دهمین جانشین فرگوسن؛ آموریم و رویای بازگشت منچستر به عصر طلایی

زی‌سان: نشستن ۱۰ مربی روی نیمکت شیاطین سرخ طی ۱۱ سال حال روز وخیم شیاطین سرخ را روایت می‌کند. پس از کناره‌گیری سر آلکس فرگوسن، سرمربی افسانه‌ای منچستری‌ها، هیچ‌گاه تئاتر رویا‌ها رنگ خوشی به خود ندیده است. حالا در واپسین ایستگاه روبن آموریم جوان ماموریتی بزرگ را برای احیای عصر باشگاه فرگسون آغاز کرده است. 

به گزارش «زی‌سان»، تیم فوتبال منچستریونایتد امروز یک‌شنبه (۴ آذر) در نخستین تجربه مربی‌گری روبن آموریم به مصاف تیم ته جدول ایپسویچ می‌رود. شاید پیروزی در این بازی چندان دشوار نباشد، اما بدون تردید سرمربی جوان و موفق پرتغالی مسیری سخت را برای رهایی از دومینوی شکست بعد از پایان عصر فرگی دارد. 

در ۱۱ سال گذشته مربی‌های بزرگ با کارنامه درخشان روی نیمکت شیاطین سرخ قرار گرفتند که همه‌گی با ناکامی و سرخوردگی از باشگاه اخراج شدند. حالا طرفداران شیاطین سرخ به ویژه آنهایی که عصر طلایی سر آلکس را به یاد دارند، از صمیم قلب برای موفقیت آموریم دست به دعا شده‌اند. با این مقدمات در ادامه به بررسی کارنامه تمامی مربی‌های بعد از بازنشستگی سر آلکس فرگوسن در سال ۲۰۱۳ پرداخته می‌شود. 

کشتی بی‌لنگر منچستریونایتد بعد از ۱۱ سال

در ۱۱ سال گذشته، منچستریونایتد ۱۰ مربی را جانشین فرگوسن کرده ولی تقریبا هیچ توفیق درخوری کسب نکرده است. حتی مربیان اسم و رسم داری مثل لوئیس فن‌خال و خوزه مورینیو نیز نتوانستند کار بزرگی برای شیاطین سرخ انجام دهند. فن‌خال طی دو سال حضورش در منچستر، فقط یک قهرمانی جام حذفی بدست آورد، مورینیو هم بیش از دو سال مربی منچستریونایتد بود و قهرمانی در لیگ اروپا، بهترین دستاوردش بود. اوج افتخار تن هاخ هلندی نیز قهرمانی در جام حذفی بود. 

فرگوسن ۲۶ سال سرمربی منچستر یونایتد بود و یک دوران فوق العاده را برای شیاطین سرخ رقم زد. در حقیقت بهترین روز‌های تاریخ منچستر یونایتد زیر نظر سر الکس فرگوسن رقم خورده است. از زمانی که فرگوسن منچستر یونایتد را ترک کرده است، دیگر اوضاع برای شیاطین سرخ مثل قبل نشده است. 

فرگوسن در سال‌هایی که سرمربی منچستر یونایتد بود، سیزده بار این تیم را قهرمان لیگ برتر انگلیس کرد. او همچنین دو بار قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا را تجربه کرد. از زمان رفتن فرگوسن به بعد، دیگر شیاطین سرخ هیچ وقت این افتخارات را تجربه نکرده‌اند. 
در واقع منچستریونایتد در ۱۱ سال اخیر کشتیِ بی‌لنگر بوده. تکیه‌گاه خودش را از دست داده و کسی را هم پیدا نمی‌کند که خلأ فرگوسن را پر کند. برخی معتقدند بذر این وضعیت را خود فرگوسن در مزرعۀ منچستر کاشت.

۱۱ سال و ۱۰ مربی؛ این بیمار را درمانی نیست!

وقتی فرگوسن از منچستر یونایتد رفت، دیوید مویس جایش را گرفت. مویس یک فصل روی نیمکت منچستر یونایتد بود و پس از آن جای خود را به لوییس فن خال داد. پس از فن خال که دو فصل سرمربی منچستر یونایتد بود، ژوزه مورینیو آمد. مورینیو کمتر از سه فصل سرمربی منچستریونایتد بود و جای خود را به اوله گونار سولشر داد. پس از سولشر نوبت به رالف رانگنیک رسید و پس از او هم اریک تن هاگ سرمربی منچستر یونایتد شد و حالا هم نوبت به روبن آموریم رسیده است.

در این ۱۱ سال اخیر، البته رایان گیگز، رالف رانگنیک و رود فان نیستلروی موقتا مربی منچستریونایتد بودند. گیگز به مدت بیست روز، رانگنیک هم پنج ماه. مایکل کریک در پایان سال ۲۰۲۱ حدود ده روز بالای سر تیم بود و عملا نقش مربی را ایفا کرد. در نهایت نیز بعد از اخراج تن هاخ، نیستلروی نیز به مدت سه هفته سرمبی‌گری موقت این تیم را برعهده داشت. مصیبت منچستریونایتد از همین عمر کوتاه مربیان این تیم پیداست.

یونایتد در دوران پسا فرگوسن هیچگاه با ثبات کار نکرده است. فصل ۱۳-۲۰۱۲ که آنها قهرمان لیگ شدند، بیشترین پیروزی، بیشترین گل زده، بیشترین امتیاز، کمترین شکست و کمترین تساوی را کسب کرده‌اند. از آن فصل به بعد، شیاطین سرخ تنها یک بار بیش از ۲۰ پیروزی کسب کرده‌اند و به صورت میانگین، ۶۹ امتیاز به دست آورده‌اند. پیدا کردن آماری که ما را یاد عملکرد تیم و دستاورد‌های آنها تحت هدایت فرگوسن در فصل ۱۳-۲۰۱۲ بیندازد، کار دشواری است. دلیل اصلی‌اش نیز این است که آماری شبیه به آن فصل وجود ندارد.

در مجموع، مربیان پس از دوران فرگوسن به سه دسته تقسیم می‌شوند: از ابتدا ضعیف شروع کرده‌اند (دیوید مویس و تن هاخ)، زمان به آنها داده شده ولی نتوانسته‌اند پس از فصل اول خوب کار کنند یا معمولی کار کرده‌اند (لوئی فن خال)، فصل دوم عملکرد خوبی داشته‌اند ولی فصل سوم بسیار ضعیف بودند (ژوزه مورینیو و اوله گونار سولسشر).

مقایسه کارنامه پربار فرگوسن با جانشینان شکست خورده

آلکس فرگوسن در سال ۱۹۸۶ هدایت منچستریونایتد را برعهده گرفت. نزدیک به سه دهه منچستری‌ها سرمربی خود را عوض نکردند که این در نوع خود یک رکورد محسوب می‌شود! 

منچستریونایتد و فرگوسن باهم جاودانه شدند و به هرآنچه که می‌خواستند رسیدند. ۱۳ قهرمانی در لیگ برتر انگلیس، ۲ قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا، ۵ قهرمانی در جام حذفی و ۱۰ قهرمانی لیگ کاپ، تنها گوشه‌ای از دستاورد‌های مرد اسکاتلندی با قرمز‌های منچستر بود که او را تبدیل به محبوب‌ترین، ماندگارترین و موفق‌ترین سرمربی تاریخ شیاطین سرخ کرد.

وقتی فرگوسن در سال ۲۰۱۳ و به طور ناگهانی از منچستریونایتد جدا شد، باعث شد فوتبال روی تلخ و غم‌انگیرش را هم برای یونایتدی‌ها به نمایش بگذارد. از آن روز به بعد، منچستریونایتد چهار مربی عوض کرد، اما هیچ کدام به دستاورد‌های فرگوسن نزدیک هم نشدند و طرفداران یونایتد همچنان در حسرت قهرمانی لیگ به سر می‌برند. 

اتفاقی که با توجه به فرم نه‌چندان خوب و رقبای قدرتمند این روز‌های منچستریونایتد بعید است امسال هم رخ بدهد و هواداران این تیم دست کم یک‌سال دیگر هم باید انتظار بکشند.

دیوید مویس (۱۴-۲۰۱۳): مردی هم‌وطن سرالکس ولی گذرا در منچستر

پس از رفتن الکس فرگوسن از منچستریونایتد، سران باشگاه به فکر جذب یک سرمربی بودند که بتواند افتخارات سابق را تکرار کند و هواداران از بابت سرمربی آسوده‌خاطر باشند. انتخاب آنها باز هم از اسکاتلند بود، اما با تفاوت‌های زیاد؛ دیوید مویس سکان هدایت شیاطین‌سرخ را برعهده گرفت و با عملکردی که از خود برجای گذاشت، کم‌تر از یک فصل در جمع منچستری‌ها ماندگار بود. در لیگ، تیم او در رده هفتم قرار گرفت، نتیجه‌ای که خشم هواداران را برانگیخت؛ در جام‌حذفی در همان ابتدای کار و در دور سوم تیمش حذف شد. آن‌ها در لیگ کاپ هم به نیمه‌نهایی رسیدند و با شکست از دور مسابقات کنار رفتند.

این عملکرد فاجعه‌بار مویس، با حذف در مرحله یک‌چهارم نهایی لیگ قهرمانان اروپا مقابل بایرن‌مونیخ تکمیل شد تا روند نزولی شیاطین‌سرخ با رفتن فرگوسن آغاز شود. شکست ۲-۰ مقابل اورتون در هفته سی و پنجم لیگ، پایان کار دیوید مویس در منچستر‌یونایتد بود و او پس از هشت ماه دوری از سرمربیگری، هدایت رئال‌سوسیداد در لالیگا را برعهده گرفت؛ پس از آن به ساندرلند پیوست و در‌حال‌حاضر هم سرمربی وستهام است.

لوییس فن خال (۱۶-۲۰۱۴): از درخشش در جام‌جهانی تا رسیدن به نیمکت منچستریونایتد

درخشش هلند با فن‌خال در جام‌جهانی ۲۰۱۴ و کسب مقام سومی، باعث شد تا منچستری‌ها تصمیم بگیرند فن‌خال را جایگزین مویس کنند. مرد هلندی در فصل اول حضورش در اولدترافورد، به مقام چهارمی لیگ رسید؛ اتفاقی که حداقل باعث شد سهمیه لیگ قهرمانان اروپا سال بعد را هم کسب کنند، اما اوضاع در سایر رقابت‌ها بر وفق‌مراد یونایتد پیش نرفت. یونایتدِ فن‌خال در جام‌حذفی و لیگ کاپ حذف‌شده بزرگ مراحل اولیه لقب گرفتند و نتوانستند عملکرد خوبی از خود برجای بگذارند تا تنها موفقیت به دست آمده در فصل، حضور در لیگ قهرمانان سال بعد باشد و شاید به همین علت بود که سران باشگاه تصمیم گرفتند سال بعد را هم با سرمربی هلندی خود ادامه دهند.

فصل ۱۶ - ۲۰۱۵ فرا رسید و منچستر با خرید بازیکنانی مثل مارسیال، دپای، شواین‌اشتایگر و مارکوس رشفورد آماده حضور در لیگ‌قهرمانان و موفقیت در لیگ و سایر رقابت‌ها شد، اما آن‌ها باز هم نتوانستند افتخار بزرگی کسب کنند و پرونده حضور فن‌خال در شیاطین‌سرخ بسته شد. 

منچستریونایتد لیگ را یک رده پایین‌تر نسبت به فصل قبل، یعنی پنجم به اتمام رساند و در لیگ کاپ هم در مرحله یک‌هشتم نهایی حذف شد. عملکرد ضعیف آنها به لیگ‌قهرمانان هم سرایت کرد و در گروهی که وولفسبورگ آلمان، آیندهوون هلند و زسکامسکو روسیه حاضر بودند، نتوانستند از گروه صعود کنند و قهرمانی جام حذفی هم، چندان خشم هواداران را کم نکرد تا بدین‌ترتیب فن خال هم پس از دو‌سال منچستر را ترک کند. حالا منچستری‌ها جای خالی فرگوسن را بیش از پیش حس می‌کردند. مرد هلندی، پس از منچستریونایتد، هدایت هیچ تیمی را برعهده نگرفت و بازنشسته شد.

ژوزه مورینیو (۱۸-۲۰۱۶): آقای خاص، باز هم در انگلیس ولی این‌بار با منچستریونایتد

فصل ۱۷ - ۲۰۱۶ و پس‌از رفتن فن‌خال، ژوزه مورینیو سرمربی یونایتد شد و طی دو فصل و نیم حضورش در این تیم عملکرد نسبتا بهتری هم نسبت به دیگر سرمربیان پسا فرگوسن ارائه داد. ژوزه در فصل اول که هدایت شیاطین‌سرخ را برعهده گرفت، توانست عملکرد رضایت‌بخشی داشته باشد و از پنج جامی که در آن قرار داشت، سه قهرمانی کسب کرد. 

لیگ کاپ، جام‌خیریه و در کنار آن‌ها قهرمانی در لیگ اروپا، افتخارات فصل اول حضور آقای‌خاص در منچستر بود. هرچند آنها لیگ را در رده ششم به اتمام رساندند و در جام‌حذفی هم در مرحله یک‌چهارم حذف شدند، اما با این حال مورینیو در اولین فصل حضورش روی نیمکت شیاطین‌سرخ کارش را بسیار خوب به اتمام رساند.
در فصل ۱۸-۲۰۱۷، مورینیو توانست بهترین عملکرد را بین تمام مربیان بعد از فرگوسن در یونایتد به نمایش بگذارد. آنها پس از منچستر‌سیتی که با ۱۰۰ امتیاز قهرمان لیگ شد، توانستند با ۸۱ امتیاز و اختلافی ۴ امتیازی با تیم سوم، یعنی تاتنهام، به نایب قهرمانی در لیگ برسند و بدین ترتیب حضور خود در لیگ‌قهرمانان فصل بعد را هم مسجل کردند. نایب قهرمانی یونایتدی‌ها در آن سال، با کسب مقام دومی در جام‌حذفی تکمیل شد ولی آن‌ها در لیگ کاپ در یک‌چهارم نهایی حذف شدند.

شاگردان مورینیو در لیگ قهرمانان اروپا به عنوان تیم صدرنشین از گروه صعود کردند، اما با باخت مقابل سویا در مرحله یک‌هشتم نهایی از دور مسابقات کنار رفتند. با این نتایج آقای خاص پس از دو فصل هدایت شیاطین‌سرخ، عملکرد نسبتا قابل قبولی داشت و وارد سومین سال مربیگری در منچستریونایتد شد، فصلی که تا میانه راه بیشتر برای مورینیو ادامه نداشت.

اوله گونار سولسشر (۲۱-۲۰۱۸): مرد یخی از جنس منچستر اما...

فصل ۱۹ - ۲۰۱۸ و با اخراج ژوزه مورینیو از منچستر، سولسشر به عنوان سرمربی موقت تیم و تا پایان فصل انتخاب شد که توانست تیمش را در لیگ به رده ششم برساند. آن‌ها در جام‌حذفی در مرحله یک چهارم و در لیگ کاپ در یک‌شانزدهم نهایی حذف شدند، اما در لیگ قهرمانان اروپا به عنوان تیم دوم گروه صعود کردند.

در مرحله یک‌هشتم نهایی تیم سولسشر با نمایشی شگفت انگیز، برخلاف انتظارات توانست پاری سن ژرمن را شکست دهداما در مرحله بعد آن‌ها اسیر بارسلونا شدند تا به این ترتیب فصل اروپایی آنها هم در مرحله یک‌چهارم به اتمام برسد. او هر چه بود، برخلاف گواردیولا، نابغه نبود. استمرار حضورش در منچستریونایتد، این تیم را زیر سلطۀ او قرار داده بود و اکنون هم زیر سایۀ او قرار داده؛ سایه‌ای که ده سال است با هیچ آفتابی رفع نشده.

اریک تنهاخ (۲۴-۲۰۲۱): گواردیولای هلند برای نجات تیم در گل فرو رفته

تن هاخ پیش از این به مدت چهار سال و نیم هدایت آژاکس را برعهده داشت و سپس در سال ۲۰۲۲ به عنوان مربی یونایتد انتخاب شد. در اولین فصل تنهاخ در یونایتد، او این تیم را به مقام سوم رساند و با قهرمانی در جام اتحادیه موفق شد به ناکامی این تیم طی دوره شش ساله در کسب جام‌ها پایان دهد. با این حال، سال گذشته، یونایتد در لیگ داخلی و همچنین اروپا با مشکل مواجه شد و در مرحله گروهی از لیگ قهرمانان اروپا حذف شد. آنها به لطف قهرمانی در جام حذفی راهی لیگ اروپا شدند.

معمولا سرمربیان یک تیم تمایل به خرید بازیکنانی دارند که سابقه کار با آنها را داشته‌اند یا هم‌وطن آن هستند. درخواست‌های تنهاخ، اما افرطی بود و او انگار جذب بازیکنان جدید را منوط به داشتن تابعیت هلندی یا سابقه کار در آژاکس می‌دانست. دلیخت، زیرکزی، مزراوی، آنتونی، اونانا، آمراباط، وخهورست، مارتینز و مالاسیا کسانی هستند که یکی از شرط‌ها را داشته‌اند و یقینا این مسئله برای سرمربی بعدی به یک مشکل تبدیل خواهد شد.

به علاوه اینکه تنهاخ پس از جذب ۱۷ بازیکن (که چهار مورد آنها قرضی بودند) همچنان نمی‌توانست سبک بازی مد نظرش را اجرا کند. فصل گذشته (۲۰۲۴-۲۰۲۳) تن هاخ با وجود کسب رتبه هشتم لیگ برتر، پایین‌ترین رتبه باشگاه از سال ۱۹۹۰، بعد از قهرمانی در فینال جام حذفی مقابل منچسترسیتی، به عنوان سرمربی یونایتد ابقا شد.