(تصاویر) هشت حیوانی که بدون جفت‌گیری بچه‌دار می‌شوند!

زی‌سان: برخی از حیوانات می‌توانند بدون نیاز به جفت گیری بچه دار شوند این عمل در زبان عامیانه «تولد از باکره» نامیده می‌شود، این امر از طریق فرآیندی به نام پارتنوژنز اتفاق می‌افتد، که در آن یک حیوان ماده جنین را از یک تخمک بارور نشده ایجاد می‌کند. در این شرایط فرزندان فقط یک جنس هستند یا همه نر یا همه ماده.

به گزارش زی‌سان، هنگامی که یک حیوان منحصراً به این روش تولیدمثل می‌کند، به این فرآیند پارتنوژنز اجباری می‌گویند. برای حیواناتی که معمولاً از طریق جنسی هم تولید مثل می‌کنند، پارتنوژنز از نوع اختیاری است. چنین پارتنوژنز اجباری معمولاً بسیار نادر است از حشرات شاخه‌ای گرفته تا کوسه.

 در اینجا هشت حیوان را معرفی می‌کنیم که بدون جفت‌گیری تولید مثل می‌کنند. 

اژد‌های کومودو

دانشمندان برای اولین بار در سال ۲۰۰۶ کشف کردند که اژد‌های کومودو می‌تواند از یک باکره به دنیا بیاید. در آن زمان تنها دو اژد‌های کومودو در اروپا زندگی می‌کردند. یکی از این اژدهاها، که یک ماده در باغ وحش چستر بریتانیا بود، با وجود اینکه هرگز با نر‌ها تماس نداشت، ۲۵ تخم گذاشت. 

کوسه‌ها

یک روز صبح معمولی در باغ وحش و آکواریوم «هنری دورلی» در اوماها، نگهبانان باغ وحش با پیدا کردن یک کوسه ۱۶.۵ سانتی متری در مخزن حاوی سه کوسه ماده کلاه دار شگفت زده شدند. هیچ یک از کلا‌هدار‌های ماده تا آن زمان در معرض نر‌ها قرار نگرفته بودند و هیچ جای زخم ناشی جفت‌گیری از گونه‌های مختلف داخل مخزن نداشتند.

تولد‌های خود به خودی مانند این، یک بار قبلا با توانایی ماده برای ذخیره طولانی‌مدت اسپرم بعد از گرفتن این اسپرم از حیات وحش توضیح داده می‌شد. با این حال، کلاهدار‌های ماده سه سال قبل و قبل از بلوغ جنسی از حیات وحش جمع‌آوری شدند، بنابراین دانشمندان این توضیح را رد کردند. این حادثه برای اولین بار از نظر ژنتیکی تایید کرد که کوسه‌ها تحت فرآیند پارتنوژنز قرار می‌گیرند. از آن زمان تولد‌های باکره در کوسه‌های گورخری، کوسه‌های نوک صخره‌ای سیاه و کوسه‌های تازی هموار شده است.

کرکس کالیفرنیایی

کرکس‌های کالیفرنیایی ماده که در خطر انقراض نیز هستند، حتی زمانی که در کنار نر قرار می‌گیرند گاهی اوقات خودشان بچه دار می‌شوند. محققان باغ وحش سن دیگو به امید کمک به رشد مجدد جمعیت آنها، کرکس‌های ماده را با یک نر نگهداری کردند. اما ظاهرا نر لازم نبود: ژنتیک دانان در جریان آزمایش نمونه‌های «دی اِن ای» در آزمایشگاه دو جوجه نر را کشف کردند که دو نسخه یکسان از «دی ان ای» مادرشان را حمل می‌کردند.

حشرات شاخه‌ای

بر خلاف سایر حیوانات، پارتنوژنز در حشرات شاخه‌ای نادر نیست. در واقع، موجودات جنس Timema منحصراً به این روش تولید مثل می‌کنند و این کار را برای یک میلیون سال انجام داده اند. اما داشتن نوزادان بدون رابطه جنسی ایده آل نیست: در دراز مدت، تولید مثل غیرجنسی می‌تواند بر توانایی حیوانات برای سازگاری با محیط‌های متغیر در طول زمان تأثیر منفی بگذارد. پس چگونه حشرات Timema توانسته اند برای مدت طولانی زنده بمانند؟

مطالعه‌ای که در ماه سپتامبر در مجله Proceedings of The Royal Society B منتشر شد، هشت گروه از چهار گونه حشرات شاخه‌ای را بررسی کرد. در این مطالعه مشخص شد که رابطه جنسی پشت زنده ماندن طولانی مدت آن‌ها است: دو گونه از این چهار گونه گهگاه به تولید مثل جنسی متوسل می‌شوند و تنوع در مخزن ژن ایجاد می‌کنند و خطر را کمتر می‌کنند.

مار کور

مار کور برهمنی گونه دیگری است که به نظر می‌رسد کلا فقط به صورت غیرجنسی تولید مثل می‌کند. تاکنون فقط جنس ماده از این گونه یافت شده است. 

خرس آبی

خرس‌های آبی موجودات آبزی و میکروسکوپی هستند که به دلیل توانایی تحمل شرایط سخت شناخته شده اند. این خرس‌های آبی چاق می‌توانند از هر دو جهت تولید مثل کنند، هم جنسی و هم غیرجنسی. با این حال، پارتنوژنز فقط در زیستگاه‌های دریاچه‌ای و خشکی رایج است.

کوروکودیل

امسال دانشمندان اولین مورد شناخته شده تولد یک کوروکودیل از باکره را توصیف کردند. یک تمساح آمریکایی پس از ۱۶ سال دوری از سایر نرها، ۱۴ تخم تولید کرد. تمساح ماده در سال ۲۰۰۲ به باغ وحش کاستاریکا، پارک رپتیلاندیا، رسید. او تمام وقت خود را پس از آن تنها در محوطه خود گذراند.

اگرچه تمساح توانست به تنهایی تخم‌های بارور شده تولید کند، اما تخم‌ها در نهایت قابل دوام نبودند. از ۱۴ مورد، تنها ۷ مورد به مرحله جوجه کشی رسیدند. پس از انکوباسیون، تنها یک تخم دارای جنین کامل بود، اما بچه کوروکودیل مرده به دنیا آمد. تجزیه و تحلیل «دی ان ای» جنین تطابق ژنتیکی بیش از ۹۹.۹ درصدی با تمساح ماده را تأیید کرد.

مولی فیش (Molly Fish)

یکی از شگفت‌انگیزترین انواع پارتنوژنز، پارتنوژنز وابسته به اسپرم است که توسط مولی فیش‌های آمازون انجام می‌شود. این مولی فیش‌ها از قبایل کاملاً زنانه در اساطیر یونانی نامگذاری شده که از مردان فقط برای تولید مثل استفاده می‌کردند و پسران را در بدو تولد می‌کشتند. مولی فیش‌های آمازون ماده مانند همنام‌هایشان به اسپرم نر‌ها برای تشکیل تخمک بارور شده وابسته هستند. اما یک نکته وجود دارد: نر‌ها از گونه‌های مرتبط دیگر می‌آیند و هیچ ماده ژنتیکی به تخمک نمی‌دهند.