جامعه مسلمانان ژاپن یک اقلیت کوچک است، فقط ۲۰۰ هزار نفر در سرزمینی با بیش از ۱۲۰ میلیون نفر جمعیت.
اجساد ۹۹ درصد از شهروندان ژاپن طبق سنت بودایی یا شینتو سوزانده می‌شوند، بنابراین مسلمانان در تنگنا قرار دارند. سوزاندن مرده در اسلام ممنوع است و مسلمانان معمولاً مردگان خود را ظرف ۲۴ ساعت پس از مرگ دفن می‌کنند.
برخی از خانواده‌ها مجبور می‌شوند مردگان خود را صد‌ها کیلومتر جا به جا کنند تا مراسم تدفین اسلامی مناسبی برای آنها برگزار کنند.
طاهر عباس خان که برای اولین بار در سال ۲۰۰۱ برای گرفتن مدرک دکترا به ژاپن رفته، با حالتی احساساتی می‌گوید: «حتی از فکر این که ممکن است مجبور شوم یکی از نزدیکانم را بسوزانم، شب‌ها خوابم نمی‌برد».
این مدرس دانشگاه پاکستانی الاصل اکنون یک شهروند ژاپنی است و در جامعه خود که در آن انجمن مسلمانان بپو را تأسیس کرده است، فعال است.
کشاکش طولانی
دکتر خان می‌گوید که نگران آنچه برای بدن خودش اتفاق خواهد افتاد نیست، اما از دیدن رنجی که دیگران تحمل می‌کنند ناراحت است.
«آخرین مناسک واپسین کاری است که می‌توانید برای یک فرد انجام دهید. اگر من نتوانم مراسم تدفین آبرومندانه‌ای برای یکی از اقوام یا دوستانم برگزار کنم، نمی‌توانم زندگی عادی داشته باشم.»
اولین مسجد در استان اویتا در جزیره کیوشو جنوبی در سال ۲۰۰۹ تأسیس شد، اما گورستان هنوز در همان مرحله طراحی و برنامه‌ریزی برای جامعه ۲۰۰۰ نفری مسلمانان متوقف شده است.
محمد اقبال خان در سال ۲۰۰۴ به همراه همسرش از پاکستان به ژاپن رفت. او کسب و کار صادرات خودرو را در نزدیکی توکیو به راه انداخت و بعداً مقر خود را به شهر فوکوکا در استان یا منطقه اداری مجاور منتقل کرد.
زمانی که همسرش در سال ۲۰۰۹ کودک مرده‌ای را به دنیا آورد، گورستان مسلمانان در همسایگی او وجود نداشت.
اقبال که انگار دوباره مصیبت را می‌گذراند می‌گوید: «ما جنازه را در جعبه‌ای کوچک تحویل گرفتیم و آن را در ماشین گذاشتیم و به سمت یاماناشی که بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر دورتر است، حرکت کردیم. چهار دوست با من آمدند. تمام مسیر را به نوبت رانندگی کردیم.»
قبرستان یاماناشی در مرکز ژاپن توسط مسلمانان و مسیحیان، دیگر اقلیت‌های مذهبی اصلی در ژاپن، با کمی بیش از ۱ درصد از جمعیت، استفاده می‌شود.
اقبال می‌گوید: «در زمان چنین صدمه روحی می‌خواستم کنار همسرم باشم، اما ممکن نبود؛ و این سخت بود.»
بن‌بست برنامه‌ریزی
انجمن دکتر خان یک قطعه زمین در کنار قبرستان مسیحیان در بپو خرید. افرادی که مالک زمین در کنار آن بودند «گواهی عدم اعتراض» به این انجمن دادند، اما نزدیکترین گروه ساکن در ۳ کیلومتری با آن مخالفت کرد.
دکتر خان می‌گوید: «آنها گفتند دفن اجساد باعث آلودگی آب‌های زیرزمینی و همچنین آب دریاچه می‌شود که برای آبیاری به کار می‌رود.»
در هفت سال گذشته هیچ تغییری حاصل نشده است و اعضای این جامعه را مجبور کرده است که به دنبال گزینه‌های جایگزین باشند.
دکتر خان می‌گوید برخی از مهاجران مسلمان اجساد اعضای خانواده را به کشورشان بازگردانده‌اند. او می‌افزاید کسانی که مبتلا به سرطان لاعلاج هستند تصمیم می‌گیرند آخرین روز‌های زندگی خود را در کشور محل تولدشان بگذرانند.
با این حال، انتقال اجساد به کشورشان شامل تشریفات اداری و کاغذبازی‌های مفصل است و به ناچار دفن را به تاخیر می‌اندازد.
برای ریوکو ساتو، یک ژاپنی که مسلمان شده است و در جزیره کیوشو نیز زندگی می‌کند، این گزینه ممکن نیست.
او می‌گوید: «بعضی می‌گویند اگر مقررات ژاپن را رعایت نمی‌کنید، به کشور خودتان برگردید. عده‌ای دیگر می‌گویند جسد را به کشور‌های همسایه که در آن دفن مجاز است ببرید.»
«شوهرم بیش از نیمی از عمر خود را در ژاپن زندگی کرده است. او مدت‌ها پیش تابعیت ژاپنی را به دست آورده و مانند یک ژاپنی بومی، به تعهدات مالیاتی خود عمل می‌کند.»
«نوادگان او در ژاپن به زندگی خود ادامه خواهند داد، بنابراین به نظر شما جسد او پس از مرگش کجا باید باشد؟»
ساتو می‌گوید پشت مخالفت با تدفین «تعصب فرهنگی» نهفته است.
ساتو می‌گوید: «بعضی از مردم در مورد دفن به گونه‌ای فکر می‌کنند که انگار چیزی وحشتناک یا ظالمانه است، با این‌که چند نسل پیش، به خاک سپاری در ژاپن بسیار رایج بود.»
او در بسیاری از مراسم سوزاندن اجساد شرکت کرده است، اما مصمم است که خودش را دفن کنند.
«اگر میل به تدفین نامش خودخواهی است، لااقل اجازه دهید نسبت به جنازه‌ام خودخواه باشم.».
اما شینجی کوجیما، دانشیار جامعه‌شناسی در دانشگاه ریتسومیکان آسیا و اقیانوسیه، همان دانشگاه دکتر خان، می‌گوید که دلایل پیچیده‌تر هستند. او درباره این موضوع تحقیق کرده و به انجمن مسلمانان بپو مشاوره داده است.
دکتر کوجیما به بی‌بی‌سی می‌گوید: «عامل تعیین‌کننده در واقع مسلمان بودن یا نبودن شما نیست. دانستن نحوه عملکرد سیاست جامعه محلی و داشتن شبکه انسانی یا ارتباطات مناسب است که نتیجه را تعیین می‌کند.»
«بسیاری از ساختمان‌سازها، ژاپنی‌های غیرمسلمان، دیرزمانی است که با مخالفت‌هایی مواجه می‌شوند. این حرکتی است که می‌گوید در محله ما نباید چنین کاری انجام شود.»
یک راه حل ممکن
دکتر خان می‌گوید ۱۳ قبرستان مسلمانان در ژاپن وجود دارد، از جمله یکی از آنها که اخیراً در هیروشیما ساخته شده است و حدود سه ساعت با ماشین فاصله دارد.
اقبال در آنجا همراه سوگواران بوده است و می‌گوید: «هیروشیما تمام امکانات مورد نیاز ما را دارد. ما امکان غسل میت را داریم و جامعه محلی برای ما غذای حلال فراهم می‌کند.»
دکتر خان از اعضای پارلمان، وزارتخانه‌های مربوطه و مقامات محلی برای حل این مشکل درخواست کمک کرده است.
اکنون، مسئولان محلی زمینی با ۷۹ محل دفن را به جامعه مسلمانان در بپو اختصاص داده‌اند که امید تازه‌ای را ایجاد کرده است.
او می‌گوید: «این ماجرا فقط مذهبی نیست، این حق اولیه انسانی است. ما هیچ چیزی را رایگان نمی‌خواهیم. ما راضی هستیم که برای آن هزینه می‌کنیم، اما چالش اصلی دریافت مجوز طرح و ساخت و ساز است.»
او می‌گوید که سایر جوامع کوچک مانند یهودیان و مهاجران جدید برزیلی مسیحی نیز با سختی مواجه هستند.
بهترین راه حل این است که یک مکان دفن مخصوص ادیان متعدد در تمام استان‌های ژاپن داشته باشید.
با این حال، بعید به نظر می‌رسد که دولت ژاپن مداخله کند، زیرا تاکنون حل این موضوع را بر عهده مقامات محلی گذاشته است.
اما دکتر خان امید خود را از دست نمی‌دهد. «ما جسدی را نمی‌سوزانیم. این کار انجام نمی‌شود. ما هر کاری را که لازم باشد برای دفن مردگان انجام خواهیم داد.»
منبع: بی بی سی
سایر اخبار
غیر قابل انتشار: ۰ | در انتظار بررسی: ۰ | انتشار یافته:
پرطرفدار