یازده فاکتوری که به ما می‌گویند جلیلی رئیس‌جمهور می‌شود یا نه؟

زی‌سان: سیاست‌مدار غرب‌ستیز و کاراکتر اصلی ضدیت با برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) این بار عزم خود را جزم کرده که راهی پاستور شود. سال‌ها از سعید جلیلی به عنوان دولت در سایه یاد می‌شد، اما به نظر می‌رسد این بار داستان متفاوت است و او آمده تا خود دولت باشد. 

به گزارش «زی‌سان»، سعید جلیلی سابقه دو دوره نامزد شدن برای انتخابات ریاست جمهوری را در کارنامه دارد. در سال ۹۲ با بیش از ۴ میلیون رای نفر سوم شد و در سال ۱۴۰۰ در فاصله دو روز تا برگزاری انتخابات به نفع شهید رئیسی کنار کشید. 

او که هم‌اکنون به‌عنوان عضو شورای راهبردی روابط خارجی، عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده رهبری در شورای عالی امنیت ملی است، امیدوار است به رویای ریاست جمهوری برسد. در این مسیر بدون تردید او دارای یک سری نقاط قوت و البته نقاط ضعف یا موانع است که در ادامه نوشته حاضر به آنها پرداخته می‌شود. 

نقاط قوت یا ظرفیت‌های جلیلی برای پیروزی در انتخابات

۱- مهم‌ترین نقطه قوت سعید جلیلی را می‌توان اجماع طیف اصول‌گرا‌های رادیکال یا اصطلاحا تندور‌ها نسبت به او دانست. به هرحال جمعیتی قابل توجه با افکار رادیکال در طیف اصول‌گرایان حضور دارند که سعید جلیلی را نماد بازگشت به ارزش‌های انقلابی و رهایی از غرب‌گرایی می‌دانند. این تقدیس به اندازه‌ای است که حتی اخیرا طیف رادیکال‌ها به سعید جلیلی لقب «شهید زنده» را داده‌اند که البته با انتقادات زیادی نیز همراه شده است. 

۲- دومین پتانسیل مهم سعید جلیلی در ارتباط با شناخته شدن نام او در میان ۶ کاندیدای تایید صلاحیت شده است. هر چند شاید جامعه با او به اندازه محمد باقر قالیباف از او شناخت ندارد، اما جلیلی یکی از چهره‌هایی که نسبت به کاندیدا‌های دیگر اسم و رسم بیشتری دارد. همین شناخت موجب می‌شود که او کار را اندکی جلوتر از سایرین شروع کند. چرا که جامعه کاراکتر و رویکردش را می‌شناسند و نیازی به معرفی و ارائه خود همانند یک شخص جدید ندارد. 

۳- در میان رسانه‌های طیف اصول‌گرا و البته سیاست‌مداران دولت مستقر (دولت سیزدهم) چنین تداعی می‌شود که مهم‌ترین ادامه دهنده مسیر رئیس‌جمهور شهید و نزدیک‌ترین فرد به خلقیات شهید رئیسی، کسی نیست جز سعید جلیلی. همین موضوع می‌تواند سبد رای قابل توجهی را به سوی سعید جلیلی روانه کند. شهادت سید ابراهیم رئیسی و همراهان خواسته یا ناخواسته احساسات عمومی را برانگیخته و اگر جلیلی بتواند چنین نشان دهد که نزدیک‌ترین فرد به مسلک رئیسی است، می‌تواند آرای قابل توجهی را جذب کند. 

۴- سال‌ها حضور در مناصب مهم دولتی و مطلع بودن از سیاست‌گذاری‌های کلان کشور، دیگر نقطه قوت مهم سعید جلیلی است که در جریان مناظره‌های انتخاباتی می‌تواند به او کمک کند. 

۵- سعید جلیلی با سابقه و پیشنه‌ای که دارد در میان طیفی از سیاست‌مداران کشور دارای محبوبیت است. همین محبوبیت می‌تواند به طور خودکار مسیر را برای همیاری و تبلیغات برای او فراهم کند. 

۶- کارنامه مالی و اخلاقی شفاف یکی دیگر از مهم‌ترین برگه‌های برنده سعید جلیلی است. او در میان سیاسیون کشور به عنوان فردی دارای اخلاص و پاک دستی شناخته می‌شود. شخصی ساده زیست که اهل ثروت‌اندوزی و تجملات نیست.

بیشتر بخوانید:

نقاط قوت و ضعف محمدباقر قالیباف برای پیروزی در انتخابات

نقاط ضعف یا موانع جلیلی برای پیروزی در انتخابات

۱- مهم‌ترین مانع سد راه جلیلی در مسیر رسیدن به پاستور می‌تواند بیش از داشتن رقیب از جناح رقیب، داشتن رقبای درون جناحی باشد. در انتخابات ۱۴۰۳ پنج نامزد اصول‌گرا حضور دارند که هر یک از آنها در بخش‌های عمیقی از برنامه‌ها و شعارهایشان همانند سعید جلیلی عمل می‌کنند. برای رای دهندگان اصول‌گرا، انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم بسیار پیچیده خواهد بود، چرا که آنها باید از میان حداقل سه کاندیدا (با لحاظ احتمال کنار کشیدن حداقل دو نفر) یکی از انتخاب کنند. همین چند دستگی در انتخاب، می‌تواند در نهایت به پراکندگی آرا و کاهش سبد رای جلیلی بیانجامد.

۲- سعید جلیلی از سال ۱۳۸۶ تا ۱۹ شهریور ۱۳۹۲ دبیر شورای عالی امنیت ملی و رئیس گروه مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با کشور‌های غربی را در کارنامه دارد. در این دوره بیشترین تحریم‌های تاریخ علیه ایران در سطح جهانی اعمال شد. همین موضوع شاید موجب شد تا در سال ۹۲ حسن روحانی راهی پاستور شود. واقعیت انکارناپذر این است که بخش بزرگی از جامعه تحریم‌های این مقطع را منفی و مخرب ارزیابی می‌کنند. همین موضوع رد جریان مناظره‌ها نیز می‌تواند به پاشنه آشیل سعید جلیلی تبدیل شود. 

۳- دیگر ضعف بزرگ جلیلی در ارتباط با راهبرد او نسبت به تحریم و روابط با کشور‌های غربی است. او بار‌ها تاکید کرده که تحریم‌ها مساله نیستند و باید رد برابر غرب ایستادگی کرد. این گفتمان طرفداران محدودی دارد، اما بخشی بزرگ از جامعه با این رویکرد مخالف است و به خوبی نسبت به این امر واقف است که تحریم‌ها چگونه زندگی و معیشت‌شان را در مضیقه قرار داده است. 

۴- سعید جلیلی در گذشته نشان داده که سخنور انفرادی خوبی است، اما در مناظره‌های انتخابات ریاست جمهوری ۹۲ و ۱۴۰۰ اثبات شد که او در بحث‌ها و جدل با دیگر نامزد‌ها چندان قوی نیست. این موضوع می‌تواند در نهایت به نقطه ضعف بزرگی برای او تبدیل شود. 

۵- تمامی شواهد و قراین از این واقعیت حکایت دارند که جامعه به سوی رویکرد اصلاح یا در حداقلی‌ترین شرایطی اعتدال گرایش دارد. در چنین وضعیتی شخصی همانند جلیلی که نماینده طیف محافظه‌کار و شاید تندرو شناخته می‌شود، با مانعی بزرگ در جلب آرای اکثریت مواجه هستند؛ بنابراین حداقل تا مقطع کنونی قالیباف و پزشکیان از شانس بیشتری برای پیروزی در انتخابات برخوردارند.