مهم‌ترین نگرانی درباره مساله حضور گسترده و چند میلیونی اتباع افغان در ایران در ارتباط با عدم حضور قانونی و هویت نامشخص آنها است که زا نگاه ناظران می‌تواند منبعی برای ناامنی روانی و اجتماعی جامعه باشد. بعد از روی کار آمدن طالبان تخمین زده می‌شود که بیش از دو میلیون افغان وارد ایران شده‌اند که هیچ نظارت و ثبت قانونی‌ای نیز درباره آنها صورت نگرفته است.
زیسان: رکوردار بیشترین زمان مداوم میزبانی (۴۰ سال) از اتباع یک کشور بیگانه در جهان هستیم، اما این میهمان‌نوازی برای ایران و ایرانیان هم پرهزینه بوده و حالا نیز به یک دغدغه تبدیل شده است. تردیدی وجود ندارد که قریب به اتفاق اتباع بیگانه حاضر در ایران افغان هستند و زمانی از اتباع نام برده می‌شود تنها یک فرد افغانستانی در ذهن ایرانیان متبادر می‌شود.
به گزارش «زیسان»، پس از چند دهه حضور جمعیت میلیونی اتباع افغان در ایران، در چند سال اخیر بیش از هر زمان دیگری ضرورت ساماندهی به مهاجرت بی‌رویه شهروندان همسایه شرقی به یک مساله جدی تبدیل شده است. حتی بسیاری حضور غیرقانونی گسترده اتباع افغان را در کشور نه یک مساله بلکه یک تهدید امنیتی برای ایران می‌بینند.
۴۰ سال میزبانی افغاانستانی‌ها موجب شده که بسیاری از اتباع افغان حاضر در کشور حتی متولد ایران باشند، اما مساله مهم این است که حتی برای این جمعیت نیز ساماندهی قانونی وجود ندارد. گزارش از این امر حکایت دارند که تنها در یک سال گذشته یک میلیون مهاجر غیرقانونی افغانستانی وارد شهر تهران شده‌اند. همچنین، بیش از ۶۰ درصد اتباع افغان ساکن ایران غیرمجار هستند که البته به نظر می‌رسد این تعداد حتی بیشتر نیز باشد.
برنامه‌ریزی جدی وزارت کشور برای ساماندهی اتباع در کشور
در وضعیت جدید به نظر می‌رسد، موضوع ساماندهی اتباع و اخراج مهاجران غیرقانونی به یک دستور کار جدی برای دولت و سایر ارکان‌های حاکمیت نیز تبدیل شده است. اسکندر مومنی، وزیر کشور در ارتباط با موضوع ساماندهی ابتاع افغان اخیرا تاکید کرده که بیشترین مهاجران ما از کشور افغانستان هستند و این ملت رنج‌های بسیاری کشیده‌اند و ملت با فرهنگ و سخت کوشی هستند و نگاه ما به آنها به عنوان یک مردم با فرهنگ است، اما کشور ما نیز توان این حجم از مهاجرت را ندارد و انشاالله برنامه‌ای را در دست اقدام داریم و اولویت اول با کسانی است که به صورت غیرقانونی در کشور حضور دارند.
مومنی تاکید می‌کند: این ساز و کار در تمام دنیا به همین گونه است و طبیعتاً ما در ساماندهی که صورت خواهیم داد در ابتدا به سراغ مهاجرین غیرقانونی می‌رویم چرا که این امر برای کشور ما قابل تحمل نیست و فرصت‌های شغلی بسیاری گرفته می‌شود انتظارمان از اتباع افغانستانی این است که به کشور خود بروند و آنجا را آباد کنند و کشور‌های دیگر نیز ملزم هستند که به دلیل رنج‌هایی که به این ملت وارد کرده‌اند پاسخگو باشند ما به مردم افغانستانی احترام می‌گذاریم، اما شرایط ما اجازه این حجم از مهاجرت را نمی‌دهد.
اتباع بی‌هویت و خارج از دایره شناسایی
مهم‌ترین نگرانی درباره مساله حضور گسترده و چند میلیونی اتباع افغان در ایران در ارتباط با عدم حضور قانونی و هویت نامشخص آنها است که از نگاه ناظران می‌تواند منبعی برای ناامنی روانی و اجتماعی جامعه باشد. بعد از روی کار آمدن طالبان تخمین زده می‌شود که بیش از دو میلیون افغان وارد ایران شده‌اند که هیچ نظارت و ثبت قانونی‌ای نیز درباره آنها صورت نگرفته است.
آن‌چنان که حشمت‌الله فلاحت‌پیشه استاد دانشگااه و رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی تاکید می‌کند، آنچه امروز وجود دارد این است که تمام ایرانی‌ها صاحب شناسه هستند ولی بخش اعظم اتباع صاحب شناسه نیستند. در حال حاضر هر ایرانی کوچک‌ترین تخلف رانندگی هم مرتکب شود، اگر مسئولین اراده کنند در عرض چند دقیقه می‌توانند در هر جای کشور این راننده را پیدا کنند ولی اتباع حتی تخلفی هم مرتکب شوند، امکان شناسایی آنها وجود ندارد.
در این میان برخی ناظران معتقدند شرایط حضور این اتباع در کشورمان طوری هست که اصلاً توان شناسایی آنها را نداریم، چه برسد که حاکمیت بخواهد آنها را به کشورشان برگرداند. در واقع، آنها در دورترین نقطه کشور هم دارند کار می‌کنند، اصلاً نمی‌دانیم کجا هستند، چراکه شناسنامه‌ای از این گروه‌ها نداریم.
تنگ کردن عرصه کار بر ایرانیان
یکی دیگر از نگرانی‌های بزرگ درباره حضور گسترده و افسارگسیخته اتباع افغانستانی در ایران در ارتباط با حضور آنها در بازار کار و تنگ کردن عرصه بر شهروندان ایرانی است. در این زمینه می‌توان موضوع را دو جانبه مورد ارزیابی قرار داد. در سطح ابتدایی تردیدی وجود ندارد که حضور کارگران افغانستانی در بخش‌های مختلف صنعت، عمران و... تضییع حقوق شهروندان ایرانی در حوزه اشتغال است.
اما در بُعدی دیگر، این کارفرمایان ایرانی هستند که علاقه‌مندند کارگری داشته باشند که بیمه نداشته باشد، حقوق کمتر بگیرند و اعتراض نکنند. این در شرایطی است که بر اساس قانون، ورود اتباع بیگانه به صورت غیر مجاز جرم بوده و هر گونه به کارگیری از آنان در هر شغل و صنفی نیز ممنوع است.
راه‌حل‌های اندیشیده شده؛ از دیوار کشی تا اخراج و طرح مبارزه با قاچاق انسان
بدون شک مساله حضور افسارگسیخته مهاجران افغان در ایران یک بحران و دغدغه جدی است که نیارمند رسیدگی فوری و رسیدن به راه‌حل‌های عملی می‌باشد. در سال‌های اخیر موضوع انسداد مرزی و ایجاد دیوار‌های بتنی و کشیدن سیم خاردار در دستور اجرا قرار گرفته، اما تا کنون نتیجه عملی چندانی به همراه نداشته است.
در جدیدترین اقدامات، اسکندر مومنی، وزیر کشور در ارتباط با ساماندهی اتباع افغان تاکید می‌کند: سازمان ملی مهاجرت با توافقاتی که صورت گرفت ایجاد شد و قانون برنامه هفتم نیز تاکید کرده که وزارت کشور به ایجاد این سازمان مکلف است و این سازمان کاملاً قانونی است؛ همچنین لازم است که ساختار آن به صورت لایحه به مجلس ارائه شود و ما هم یک گروهی را تشکیل داده‌ایم که سازمان ملی مهاجرت و تهیه لایحه آن را انجام بدهند. اتباعی که به صورت مجاز در کشور زندگی می‌کنند مجاز نیستند که هر شغلی داشته باشند باید مشخص شود که چه کار‌هایی باید انجام شوند و در چه مناطقی باید ساکن شوند مردم عزیز مطمئن باشند که ما با دقت و سرعت با برنامه‌ریزی مناسب و به دور از هیجانات لحظه‌ای این امر را پیگیری خواهیم کرد.
همزمان با اظهارات اسکندر مومنی، مجلس نیز طرح مبارزه با قاچاق انسان، مهاجرین و اعضای بدن و مجازات عبور غیرمجاز از مرز‌های کشور را در نوبت رسیدگی قرار داده است.
همچنین، سردار رادان فرمانده کل انتظامی کشور در گفتگو با باشگاه خبرنگاران تاکید کرد: آمار اتباع خارجی غیرمجاز در کشور مشخص شده، اما باید این آمار نهایی را سازمان اتباع وزارت کشور اعلام کند، منتها نزدیک به دو میلیون نفر امسال از کشور خارج خواهند شد.
سایر اخبار
غیر قابل انتشار: ۰ | در انتظار بررسی: ۰ | انتشار یافته:
پرطرفدار