داشتن ریش؛ شرط کار در افغانستان!

زی‌سان: وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان سه‌شنبه ۳۰ مرداد اعلام کرد ۲۸۱ نفر از نیرو‌های امنیتی این رژیم را به دلیل نداشتن ریش اخراج کرده و مدل موی ۴۵۰ نظامی این گروه هم طبق قوانین شرعی اصلاح شده است. کسانی هم که تخطی کرده بودند، به دادگاه‌های نظامی معرفی شده‌اند. 

وزارت دادگستری طالبان هم چهارشنبه ۳۱ مرداد خبر داد قانون امر به معروف و نهی از منکر طالبان به امضای ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر این گروه رسیده است و اینک در سراسر افغانستان لازم‌الاجرا است. 

در این قانون، برای تنبیه و مجازات افرادی که از این قانون سرپیچی می‌کنند، نیز تدابیری اندیشیده شده است. بر اساس این قانون، مردان از تراشیدن ریش یا کوتاه کردن آن و اصلاح موی سر منع شده‌اند و متخلفان به جرم «دوستی و کمک به کفار و مشابهت صورت و سیرت با آنها» بازداشت خواهند شد. 

رژیم طالبان برای سلمانی‌ها دستورالعمل صادر کرده و از آنها خواسته است از تراشیدن و کوتاه کردن ریش مراجعان خودداری کنند. به ادعای طالبان، این دستور‌ها مطابق قوانین شریعت هستند و مردان مکلف‌اند ریشی به بلندی یک مشت دست زیر چانه داشته باشند و ریش خود را نتراشند.

شماری از نیرو‌های امنیتی حکومت پیشین که از روی ناچاری با طالبان کار می‌کردند، به دلیل تراشیدن یا کوتاه بودن ریش از کار اخراج شده‌اند. یکی از این افسران که به دلیل مشکلات مالی مجبور شده است با طالبان کار کند، می‌گوید: «من نمی‌توانم ریش بگذارم و آنها هم مدام مرا احضار و اذیت می‌کردند. حدود سه ماه پیش فرمانده به من گفت که به دلیل ریشم دیگر نمی‌توانم در یگان بمانم.» 

او افزود: «آن‌ها (طالبان) به من می‌گفتند که یک مسلمان واقعی نیستم.» 

این افسر اضافه کرد که طالبان به ۱۰ نفر دیگر از همکاران او نیز گفته‌اند که دیگر سر کار نیایند: «برخی از آنها مردانی میانسال و با تجربه زیاد بودند، اما صرفا به این دلیل که ریش نداشتند، اخراج شدند. در حالی که اصلا نمی‌توانستند ریش داشته باشند.» 

نظارت بر ظاهر و پوشش ماموران سازمان‌های نظامی و غیرنظامی طالبان به عهده وزارت امر به معروف و نهی از منکر این رژیم است. ماموران این وزارتخانه به شکل منظم به ادارات دولتی سر می‌زنند تا ریش و مو و لباس کارمندان دولت را کنترل کنند.

محمود (نام مستعار) که کارمند یکی از ادارات دولتی در هرات است، گفت که طالبان به آنها هشدار داده‌اند اگر لباس سنتی محلی نپوشند یا ریش نگذارند، از کار بیکار خواهند شد. او افزود: «طالبان در ماه‌های نخست که بر افغانستان حاکم شدند، به ریش کاری نداشتند، اما رفته‌رفته فشار بر کارکنان دولتی را افزایش دادند. به نظر من طالبان با فشار وارد کردن به کارکنان دولتی می‌خواهند آنها را مجبور به استعفا کنند تا در عوض، افراد خودشان را استخدام کنند.» 

حقوق ماهیانه دولت تنها ممر درآمد محمود است. به همین دلیل، ریش می‌گذارد و طبق سلیقه طالبان عمل می‌کند. او می‌گوید: «من باور دارم که حکومت طالبان سقوط می‌کند و ما دوباره آزاد می‌شویم که به میل خود زندگی کنیم. طالبان زندگی را به مردم سخت کردند و به همه‌چیز کار دارند. گذاشتن یا نگذاشتن ریش شخصی است و نباید برای کسی در این مورد تعیین تکلیف کرد.» 

سه سال از عمر حکومت طالبان می‌گذرد و فشار بر مردم هر روز افزایش یافته است و طالبان با صدور فرمان‌های متعدد، بخشی از آزادی‌های شهروندی را نقض کرده‌اند. 

طالبان در دوره نخست حاکمیتشان بین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ هم گذاشتن ریش را الزامی کرده بودند و کسانی را که ریش خود را می‌تراشیدند، شلاق می‌زدند یا زندانی می‌کردند. با فروپاشی رژیم طالبان پس از حمله نیرو‌های ائتلاف به رهبری آمریکا، شماری از شهروندان کشور پایان این رژیم را با تراشیدن ریششان جشن گرفتند.