فرضیه‌هایی محتمل برای آخرالزمان: سناریوهای مختلف درباره انقراض نسل بشر چه می‌گویند؟

آخرالزمان یا پایان جهان و یا حتی انقراض نسل بشر سال‌های سال است که ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است؟ بشر امروزی چطور قرار است پایان یابد؟ آیا واقعا علم می‌تواند جوابی برای این سوال پیدا کند؟ یا مثل یک فیلم پایان دنیا باید منتظر بمانیم و ببینیم چه می‌شود؟!

زی‌سان: در حالی‌که ادیان مختلف، پایان جهان را با مفاهیمی مانند ظهور و رفتن به جهانی دیگر و بهتر وعده داده‌اند، در این سوی ماجرا برخی از دانشمندان و نظریه‌پردازان حرف از انقراض نسل بشر می‌زنند و می‌گویند خطراتی وجود دارند که می‌توانند ما را به پایان بشریت نزدیک کنند.

در این مطلب می‌خواهیم این فرضیه‌ها را با هم بخوانیم، حال آن‌که می‌دانیم پایان هر انسان و جهان همان‌طور رقم خواهد خورد که در ادیان الهی آمده است. با ما همراه باشید.

به گزارش زی‌سان، محققان دانشگاه آکسفورد فهرست خطراتی را تهیه کرده‌اند که می‌تواند باعث انقراض نسل بشر یا نابودی کره زمین شود. در ادامه به این فهرست می‌پردازیم:

یک/ برخورد یک سیاره با زمین

برخورد سیارک‌هایی با قطر بیش از پنج کیلومتر هر بیست میلیون سال یک بار اتفاق می‌افتد، اما انرژی‌ای که آزاد می‌شود صد‌ها هزار برابر قوی‌تر از بمب اتم است. چنین برخوردی می‌تواند منطقه‌ای به مساحت کشور هلند را نابود کند. اما خطر برخورد سیارک به تاثیر مستقیم برخورد خلاصه نمی‌شود. گرد و غبار حاصل از آن می‌تواند خورشید را بپوشاند و یک «زمستان سخت» ایجاد کند. در این شرایط غذا کم و قحطی و مرگ گسترده خواهد بود و احتمال بی ثباتی جوامع وجود دارد. همه این‌ها می‌تواند بشر را نابود کند.

دو/ فروپاشی نظم جهانی

فروپاشی نظام مالی و اجتماعی در سطحی وسیع، تبعات بسیار گسترده‌ای خواهد داشت. فروپاشی نظام‌های مالی معمولا با ناآرامی اجتماعی و هرج‌ومرج همراه است. نظام مالی و سیاسی دنیا شبکه‌ای درهم‌پیچیده و ظریف از عوامل مختلف است که آن‌ها را در مقابل فروپاشی سیستم آسیب‌پذیر می‌کند؛ بنابراین با اینکه اجزای این سیستم تک‌تک قادر به انجام وظایف خود هستند، فروپاشی نظم جهانی، آن‌ها را در وضعیت آسیب‌پذیری و ناکارآمدی قرار می‌دهد. چنین پدیده‌هایی پیش از این در زیست بوم، نظام مالی و زیرساخت‌های اساسی مثل نیروگاه‌ها مشاهده شده است.

احتمال چنین فروپاشی‌ای وقتی زیاد می‌شود که سیستم‌های مستقلی که به هم وابسته‌اند زیاد باشد. اتفاقی که به‌خاطر شیوع همه‌گیر ویروس کرونا کم و بیش شاهد آن بودین. پیش‌بینی می‌شود با ادامه پیدا کردن و ظهور دوباره چنین اپیدمی‌هایی، مشکلات عظیم اقتصادی گریبان‌گیر جهانیان شود.

سه/ فوران یک آتش‌فشان عظیم

هر آتش فشانی بالقوه می‌تواند معادل هزاران کیومتر مکعب گدازه و خاکستر فوران کند. خطر وقتی است که ذرات هواپخش (aerosol) و گردوغبار به لایه‌های بالای جو برسند. اگر این اتفاق در میزان وسیع رخ دهد، این ذرات، نور خورشید را جذب و «زمستان آتش‌فشانی» ایجاد خواهد کرد.
فوران آتش فشان پیناتوبو (pinatubo) در سال ۱۹۹۱، دمای سطح زمین را در عرض سه سال، نیم درجه سانتی‌گراد کم کرد.

گمان می‌رود که فوران آتش‌فشان پیناتوبو که حدود هفتاد هزار سال پیش رخ داد، دمای کره زمین را به مدت دو قرن کاهش داده باشد. تاثیر چنین آتش‌فشان‌هایی را می‌توان با انفجار اتمی مقایسه کرد. فوران آتش‌فشان می‌تواند شدیدتر از انفجار اتمی باشد، اما احتمال ایجاد توفان آتش بسیار کمتر است.

چهار/ دستکاری در زیست‌شناسی

در آینده نزدیک طراحی و ساخت سیستم‌ها، موجودات و ابزار‌های بیولوژیک با هدف مشخص، کاربرد‌های فراوانی خواهد داشت. فعلا دخالت بشر در نظام موجود و دستکاری در خود-تنظیمی این سیستم‌ها در مراحل اولیه است، اما به سرعت پیشرفت می‌کند. یکی از خطرناکترین عواقب می‌تواند طراحی و ایجاد ارگانیسمی باشد که انسان یا یک جزء بسیار حیاتی زیست بوم را هدف قرار دهد.

چنین اتفاقی ممکن است از دل صنایع نظامی یا شرکت‌های تجاری بیرون بیاید. شاید هم این ارگانیسم‌ها به طور تصادفی یا عمدی از یک آزمایشگاه تحقیقاتی به بیرون راه پیدا کند. اگر یک ارگانیسم مهندسی شده، وارد زیست بوم یا نظام اقتصادی شود، عواقب آن بسیار وخیم‌تر خواهد شد.

پنج/ هوش مصنوعی

هوش مصنوعی، که همین حالا هم داریم از آن استفاده می‌کنیم، هوشی است که ماشین یا نرم‌افزار از خود نشان می‌دهد تا محیط اطرافش را شناسایی و احتمال موفقیتش را افزایش دهد. چنین هوش‌هایی را نمی‌توان به آسانی کنترل کرد، کنترل هوش مصنوعی هم برای سازنده دشوار است هم برای دیگران. اگر انگیزه استفاده از این فناوری ارزش‌های انسانی نباشد، ممکن است به جهانی بدون انسان ختم شود.

هوش مصنوعی پیشرفته می‌تواند خطری منحصر به فرد ایجاد کند که به انقراض بشر منجر شود. اما این فناوری قابلیت آن را دارد که راه‌حل‌هایی استثنایی برای مشکلات بشر هم پیدا کند. یکی از احتمالات اسکن کل مغز انسان و تولید و قرار دادن آن در داخل یک ماشین است، به این ترتیب هوش مصنوعی می‌تواند مغز طبیعی بشر را بسازد که در این صورت کاربرد‌های زیادی خواهد داشت.

شش/ فرازمینی‌ها یا آدم فضایی‌ها

جستجو برای کشف فرازمینی‌ها و فضایی‌ها ادامه دارد، اما بسیاری از دانشمندان از جمله استیون هاوکینگ، باور دارند که به‌جای جستجو باید راهی برای پنهان‌شدن از دست این موجودات کشف کرد. بسیاری از سیارات بسیار دور از زمین، در تئوری، توانایی تولید حیات را دارند، اما آیا این اتفاق خاص، زودتر از زمین رخ داده یا دیرتر؟ آیا موجودات احتمالی از انسان‌ها باهوش‌تر هستند یا ما نسبت به آن‌ها برتری داریم؟ فراتر از این مسائل، وجود ویروس‌ها و بیماری‌های واگیردار جدید را نیز نمی‌توان انکار کرد.

هاوکینگ باور داشت که اگر فضایی‌ها به زمین بیایند، اتفاقی مثل سفر کریستف کلمب به قاره آمریکا رخ خواهد داد و زمین به سیاره آن‌ها تبدیل خواهد شد. موجوداتی که بتوانند چنین فاصله‌ای را طی کنند، از انسان‌ها باهوش‌تر هستند. تجربه رابطه انسان با حیوانات نشان می‌دهد که موجود باهوش‌تر، همیشه موجودات ضعیف‌تر را به بردگی خواهد گرفت.

هفت/ شعله فضایی

در سال ۲۰۱۲، حیات زمین با در معرض یک شعله و انفجار فضایی قرار گرفتن به خطر افتاد. هرچند این اتفاق، تلفات جانی نداشت، اما می‌تواند در سطحی بزرگ‌تر، به زندگی روی زمین پایان دهد. در این سال، خروج جرم از تاج خورشیدی که به شعله فضایی یا انفجار خورشیدی مشهور است، از مدار زمین عبور کرد و تنها چند ساعت تفاوت باعث می‌شد که زمین به نابودی کامل برسد. برخورد چنین جرمی با زمین می‌تواند انفجاری معادل چندین بمب اتم داشته باشد.

علاوه بر خطرات برخورد چنین جرم آتشینی با زمین، نابودی لایه اُزون را نیز باید در نظر گرفت. عبور این انفجار از این لایه، منجر به سوراخ‌شدن همیشگی اُزون خواهد شد و بدون شک زندگی زمینی را به خطر خواهد انداخت. یک تحقیق در سال ۲۰۱۷ به این نتیجه رسید که تا ۱۰۰ سال آینده، شاهد برخورد یک جرم خورشیدی آتشین با زمین خواهیم بود که ۱۰ هزار میلیارد دلار خسارت را به زمین وارد خواهد کرد.

هشت/ خطای انسانی در «برخورددهنده هادرونی بزرگ»

برخورددهنده هادرونی بزرگ (Large Hadron Collider)، یک شتاب‌دهنده ذره‌ای و برخورددهنده مستقر در سازمان تحقیقاتی در سرن سوئیس است. در این آزمایشگاه، پروتون‌ها، در یک تونل ۲۷ کیلومتری شتاب گرفته و به‌اندازه ۱۴ تریلیون الکترون‌ولت انرژی می‌گیرند و با هم برخورد می‌کنند تا این برخورد، ردی از بوزون هیگز (Higgs boso) را نشان‌دهد.

برخورددهنده هادرونی بزرگ (LHC) بزرگ‌ترین و پر انرژی‌ترین شتاب‌دهنده پیچیده ذرات در جهان است. برخورد دهنده در یک تونل دایره‌ای شکل با محیط ۲۷ کیلومتر و عمق بین ۵۰ تا ۱۷۵ متری زمین قرار دارد. عمق ۳/۸ متری در خط لوله بتونی که در سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۸ ساخته شده به عنوان مکان برخورد بزرگ الکترون-پوزیترون در نظر گرفته شده است. “LHC” مرز سوئیس و فرانسه را در ۴ نقطه قطع می‌کند، اما اکثر آن در فرانسه قرار دارد. ساختمان روی سطح زمین تجهیزات فرعی مانند فشرده‌سازها، تجهیزات تهویه، الکترونیک‌های کنترل و دستگاه‌های خنک کننده را داراست.

در سال ۲۰۰۹، یک اتفاق عجیب در برخورددهنده هادرونی بزرگ رخ داد که منجر به افزایش دمای بسیار بالای این آزمایشگاه لوله‌ای شکل شد. یک تکه نان در قسمت بالایی این برخورددهنده هادرونی، دلیل اصلی افزایش دما در این تونل ۲۷ کیلومتری بود. بسیاری از دانشمندان باور دارند که وجود این تکه نان نه از طریق عوامل بیرونی، بلکه بر اثر حرکت در زمان/مکان رخ داده است. این دانشمندان باور دارند که تکرار چنین حادثه‌ای در سطح، می‌تواند زمین و تمامی موجودات زنده آن را در یک سیاه‌چاله دفن کند.

نُه/ انفجار پرتو گاما

انفجار پرتو گاما (Gamma-Ray Burst)، یک نوع انفجار الکترومغناطیسی است که در فرکانس بسیار بالا رخ می‌دهد. این انفجار معادل انرژی خواهد بود که خورشید در طول ۱۰ میلیارد سال تولید می‌کند. یک انفجار آنی ستاره‌ای می‌تواند این شکل عجیب از آزادسازی انرژی را تولید کند. در صورت رخ دادن چنین انفجاری در منظومه شمسی، تشعشعات این انفجار، لایه اُزون زمین را نابود خواهد کرد. موضوعی که به مرگ انسان و اغلب موجودات زنده زمین منجر خواهد شد.

بسیاری از دانشمندان باور دارند که چنین انفجاری پیش‌ازاین نیز رخ‌داده و به خاطر همین انفجار است که نسل بسیاری از موجودات کهن روی زمین، منقرض‌شده است.

ده/ فرورفتن به سیاه‌چاله

امکان فرورفتن زمین در یک سیاه‌چاله چندان دور از ذهن نیست. یک انفجار یا تصادف اَبَرستاره‌ای می‌تواند سال‌ها پیش در فاصله‌ای دور رخ داده باشد. بسیاری از دانشمندان باور دارند که یک سیاه‌چاله بزرگ، روزی تمامی فضای فعلی را در خود حبس خواهد کرد. موضوعی که البته هنوز رخ نداده است، اما به وجود آمدن یک سیاه‌چاله کوچک در نزدیکی منظومه شمسی، دور از ذهن نیست. این سیاه‌چاله می‌تواند خورشید و سیاره‌های منظومه شمسی را به درون خود بکشد و حیات در زمین را برای همیشه نابود کند.

 
به نظر شما کدام یک از این سناریوها محتمل‌تر است؟