سفر در زمان امکان‌پذیر است!

زی‌سان: می‌دانیم که باورش واقعا سخت است؛ اما برخی نظریه‌های علمی جدید میگوید سفر در زمان امکان پذیر است! اما چطور؟ خودتان را برای یک مطلب علمی جذاب درباره یک موضوع غیرقابل باور آماده کنید! با ما همراه شوید...

فرض کنید یک روز عصر تازه به خانه بازگشته‌اید که زنگ در خانه‌تان به صدا درمی‌آید. در خانه را که باز می‌کنید، پیرمردی مهربان و دوست‌داشتنی را می‌بینید که پشت در ایستاده است. پیرمرد در کمال تعجب خود را نوه شما معرفی می‌کند که برای دیدن شما به کمک یک موتور زمان از آینده دور به این زمان سفر کرده است. آیا حرف‌های این پیرمرد عجیب‌وغریب را باور می‌کنید؟ ممکن است در را با عصبانیت ببندید یا حتا تصمیم بگیرید به پلیس تلفن بزنید.

به گزارش زی‌سان، سفر در زمان یکی از رویا‌های دیرینه بشر محسوب می‌شود. واقعیت این است که تا همین ۱۰۰ سال پیش موضوع سفر در زمان و ساخت موتور زمان صرفا نوعی رویاپردازی بود که به خاطر جذابیت‌های فراوان آن بیش‌تر در ادبیات داستانی به چشم می‌خورد. در واقع تا آن زمان، سفر در زمان به لحاظ علمی ناممکن تصور می‌شد.

اما از حدود اوایل قرن بیستم و با ارائه نظریه‌ی نسبیت خاص و سپس نسبیت عام ا‌نیشتین، همه‌چیز به ناگهان تغییر کرد. نظریه نسبیت نشان داد که جریان زمان برخلاف تصور نیوتن، در همه‌جای جهان ثابت و یک‌سان نیست، بلکه این جریان در بعضی بخش‌های کیهان تندتر (مثلا در نزدیکی کهکشان‌ها و ستاره‌های پرجرم) و در جا‌های دیگر کندتر و حتا متوقف می‌شود. این جریان حتی می‌تواند در نقاطی حالت گردابی یا حلقه‌ای پیدا کند.

از آن جالب‌تر این که، همان‌طور که حرکت کشتی‌ها می‌تواند تلاطم‌های موضعی را در آب رودخانه ایجاد کند، حرکت و چرخش ذرات و توده‌های ماده در بستر کیهان هم می‌تواند بر جریان زمان در محدوده اطراف خود اثر بگذارد.

بیشتر بخوانید: دژاوو چیست؟

به این ترتیب، برخلاف تصورات رایج پیشین، ممکن است با قرارگرفتن در بخش‌های حلقه‌ای رودخانه زمان یا با میان‌بُر زدن و جلوتر رفتن در این رودخانه واقعا بتوان به گذشته و آینده سفر کرد.

این‌گونه بود که موضوع سفر در زمان عملا با ارائه نظریه نسبیت ا‌نشتین از رویا‌پردازی صرف به یک موضوع جدی علمی تبدیل شد.

سفر به آینده

با توجه به شناخت فعلی بشر نسبت به ویژگی‌های بُعد زمان، می‌توان سه نوع مختلف از سفر در زمان را تصور کرد: سفر به آینده، سفر به گذشته و نوع سوم سفر زمانی که سفر در لحظه حال است.

از میان این سه نوع سفر زمانی، موضوع سفر به آینده، زودتر از بقیه وارد مباحث علمی شد. ضمنا از آن‌جایی‌که در سفر به آینده، مسئله تقدم علت بر معلول زیر سوال نمی‌رود. بنابراین، این نوع سفر زمان به لحاظ فلسفی نیز قابل پذیرش‌تر است.

برای درک بهتر این مطلب، فرض کنید که با موتور زمان به هزار سال بعد بروید. در این صورت شما نیز همانند سایر انسان‌هایی که به طور طبیعی در آن‌زمان به دنیا خواهند آمد، تنها بر آینده‌ای که پیش روی شماست تأثیر خواهید گذاشت؛ اما امکان تغییر در گذشته و آن‌چه طی این یک‌هزار سال رخ داده است را نخواهید داشت.

بنابراین، سفر شما به آینده، خللی در توالی منطقی رویداد‌های جهان ایجاد نخواهد کرد. برای همین هم تقریبا تمامی فیزیک‌دان‌ها بر سر امکان تحقق سفر به آینده اتفاق نظر دارند.

موضوع سفر به آینده، به لحاظ علمی برای نخستین‌بار پس از ارائه نظریه نسبیت خاص در سال ۱۹۰۵ میلادی و توسط خود انیشتین مطرح شد. انیشتین سفر به آینده را در قالب مثالی که بعد‌ها به مثال دوقلو‌ها مشهور شد مطرح کرد.

در این مثال، یکی از دو برادر دوقلو تصمیم می‌گیرد که با سفینه‌ی فضایی و با سرعتی نزدیک به سرعت سیرِ نور به یک مسافرت کیهانی برود. برادر‌ها در ۳۰ سالگی از هم‌دیگر خداحافظی می‌کنند. سفر برای سرنشینان سفینه حدود ۱۰ سال طول می‌کشد. پس از اتمام سفر و بازگشت به زمین، برادر مسافر که اکنون مرد ۴۰ ساله‌ای است، به دیدن برادر دوقلوی خود می‌رود؛ اما در کمال تعجب، او را پیرمردی حدودا ۸۰ ساله می‌یابد! در این مثال می‌توان گفت که برادر مسافر عملا طی سفر کیهانی خود به آینده نیز سفر کرده است.

در واقع بر‌مبنای نظریه نسبیت خاص انیشتین، برای سفر به آینده کافی است که با سرعتی نزدیک به سرعت سیر نور نسبت به زمین سفر کنیم. در این صورت، پس از اتمام سفر و بازگشت به زمین عملا به آینده هم سفر کرده‌ایم. هرچه سرعت حرکت ما در این سفر به سرعت سیر نور نزدیک‌تر باشد، هنگام بازگشت، به آینده‌ی دورتری خواهیم رفت و همین مسئله می‌تواند ایده‌ی اصلی ساخت موتر زمان باشد.

همان‌طور که بیان شد، موضوع سفر به آینده از نگاه فیزیک‌دان‌ها به لحاظ مبنایی کاملا شدنی است. بنابراین، تنها مانع موجود در برابر تحقق این سفر، مسایل فنی و مهندسی است. این که در عمل بتوانیم دست‌گاهی بسازیم که قادر باشد ما را با سرعتی نزدیک به سرعت نور به یک مسافرت رفت و برگشت ببرد.

ساخت چنین وسیله‌ی نقلیه‌ای کار آسانی نیست. بیش‌ترین سرعت ثبت شده در کل تاریخ بشر برای یک وسیله‌ی نقلیه‌ی سرنشین‌دار مربوط به سفینه‌ی آپولو ۱۰ بوده است؛ اما برای سفر به آینده باید وسیله‌ای بسازیم که حداقل به سرعت دو‌هزار برابر سرعت آپولو دست پیدا کند. 

بازگشت به گذشته

بازگشت به گذشته به مراتب پیچیده‌تر و بحث برانگیزتر از سفر به آینده است. علت این مسئله هم کاملا روشن است؛ زیرا شما با رفتن به گذشته عملا می‌توانید تاریخ جهان و آن‌چه هم‌اکنون به وقوع پیوسته است را تغییر دهید!

برای مثال، فرض کنید ما هم‌اکنون موتور زمانی در اختیار داشتیم که می‌توانست اشخاصی را به گذشته ببرد. در این صورت مثلا می‌توانستیم توسط این موتر، شخص داوطلبی را به سال ۱۸۸۴ میلادی بفرستیم تا به نحوی از آشنایی و ازدواج آلویس و کلارا هیتلر که پدر و مادر آدولف هیتلر بودند جلوگیری کند. در این صورت، عملا از وقوع جنگ جهانی دوم و کشته شدن میلیون‌ها نفر جلوگیری می‌کردیم. اما مسئله آن است که به محض آن که این مسافر زمان در مأموریت خود موفق شود، به ناگهان بسیاری از شرایط کنونی جهانی که ما اکنون در آن به سر می‌بریم باید تغییر کنند.

مثلا در چشم‌به‌هم‌زدنی تمامی کتاب‌های تاریخ معاصر جهان تغییر خواهد کرد، تمامی فیلم‌های سینمایی ساخته شده درباره این جنگ به ناگهان محو خواهند شد، مرزبندی و شرایط سیاسی بسیاری از کشور‌ها و به‌ویژه اروپا در یک لحظه متحول خواهد شد، آدم‌های زیادی به ناگهان ظاهر خواهند شد و خیلی وقایع عجیب و غریب دیگر.

به همین‌دلیل هم بعضی فیزیک‌دان‌ها معتقدند که سفر به گذشته اساسا ناممکن است. این فیزیک‌دان‌ها بر این باورند که در طبیعت سازوکار‌هایی ناشناخته وجود دارند که مانع از تحقق سفر به گذشته می‌شوند. اما این نظر اکثریت فیزیک‌دان‌ها نیست. در واقع اغلب فیزیک‌دان‌ها سفر به گذشته را اساسا ممکن می‌دانند، ولی معتقدند که مسافران زمان پس از طی چنین سفری الزاما از سیاره‌ای در کهکشانی دوردست یا حتی از کهکشانی در یک جهان دیگر سر در خواهند آورد و به این ترتیب عملا قادر نخواهند بود تغییری در تاریخ جهان ما ایجاد کنند.

البته دیدگاه سومی هم در میان فیزیک‌دان‌ها و فلاسفه وجود دارد که براساس آن حتی بازگشت به گذشته‌ی همین جهان هم میسر است؛ اما همواره وقایعی اتفاق می‌افتند که عملا مسافران زمان را از اعمال تغییر در تاریخ جهان باز می‌دارند.

به عنوان نمونه، در مثالی که بیان شد، هرچند ما واقعا قادر خواهیم بود شخصی را به سال ۱۸۸۴ در همین سیاره خودمان بفرستیم؛ اما این شخص در عمل به واسطه مجموعه رخداد‌هایی که برایش پیش خواهد آمد، در نهایت از موفقیت در مأموریت خود بازمی‌ماند.

شما چه فکر می‌کنید؟ به نظرتان ما تا آن روز زنده می‌مانیم که در زمان سفر کنیم؟! واقعا عجیب است….