سلیم خانی مدیرکل پزشکی قانونی کرمانشاه، دیروز –یکشنبه- با اشاره به اینکه ۴۹ نفر در ۹ ماه گذشته از سال جاری بر اثر مسمومیت با قرص برنج جان خود را از دست دادهاند، اظهار کرد: از این تعداد ۱۴ نفر زن و ۳۵ نفر مرد بودهاند. وی افزود: مجموع جان باختگان ناشی از مصرف قرص برنج در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته که تعداد ۴۶ نفر شامل ۱۰ زن و ۳۶ مرد بوده روند افزایشی داشته است.
به گزارش «زیسان»، آمار ارائه شده در کرمانشاه در شرایطی است که اوایل دی ماه آمارهایی نگران کننده در ارتباط با میزان مرگ و میر با قرص برنج در استان مازنداران منتشر شده بود. در ابتدا ماه جاری (دی)، علی عباسی مدیرکل پزشکی قانونی مازندران گفت: در هشت ماهه سال جاری ۱۱۳ نفر بر اثر مسمومیت با قرص برنج در استان فوت کردند که رشد ۱۹ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته است. وی افزود: در این مدت شهرستانهای بابل با ۳۲، ساری با ۱۷ و آمل با ۱۳ فوتی به ترتیب بیشترین آمار تلفات قرص برنج را به خود اختصاص دادهاند و کمترین آمار مسمومیت با قرص برنج در شهرستانهای بهشهر و عباسآباد هر کدام یک فوتی گزارش شده است. وی ادامه داد: شهریور با ۲۳، مهر با ۱۸ مورد بیشترین فوتی و خرداد، تیر و مرداد هر کدام با ۱۰ مورد کمترین فوتی را به خود اختصاص داده است.
از آن جایی که استفاده از قرص برنج که حاوی فسفید آلومینیوم است در کشاورزی بویژه در بین شالیکاران شمال به دلیل کارآیی بالای آن در از بین بردن آفات انباری برنج از چند دهه پیش مرسوم شد. سهولت استفاده و رسوب نکردن در محصول از جمله ویژگیهایی دیگری است که سبب شد تا استفاده از آن در داخل گونیهای برنج داخل آشپزخانهها در نقاط مختلف کشور هم سرایت کند.
نگهداری برنج، بدون استفاده از مواد آفت براندازی مانند قرص فسفید آلومینیوم، سبب میشود تا آفت ' شپشک ' که مازندرانیها به آن ' ایزی ' میگویند، به خاطر شرایط رطوبتی هوا و زمین بسرعت فعال و تکثیر شود. مقابله با این آفت تنها پیش از فعال شدن امکان پذیر است و پس از فعال شدن تقریبا بی فایده یا بسیار پرزحمت است.
شپشک از هسته برنج تغذیه میکند و در مقدار زیاد تکثیر میشود و در صورتی بی توجهی میتواند با حرکت نامریی از انبار یا آشپزخانه به سایر نقاط منزل رسوخ پیدا کند. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که قرص برنج در حالی بر اساس آمارهای رسمی پزشکی قانونی همچنان دومین روش خودکشی در کشور بویژه استانهای شمالی به شمار میرود که حدود ۱۳ سال از فرار مرگ آلومینیومی از ممنوعیتهای بخش نامهای واردات آن میگذرد و حدود ۱۷ سال هم از ممنوعیت خرید و فروش آزاد آن سپری میشود.
این قرص ظرف سه تا چهار ساعت سیستم تنفسی و مغز را دچار مشکل میکند و فرد در اثر مرگی دردناک و زجرآور میمیرد. معمولا در کمتر از ۲۴ ساعت مصرف قرص برنج منجر به مرگ میشود. حتی در صورتی که فرد قرص برنج را بخورد یا بوی آن را استشمام کند دچار مسمومیت خواهد شد و چنانچه سم از بدن وی خارج نشود مرگ فرد حتمی خواهد بود.
مازندران با داشتن ۲۳۰ هزار هکتار اراضی شالیزاری و تولید حدود یک میلیون تن برنج سفید رتبه نخست تولید برنج کشور را دارد و برای جلوگیری از آفات به برنج و افزایش ماندگاری آن از قرص برنج استفاده میکنند.