بروس لی شاید نمونه بارز یک ستاره سینمای هنرهای رزمی باشد و دلیل خوبی هم برای این شهرت وجود دارد. این مرد بسیار کاریزماتیک، دوستداشتنی بود و تماشای سکانسهای اکشناش، به لطف سبک هنرهای رزمی منحصربهفردش به نام جیت کان دو، به شدت لذت بخش و چشم نواز.
طبیعتاً، مهارتهای لی بهعنوان یک رزمیکار او را برای ژانر فیلمهای رزمی/کونگفویی مناسب میکرد، و در چنین فیلمهایی بود که او خود را جاودانه کرد و پس از اینکه سالها به عنوان کودک بازیگر فعالیت میکرد، در نهایت در دهه ۱۹۷۰ به یک نماد غالب در فرهنگ عامه مردم جهان تبدیل شد. این شهرت پس از بازی در نقش کودکان و نوجوانان در فیلمها و سریالها و همچنین بازی در نقش کاتو در The Green Hornet، یک مجموعه تلویزیونی که در سالهای ۱۹۶۶ و ۱۹۶۷ پخش میشد، تثبیت شد.
بروس لی به طرز غم انگیزی در اوج جوانی در سال ۱۹۷۳ در حالی که فقط ۳۲ سال سن داشت و در آغاز راهی که میتوانست یک حرفه سینمایی طولانی و پربار باشد، درگذشت. از میان فیلمهای رزمی کلاسیک بروس لی، سه فیلم در زمانی که او هنوز زنده بود اکران شدند، یکی کامل شده و پس از مرگش اکران شد، و یکی ناقص ماند، اما آنچه که از آن فیلمبرداری شده بود با سکانسهایی که توسط یک بازیگر جایگزین بازی شده بود ترکیب شده و چندین سال پس از درگذشت بروس لی منتشر گردید. این پنج فیلم، فیلمشناسی رسمی بروس لی به عنوان یک بازیگر هنرهای رزمی را تشکیل میدهند و بیشتر از همه به خاطر او به یاد آورده میشوند. همه فیلمهای بروس لی در زیر رتبه بندی شده اند.
کارگردان: رابرت کلوز
به دنبال درگذشت بروس لی، مردم به طور طبیعی از این موضوع که دیگر فیلمی رزمی با بازی بروس لی وجود نخواهد داشت، شوکه و غمگین شدند (۵۰ سال بعد، این موضوع همچنان ناخوشایند و ناراحت کننده است). این دلیلی بود که زیرژانر جدیدی متولد شد: Bruceploitation یا سوء استفاده از نام بروس لی، که از فیلمهای آرشیوی و بازیگرانی شبیه به او برای فروش فیلمهای جدید رزمی در بقیه دهه ۱۹۷۰ به عنوان فیلمهای واقعی بروس لی استفاده میکرد. از تماشای این فیلمها احساسی شبیه غرق شدن به وجود میآید، و کل این ژانر احساس ناخوشایند و حتی بیاحترامی را به مخاطب منتقل میکند…، اما بازی مرگ به یک دلیل کلیدی کمی درخشانتر از بسیاری از فیلمهای هم عصر خود در این ژانر فرعی است.
بروس لی در حال کار بر روی فیلم بازی مرگ بود که درگذشت، و اگرچه او تنها توانست چند سکانس اکشن کلیدی از این فیلم را ضبط کند، اما این سکانسها به نسخه نهایی فیلم راه پیدا کردند که تماشای آنها خوشایند است. Game of Death در بیشتر زمان روایت خود تجربه تماشای ناخوشایند و دشواری را فراهم میکند، با راهحلهای عجیبی که برای جبران این واقعیت که لی نتوانست بیشتر سکانسهای این فیلم را ضبط کند انجام شده است.
اما پرده آخر فیلم حاوی سکانسهایی است که در زمان حیات بروس لی ضبط شده بود، و این سکانسهای مبارزه حقیقتاً شگفتانگیز هستند و با کیفیت صحنههای هنرهای رزمی که در کارهای قبلی بروس لی دیده میشد برابری میکنند. بازی مرگ تنها به خاطر آن سکانسهای اندک حیرت انگیز و باکیفیت نیز ارزش تماشا را دارد، اما بینندگان باید بدانند که برای رسیدن به آن سکانسهای جذاب پایانی باید از سکانسهای ضعیف و بی کیفیت زیادی بگذرند.
کارگردان: لو وی
فیلم Fist of Fury نقطهای در حیات حرفهای بروس لی را نشان میدهد که وقتی صحبت از تماشای فیلمهایی میشود که بروس لی در دهه ۱۹۷۰ در آنها نقش آفرینی کرد – و در آنها عالی بود. همه چیز در بهترین شرایط خود قرار داشت. بازی مرگ ممکن است برای طرفداران این بازیگر ارزش تماشا داشته باشد (حداقل پرده آخر که حاوی سکانسهای واقعی با بازی بروس لی است)، اما چهار فیلم بزرگ دیگر او را میتوان با تمام وجود و بدون نیاز به اخطار توصیه کرد. کیفیت بالای عمومی آنها رتبهبندی این فیلمها را کمی دشوار میکند، اما مجبوریم در بین همه خوبها، گزینهای دارای کمترین مقدار از کیفیت و خوبی را در نظر بگیریم، و (در حالی که هنوز خیلی خوب است) Fist of Fury را برای گزینه چهارم انتخاب کرده ایم.
داستان فیلم مشت خشم به لی بهانهای میدهد تا نقش یک ارتش تک نفره را بازی کند، در اینجا، لی یک شاگرد هنرهای رزمی است که میخواهد انتقام قتل استاد خود را بگیرد و خود را در حال مبارزه با بی عدالتیهای استعمارگران ژاپنی در چین مییابد (داستان فیلم در آغاز قرن بیستم روایت میشود). هر زمان که درگیری آغاز میشود، Fist of Fury به طور قابل درکی یک انفجار بزرگ است، و داستان – هر چند ساده – عمدتاً جذاب و کارآمد است، و همچنین در اینجا با فیلمی مواجه هستیم که درباره استعمار، نژادپرستی و تعصب اظهارنظر میکند. ممکن است کیفیت آن ثابت نباشد، اما مشت خشم تا حد زیادی فیلم خوبی است، و همچنین این فیلم به خاطر حضور جکی چان بسیار جوان، که در اینجا به عنوان یک بدلکار و یک شاگرد هنرهای رزمی ناشناس ظاهر میشود، قابل توجه است.
کارگردان: لو وی
هرکسی که میخواهد بروس لی را در فیلمی ببیند که داستان جنایی/ گانگستری را با هنرهای رزمی فراوان ترکیب میکند، باید تماشای The Big Boss را در اولویت قرار دهد. این اولین فیلم بزرگ او در زمینه هنرهای رزمی بود، و به طرز شگفتانگیزی فیلمی موفق و محبوب بود، فیلمی که همه چیز در آن در نظر گرفته شده بود، و مسلماً حتی امروزه نیز احساس میشود فیلمی دستکم گرفته شده است، زیرا بهاندازه دیگر فیلمهای رزمی نمادین بروس لی دربارهاش صحبت نمیشود. در زمینه روایت، در فیلم رییس بزرگ، بروس لی را در نقش مرد جوانی میبینیم که قسم خورده است که در عنوان راهی برای حل و فصل مشکلات، وارد درگیری فیزیکی و استفاده از مهارتهای رزمی اش نشود، اما هر چه بیشتر او – و کسانی که میشناسد – توسط کلاهبرداران مختلف مورد بدرفتاری قرار میگیرند، وفاداری به چنین سوگندی برایش چالشبرانگیزتر میشود.
به لطف این روایت، تنش داستان به طرز ماهرانهای بالا میرود، و زمانی که شخصیت بروسلی از قید این سوگند آزاد میشود و به وضوح به دنبال کسی میگردد که خونش را بریزد، رئیس بزرگ منفجر میشود، شوکه میکند و مخاطب را حیرت زده میکند، همه به یک اندازه. ممکن است در نتیجه داستانی که روایت میشود، سرعت روایت داستان همیشه سریع نباشد، اما در نهایت ارزش آن را دارد. همچنین، بروس لی در تمام طول فیلم فوقالعاده عمل میکند، در حالی که بازی دراماتیک/تودار خوبی در نیمه اول فیلم و عملکرد فیزیکی شگفتانگیزی در نیمه دوم پر اکشنترش از خود ارائه میدهد. همه این چیزها برای متقاعد شدن به تماشای این فیلم کافی است.
کارگردان: بروس لی
راه اژدها به چند دلیل در کارنامه هنری بروس لی متمایز است و به همین خاطر از ابتدا تا پایان آن چیزی است که از بروس لی انتظار داریم. لی طراحی و کارگردانی سکانسهای اکشن تمام فیلم هایش را بر عهده داشت و کارگردانی اورجینال فیلم ناتمام بازی مرگ را نیز تجربه کرده بود، به همین خاطر با کار پشت و جلوی دوربین غریبه نبود. راه اژدها تنها فیلم کامل شده اوست که او تنها کارگردان فیلم بوده و نویسندگی آن را نیز خود انجام داده بود. این همچنین آخرین فیلمی بود که قبل از مرگ بروس اکران شد، نسبت به سایر آثار لی بسیار کمدیتر بوده و به خاطر بازی چاک نوریس در نقشی شرور قابل توجه است.
در واقع، حضور نوریس نمادینترین بخش فیلم است: بروس لی و چاک نوریس در نزدیکی پایان فیلم با هم روبرو میشوند، در کولوسئوم، نه جایی دیگر. در مابقی فیلم، شخصیت لی تلاش میکند تا به یک تجارت خانوادگی در رُم کمک کند و در مقابل شروران مختلفی که مانع رونق این تجارت هستند، میایستد. راه اژدها یکی دیگر از فیلمهای بروس لی است که در آن لی در برابر بی عدالتی میایستد و بارها و بارها به بسیاری از افراد ناعادل مشت و لگد میزند، اما او آنقدر در انجام این کار خوب بود که جای حرفی باقی نمیگذارد. به طور کلی، راه اژدها یکی از سرگرم کنندهترین فیلمهای اوست، و نقطه شروع بدی برای کسانی که هرگز فیلمی از بروس لی ندیده اند، نخواهد بود.
کارگردان: رابرت کلوز
در میان مجموعه فیلمهای اکشن برتر تاریخ سینما، Enter the Dragon همیشه به عنوان یکی از بهترینها شناخته شده و به راحتی نمادین ترین/معروفترین فیلمی است که بروس لی تا به حال در آن ظاهر شده است. فیلمبرداری اژدها وارد میشود قبل از مرگ لی کامل شد، اما اکران آن بعد از مرگش اتفاق افتاد، و به نوعی یک آواز قوی سهوی برای یک هنرپیشه/رزمی کار با استعداد شگفت انگیز بود که طی چند سال گذشته شهرت زیادی را بدست آورده بود. باز هم مایه تاسف است که همه چیز در اینجا برای بروس لی و طرفداران او به پایان رسید، اما حداقل Enter the Dragon به بروس لی اجازه داد تا در یکی از کلاسیکهای بی، چون و چرای دوران حرفهای خود ظاهر شود، و این فیلمی است که با گذشت بیش از نیم قرن از اکرانش، هنوز هم جذاب است.
فیلم اژدها وارد میشود بهعنوان چیزی شبیه به یک فیلم ورزشی شروع میشود، فیلمی در مورد یک تورنمنت هنرهای رزمی عجیب و غریب که توسط شخصیتی مرموز برگزار میشود، کسی که به نظر میرسد مشغول کار دیگری است و اهداف دیگری در سر دارد. در نهایت مشخص میشود که مبارزات برای یک تورنمنت ورزش مجاز مناسب نیستند و تا حد مرگ انجام میشوند، که تنش را به زیبایی بالا میبرد و باعث میشود هر سکانس اکشن پرتنشتر از قبلی احساس شود. این فیلم یک فیلم جسورانه، رنگارنگ، هیجانانگیز، گاهی اوقات بی نقص و همیشه سرگرمکننده است، تا جایی که نمیتوان Enter the Dragon را یکی از بهترین فیلمهای رزمی که تا کنون ساخته شده است، و بهترین فیلمی که بروس لی در آن بازی کرده است، ندانست.
منبع: روزیاتو