زیسان: برند نویندورف، رییس فدراسیون فوتبال آلمان بعد از این تصمیم گفت: «ما از همکاریمان با نایکی در آینده خوشحالیم. این شراکت به ما امکان خواهد داد که در دهه آینده هم وظایف کلیدی فدراسیون را با هدف توسعه همهجانبه فوتبال آلمان انجام دهیم.»
اما بلافاصله با اعلام این تصمیم واکنشهای احساساتی و بعضاً خشمآلود در آلمان بالا گرفت.
تصور دیدن لباس تیم ملی آلمان بدون سه خط آدیداس برای خیلیها نشدنی است. رابطه نامونشان آلمانی آدیداس با تیم ملی فوتبال آلمان از نظر آنها یک رابطه بدیهی بود که هیچگاه از میان نخواهد رفت.
این رابطه از سال ۱۹۵۰ شروع شد و تنها چهار سال بعد وقتی تیم ملی آلمان با کفشهای اختراعی آدولف داسلر با استوکهای پیچی به طرز شگفتانگیزی قهرمان جام جهانی سوییس شد، به اوج رسید.
بر اساس «افسانه برن»، تیم ملی آلمان با همین استوکها توانستند روی چمن لغزنده استادیوم وانکدورف تعادل بهتری داشته باشند و مجارستان مدعی را شکست دهند.
بعد از «معجزه برن» سه قهرمانی دیگر در جامهای جهانی ۱۹۷۴، ۱۹۹۰ و ۲۰۱۴ و سه جام ملتهای اروپای تیم ملی مردان و دو قهرمانی جهان و شش قهرمانی اروپای تیم ملی زنان آلمان همگی با پیراهنهای آدیداس به دست آمد که طرح هر کدامشان با هر قهرمانی در تاریخ جاودانه شد.
آخرین موفقیت بازاریابی آدیداس با تیم ملی آلمان هم رنگ صورتی پیراهن دوم تیم ملی برای جام ملتهای اروپا ۲۰۲۴ بود که تابستان امسال در این کشور برگزار میشود.
با وجود واکنشهای گسترده و بعضاً انتقادآمیز نسبت به رنگ صورتی و «غیرمردانه» پیراهن تیم ملی آلمان، این پیراهن که روزنامه عامهپسند «بیلد» طعنهآمیز آن را «پیراهن باربی» مینامد، به گفته شرکت آدیداس به پرفروشترین پیراهن دوم تیم ملی آلمان بعد رونماییاش تبدیل شده است.
تیم ملی آلمان این پیراهن را برای اولین بار در بازی دوستانه سهشنبه شب (۲۶ آوریل) در فرانکفورت مقابل تیم ملی هلند میپوشد.
قرارداد کنونی آدیداس با فدراسیون فوتبال آلمان تا پایان سال ۲۰۲۶ است. به عبارت دیگر دو تورنمنت بزرگ بعدی یعنی یورو ۲۰۲۴ در آلمان و جام جهانی ۲۰۲۶ در آمریکا، کانادا و مکزیک تور خداحافظی آدیداس با تیم ملی آلمان خواهد بود. در طول مسابقات جام ملتهای اروپا تیم ملی آلمان حتی در مقر آدیداس در شهر هرتسوگنآئوراخ اقامت دارد.
بنا بر اعلام فدراسیون فوتبال آلمان پیشنهاد تولیدکننده ورزشی آمریکایی «با فاصله بهترین پیشنهاد اقتصادی» بود.
این که نایکی در پیشنهادش «با ارائه یک چشمانداز روشن و تعهد آشکار به ترویج ورزشهای آماتور و همگانی و همچنین توسعه پایدار فوتبال زنان در آلمان» یک برگ برنده ویژه دیگر داشته، احتمالاً نقش کوچکی در تصمیمگیری فدراسیون فوتبال داشته است.
تنها یک روز بعد از اعلام تصمیم فدراسیون فوتبال آلمان روزنامه اقتصادی هندلسبلات چاپ دوسلدورف گزارش داد که ارزش اقتصادی پیشنهاد این شرکت آمریکایی واقع در اورگون سالی ۱۰۰ میلیون یورو بوده است. چیزی در حدود دو برابر قرارداد آیدادس.
سایت اسکای نیز به نقل از منابعی در داخل آدیداس خبر داد که بیورن گولدن، رییس این شرکت، در همان روز پنجشنبه در یک تماس ویدیویی با کارمندان درباره این جدایی توضیح داده است. بنابر گزارش اسکای او در این تماس از قرار معلوم ابراز تاسف کرده است و گفته عددی که نایکی پیشنهاد کرده «باورنکردنی» بوده و آدیداس مطلقاً نمیتوانسته با آن رقابت کند.
تصمیم فدراسیون فوتبال آلمان برای جدایی از این برند آلمانی موجی از انتقاد را به ویژه در میان سیاستمداران این کشور به دنبال داشت. در حالی که در میان هواداران فوتبال در این کشور یک حسرت نوستالژیک وجود دارد، برخی از مقامات سیاسی فدراسیون فوتبال را به دلیل «نداشتن میهنپرستی» و «نگاه تجاری بیش از اندازه» به فوتبال مورد انتقاد قرار دادند.
مارکوس زودر، از رهبران حزب اپوزیسیون سوسیال مسیحی و نخست وزیر ایالت باواریا، که آدیداس در آن واقع شده در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «فوتبال آلمان همیشه یک بخشی از تاریخ اقتصاد آلمان هم بوده است. تیم ملی همیشه با سه نوار بازی کرده. این به همان اندازه روشن بوده که توپ گرد است و بازی ۹۰ دقیقه طول میکشد.»
«داستان این موفقیت از ۱۹۵۴ با قهرمانی فراموشنشدنی در جام جهانی آغاز شد که به کشور ما دوباره اعتماد به نفس داد. برای همین اشتباه، حیف و غیرقابل درک است که این داستان باید به پایان برسد. فوتبال آلمان وطن خالص است و نه محل رقابت بینالمللی شرکتهای بزرگ. تجارت همه چیز نیست. کمی سرراستی بیشتر از سوی فدراسیون با وجود تمامی چالشهای اقتصادی برایش بهتر میبود.»
کارل لاوترباخ از حزب سوسیال دموکراتها و وزیر فدرال بهداشت و درمان آلمان که در شبکه اجتماعی ایکس فعالترین وزیر آلمانی است، هم نوشت: «آدیداس دیگر قرار نیست پیراهن تیم ملی آلمان باشد؟ به جایش یک شرکت آمریکایی میآید؟ از نظر من این تصمیم اشتباه است. تجارت یک سنت و تکهای از میهن را نابود میکند...».
اما احتمالا بیشترین توجه را واکنش وزیر اقتصاد فدرال آلمان جلب کرد. روبرت هابک از حزب سبزها که در عین حال نایب صدر اعظم هم هست نوشت: «من پیراهن آلمان را بدون آن سه نوار اصلا نمیتوانم تصور کنم. آدیداس و سیاه-قرمز-طلایی برایم، همیشه به هم تعلق دارند. این یک بخشی از هویت آلمانی است.ای کاش کمی خوشبینی میهندوستانه بیشتری وجود میداشت.»
این انتقادها از طرف سیاستمداران در روزهای گذشته به حدی بود که فدراسیون فوتبال آلمان را در یک موضعگیری رسمی به واکنش واداشت. این نهاد در حساب خود در شبکه ایکس نوشت: «ما هر گونه احساساتی را درک میکنیم. برای ما هم به عنوان فدراسیون وقتی یک شراکت که پر از لحظات و خاطرات ویژه بوده و بیش از ۷۰ سال دوام داشته به پایان میرسد، یک رخداد اساسی است.»
در ادامه این اطلاعیه آمده، اما فدراسیون این پول را در فوتبال سرمایهگذاری میکند «تا فوتبال یک ورزش ملی باقی بماند.» و فدراسیون به فوتبال آلمان و توسعه آن متعهد است و این که یک فدراسیون ورزشی است که فدراسیونهای عضو و ورزش پایه همگانی را از لحاظ مالی تامین میکند و نه برعکس.
آندریاس رتیگ، مدیر عامل فدراسیون فوتبال آلمان، اما در یک گفتوگوی تلویزیونی صریحتر از بیانیه رسمی فدراسیون موضع گرفت و انتقادهای این سیاستمداران را قویاً رد کرد.
او در برنامه «ران» گفت: «راستش من خیلی تعجب کردم که سیاستمداران بدون شناخت و مهمتر از آن بدون آگاهی از واقعیتها تا این حد پوپولیستی درباره چیزی که از آن اطلاعی ندارند با این صراحت اظهارنظر میکنند. در این جا باید گفت بهتر است که هر از گاهی سکوت کنند.»
رتیگ بدون اینکه اعداد و ارقام دقیقی بگوید، در ادامه گفت که دو پیشنهاد آدیداس و نایکی آن قدر از هم فاصله داشتند که حتی قابل قیاس هم نبودند: «مسئولیت صدها کارمند روی دوش ماست. همین طور مسئولیت فدراسیونهای ایالتی و فوتبال پایه. برای همین نباید از ما ایراد گرفت که در چنین موقعیت اقتصادیای چنین تصمیمی میگیریم.»
اشتفان گرونوالد، خزانهدار فدراسیون فوتبال آلمان، هم در گفتگو با نشریه اقتصادی آلمانی «کاپیتال» با اشاره به پیشنهاد بهتر نایکی گفت که به خاطر اختلاف دو میلیون در سال فدراسیون قطعاً از آدیداس جدا نمیشد.
رسانههای آلمان نیز از واکنشهای سیاستمداران انتقاد کردهاند. مانفرد برویکمن، روزنامهنگار ورزشی، در گفتگو با صدای آلمان با طعنه به آنها گفت: «آنچه ما تجربه کردیم یک حمله حاد پوپولیستی در تمام احزاب بود؛ و دلیلش هم روشن است: میهنپرستی مفت در ویترین مغازه قرار گرفته بود!»
برخی دیگر از مطبوعات آلمان این انتقادها را وارد ندانستند و حتی به این اشاره کردند که علاقه یک شرکت خارجی معتبر به چنین سرمایهگذاریای بیشتر نشانه مثبتی از جذابیت نامونشان تیم ملی آلمان است.
روزنامه فرانکفورتر آلگماینه نیز با انتقاد از سیاستمداران نوشت که طرفداران حق دارند احساسات نوستالژیک داشته باشند، اما دفاع و حمایت سیاستمداران از آدیداس به صرف اینکه تولیدکننده داخلی است درست نیست و نباید فراموش کرد خود این شرکت هم در تمام این سالها شیوههای بحثبرانگیزی برای تداوم این شراکت داشته است.
از طرف دیگر در یک بازار آزاد و رقابتی خود آدیداس هم با سرمایهگذاری در ورزشهای آمریکایی و اسپانسرینگ تیمهای فوتبال لیگ آمریکا و یا تیمهای بسکتبال انبیای همین کار را میکند و مثل هر شرکت دیگری تلاش میکند به بازارهای رقیباش حمله کند.
علاقه نایکی هم به اسپانسرینگ تیمهای ملی آلمان، مهمترین دارایی رقیباش آدیداس، جدید نیست. در سال ۲۰۰۶ نیز نایکی یک پیشنهاد هشت ساله به ارزش نیم میلیارد یورو ارائه داد. در آن زمان آدیداس یکششم این مبلغ را پرداخت میکرد. اما در آن موقع پیشنهاد نایکی به سرانجام نرسید. یکی از دلایلش این بود که الیور بیرهوف مدیر وقت تیمهای ملی فدراسیون فوتبال آلمان پیشنهاد نایکی را شخصاً به کارفرمایش داد در حالی که نایکی رسماً خودش باید این پیشنهاد را میفرستاد. از آن زمان تا کنون آدیداس هم پیشنهادش را تا ۵۰ میلیون یورو در سال افزایش داده است.
با این تفاوت فاحش پیشنهادها روشن است که فدراسیون فوتبال آلمان نمیتوانست در یک فرایند شفاف و عادلانه مزایده از پیشنهاد نایکی بگذرد. به ویژه با توجه به این که فدراسیون با توجه به مشکلات مالیاش به منابع درآمدی جدید نیاز مبرمی دارد.
گرونوالد، خزانهدار فدراسیون فوتبال آلمان، پارسال در یک گفتوگوی تلویزیونی با شبکه دو این کشور از یک «کسری ساختاری» در حدود ۲۰ میلیون یورو خبر داده بود. کمپ فوقالعاده مجهز و مدرن تیمهای ملی نیز که در فرانکفورت در حال ساخت است، ۳۲ میلیون یورو بیش از برنامهریزی هزینه برمیدارد. پروژهای که به گفته سران فدراسیون فوتبال آلمان امروز بدین شکل دیگر آن را اجرا نمیکردند.
بدین ترتیب از سال ۲۰۲۷، تیم ملی آلمان به جمع تیمهای بزرگی که لباس نایکی را میپوشند، اضافه خواهد شد. نایکی که از سال ۱۹۸۹ به عنوان تولیدکننده ورزشی پیشرو در جهان از آدیداس جلو زد، از سال ۱۹۹۴ اسپانسر تیم ملی برزیل رکورددار قهرمانی در جام جهانی است. نایکی با علامت تجاری معروفاش حالا تیمهایی نظیر فرانسه، انگلیس، هلند یا پرتغال را هم تجهیز میکند.
فاصله نایکی با رقیب آلمانیاش در این سالها بسیار بیشتر هم شده است. اخیرا نایکی فروش سالانه معادل ۴۷/۱ میلیارد یورو با سود ۴/۷ میلیارد را گزارش کرد. در حالی که آدیداس که در بورس آلمان جزو ۴۰ شرکت بزرگ آلمان است، در سال ۲۰۲۳ با وجود درآمدی بالغ بر ۲۱/۴ میلیارد یورو برای نخستین بار ضرر کرد و ۷۵ میلیون یورو زیان متحمل شد.
منبع: بی بی سی