در مرکز کنترل اسپیس‌ایکس فریاد‌های خوشحالی کارکنان از هر سو شنیده می‌شد.

دان هوت، کارمند شرکت اسپیس ایکس که از نزدیک محل پرتاب شاهد این صحنه بود، گفت: «چیزی که ما دیدیم شبیه به جادو است.»

کیت تایس، مدیر مهندسی سیستم‌های کیفیت اسپیس‌ایکس، در دفتر مرکزی شرکت در هاثورن کالیفرنیا گفت: «این دیوانه‌کننده است. در اولین تلاش، ما با موفقیت بوستر فوق سنگین را در برج پرتاب گرفتیم. این روز در کتاب‌های تاریخ مهندسی ثبت خواهد شد.»

فرود نهایی بوستر روی برج پرتاب البته به نظر مدیر ماموریت بستگی داشت. اسپیس‌ایکس پیش از این گفته بود که اگر برج پرتاب و بوستر در شرایط خوب و پایدار نباشند، بوستر به سمت خلیج هدایت می‌شود تا روی یک سکو فرود بیاید.

اسپیس‌ایکس در ۹ سال گذشته بوستر‌های متعددی از فضاپیما‌های کوچکتر فالکون ۹ خود را بازیابی کرده است. 

ایلان ماسک، بنیانگذار و مدیر عامل اسپیس‌ایکس، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «امروز گام بزرگی برای گسترش حیات در چندین سیاره برداشته شد.»

ماسک بار‌ها گفته است که هدف او از توسعه استارشیپ، کمک به بشریت برای سکونت در ماه و مریخ و دیگر دستاورد‌های اکتشافی است.

این وسیله نقلیه به گونه‌ای طراحی شده است که به‌طور کامل و سریع قابل استفاده مجدد باشد. این ویژگی، همراه با قدرت بی‌سابقه استارشیپ، می‌تواند پرواز‌های فضایی را متحول کند.

شکار بوستر تنها هدف آزمایش پرواز شماره ۵ استارشیپ نبود. اسپیس‌ایکس در این ماموریت قصد داشت سپر حفاظت حرارتی استارشیپ را تقویت کند به نحوی که بتواند ورود مجدد به جو را بهتر تحمل کند. در پرواز‌های قبلی، سپر‌های حرارتی تقریبا به شکل کامل سوخته و متلاشی شده بودند.

بخش فوقانی استارشیپ از این آزمون نیز سربلند بیرون آمد. این موشک با طی کردن یک مسیر قوسی در اقیانوس هند به طور موفقیت‌آمیز فرود آمد و لحظاتی بعد منفجر شد.

ناسا به وسیله نقلیه فضایی استارشیپ اعتقاد دارد و برای اعزام فضانوردانش به ماه از هم‌اکنون دو استارشیپ سفارش داده است.

اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، استارشیپ فضانوردان ناسا را برای اولین بار در ماموریت آرتمیس ۳ که قرار است در سپتامبر ۲۰۲۶ پرتاب شود بر روی ماه فرود خواهند آورد.

چهار پرواز آزمایشی قبلی استارشیپ در آوریل و نوامبر ۲۰۲۳ و مارس و ژوئن ۲۰۲۴ انجام شده بود. کارشناسان می‌گویند این موشک در هر پرواز آزمایشی عملکرد بهتری داشته است.