موشک استارشیپ؛ باورکردنی نیست که این بار تا کجا رفتیم!

زی‌سان: موشک استارشیپ شرکت آمریکایی «اسپیس‌اکس» روز پنجشنبه در سومین پرتاب آزمایشی‌اش به بسیاری از اهداف مورد نظر رسیده و به این ترتیب یک گام بلند برداشته است.

این موشک دو مرحله‌ای از پایگاهی در ایالت تگزاس پرتاب شد تا بخش فوقانی موشک یک بار در مدار بگردد و در اقیانوس هند به زمین بازگردد.

در پایان این ماموریت تماس رادیویی با فضاپیما قطع شد، اما اسپیس‌اکس گفت که «باورنکردنی است که این بار تا کجا رفته‌ایم.»

ایلان ماسک، رئیس این شرکت، هم از نتیجه ذوق زده بود. او در شبکه اجتماعی خود، ایکس، نوشت که «استارشیپ انسان را به مریخ خواهد برد.»

این موشک ۱۲۰ متری در جریان دو آزمایش قبلی در ماه‌های آوریل و نوامبر سال قبل، به فاصله نسبتا کوتاهی بعد از پرتاب متلاشی شد. ماسک گفته بود که این بار چشم‌انتظار بهبود‌های قابل توجه در موشک است، و همین طور هم شد.

راکت، سکوی پرتاب را با غرش عظیم ۳۳ موتورش ترک کرد، و موشک کلیه مراحل صعود به فضا را بدون ایراد طی کرد.

جدا شدن نیمه پایینی یعنی بوستر، از نیمه بالایی یعنی فضاپیما، درست طبق برنامه پیش رفت، یعنی دو دقیقه و ۴۴ ثانیه بعد از پرتاب.

سپس موتور فضاپیما - نیمه بالایی - روشن شد، و از اقیانوس اطلس و جنوب آفریقا گذشت. دوربین‌های نصب شده بر موشک مناظری تماشایی از زمین از فاصله ۱۶۰ کیلومتری ارسال کردند.

مرحله بعد ورود مجدد فضاپیما به جو زمین بود تا در اقیانوس به آب بیافتد. صحنه‌هایی تماشایی از سفینه که گاز‌های داغ (پلاسما) سطح آن را پوشانده بود، درست پیش از قطع تماس رادیویی به زمین ارسال شد.

مسئولان اتاق فرمان لختی بعد از آن گزارش دادند که فضاپیما «از دست رفته است» که ظاهرا به دلیل متلاشی شدن آن است.

البته همه اهداف برآورده نشد. امید می‌رفت که بوستر، بعد از جدا شدن نیمه فوقانی یعنی فضاپیما، بتواند به صورت کنترل شده به طرف زمین برگردد و در نزدیکی سواحل تگزاس به آب بیافتد.

بوستر به این هدف نزدیک شد، اما به نظر می‌رسد که سرعت آن بیش از حد بود و با شدت به آب برخورد کرد. همچنین انتظار می‌رفت که فضاپیما موتوری را برای بازگشت به جو زمین روشن کند، اما این مرحله به دلایلی که هنوز روشن نیست اجرا نشد.

اینها مسائلی است که بعد از جمع‌آوری کلیه داده‌های پرواز بررسی خواهند شد. اما جمع بندی این است که مهندسان اکنون می‌دانند که توسعه قوی‌ترین موشک جهان طبق برنامه پیش می‌رود؛ و ایلان ماسک قول داده است امسال احتمالا شش پرواز آزمایشی دیگر انجام شود.

استارشیپ متفاوت از همه سیستم‌های راکتی است که قبلا دیده‌ایم.

۳۳ موتور تعبیه شده در انتهای بوستر، ۷۴ مگانیوتن نیروی محرکه تولید می‌کنند که گوی سبقت را از کلیه موشک‌های قبلی می‌رباید، از جمله موشک‌هایی که انسان را در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۷۰ به ماه بردند.

اگر مهندسان بتوانند نقائص استارشیپ را برطرف کنند، یک وسیله انقلابی خواهد بود.

هدف این است که به طور کامل قابل استفاده مجدد باشد، یعنی مثل یک هواپیما سوختگیری کند و به سرعت آماده پرواز مجدد شود.

این توانایی، به علاوه ظرفیت آن برای انتقال صد تن بار به مدار در یک نوبت، هزینه فعالیت فضایی را به شدت کاهش خواهد داد.

برای ایلان ماسک، استارشیپ نقشی کلیدی در پروژه استارلینک دارد که درحال استقرار شبکه‌ای از ماهواره‌های اینترنت باند پهن در فضاست. این شرکت درحال حاضر ۵۵۰۰ ماهواره در فضا دارد. راکت تازه می‌تواند شمار خیلی بیشتری را در مدار قرار دهد.

برای این منظور، در پرواز پنجشنبه یک دریچه بار طراحی شده بود که باز و بسته شد، و از طریق آن ماهواره‌های آینده استارلینک در فضا قرار داده خواهند شد.

استارشیپ همچنین گامی در مسیر انتقال انسان و تدارکات به مریخ برای ایجاد سکونتگاهی در این سیاره است. اما سازمانی که با چشمان تیز ماموریت روز پنجشنبه را زیر نظر داشت سازمان فضایی آمریکا بود.

استارشیپ نقشی محوری در برنامه آرتمیس ناسا برای بردن فضانوردان به ماه در دهه جاری دارد. یک نمونه از استارشیپ قرار است فضانوردان را از مدار ماه به سطح ببرد و به مدار برگرداند.

اسپیس‌اکس پیش از آنکه فضانوردان سوار چنین ماموریتی شوند، ابتدا باید نشان دهد که می‌تواند یک وسیله امن و قابل اعتماد بسازد. ناسا مایل است تا اواخر ۲۰۲۶ شاهد آمادگی چنین وسیله‌ای باشد.

بیل نلسون، مدیر ناسا، در بیانیه‌ای در شبکه ایکس نوشت: «به خاطر این پرواز آزمایشی موفق به اسپیس‌اکس تبریک می‌گوییم! استارشیپ به آسمان‌ها صعود کرده است. ما با هم گام‌های بزرگی برمی‌داریم تا با آرتمیس انسان را به ماه برگردانیم و بعد نگاهمان را به مریخ بدوزیم.»

تصاویری زیبا ببینید از پرتاب موفق استارشیپ