عکس| چگونه «هویح» نارنجی شد؟ ردپای استعمار روی هویج؟

تینا مزدکی در خبرآنلاین نوشت: در اواخر دهه ۱۵۰۰ میلادی، سرزمین‌های پست هلند (ارتفاع سرزمین هلند زیر سطح آب‌های آزاد است) مستعمره اسپانیا بودند و پادشاهان هابسبورگ در مادرید، آن را به عنوان هلند اسپانیا اداره می‌کردند. مدتی بعد شاهزاده ویلیام اورنج، به سرزمینی آمد که جنوب فرانسه کنونی است. او همچنین یکی از رهبران اصلی شورش هلند بود که از سال ۱۵۶۶ آغاز شد و بیش از ۸۰ سال بعد، منجر به شناخته شدن جمهوری هلندی خودمختار شد.

ویلیام قبل از رسمی شدن استقلال توسط اسپانیایی‌ها ترور شد، اما او را تا حد زیادی به عنوان پدر و بنیانگذار این کشور می‌شناسند. بعد‌ها که جمهوری هلند به نفع پادشادهی تغییر کرد، نوادگان ویلیام تاج و تخت تصاحب کردند. نقل است که کشاورزان هلندی برای ادای احترام به بنیانگذار این کشور، شروع به توسعه و پرورش انواع طیف‌های هویج نارنجی کردند. هویج پس از آن محبوبیت بیشتری پیدا کرد و در سراسر جهان پخش شد تا به رنگ استاندارد سبزیجات تبدیل شود.

این داستان تاریخی شاید عجیب‌وغریب و کمی خوش‌مزه (!) به نظر برسد؛ اما متاسفانه درست نیست.

جان استولارچیک، متصدی موزه جهانی هویج، می‌گوید: «اگرچه به نظر می‌رسد قدمت توسعه و تثبیت ریشه هویج نارنجی به حوالی هلند در قرن‌های شانزدهم و هفدهم برگردد، اما بعید است که بزرگداشت ویلیام اورنج ربطی به آن داشته باشد. هیچ مدرک مستندی وجود ندارد که نشان دهد هلندی‌ها هویج نارنجی را برای احترام به خانواده سلطنتی خود اختراع کردند.»

هویج وحشی، در اصل، رنگی بین سفید و زرد کمرنگ داشت. انسان‌ها برای اولین بار این سبزی را حدود ۵۰۰۰ سال پیش در منطقه فلات ایران اهلی کردند و پس از آن، رنگ هویج به ارغوانی و زرد تغییر یافت. این هویج‌های اهلی بعداً به دو دسته اصلی تقسیم شدند: گروه آسیایی که در اطراف هیمالیا کشت می‌شد و گروه غربی که عمدتاً در خاورمیانه و ترکیه رشد می‌کرد. هویج زرد گروه غربی احتمالا بیشتر به طیف رنگ‌های نارنجی جهش پیدا کرد و کشاورزان آن را به انتخاب خود کاشتند.

متصدی موزه جهانی هویج می‌گوید: «مکتبی فکری وجود دارد که تخم هویج نارنجی را اولین‌بار، بازرگانان مسلمانی که بین قلمرو‌های شمال آفریقای امپراتوری عثمانی و شبه جزیره ایبری حرکت می‌کردند، به اروپا معرفی کردند؛ آن‌هم ۲۰۰ سال قبل از اینکه ویلیام اورنج، تحریک شورش سیاسی را در هلند به راه بیندازد. اسنادی در اسپانیا وجود دارد که نشان می‌دهد هویج‌های نارنجی و بنفش در دوره قرون وسطی، در قرن چهاردهم، کشت شده است.»