جاکارتا پایتخت اندونزی، سریعتر از هر شهر دیگری در جهان، در حال فرو رفتن در آب است. به همین دلیل دولت این کشور تصمیم گرفت پروژه جسورانهای را برای ساخت یک پایتخت جدید از صفر در وسط جنگل آغاز کند.
دومین دوره ریاست جمهوری جوکو ویدودو در اواخر سال ۲۰۲۴ به پایان میرسد و این طرح بلندپروازانه قرار است بزرگترین میراث رئیسجمهور این کشور باشد. این پروژه برای نخستین بار در سال ۲۰۱۹ اعلام شد و ساخت شهر جدید از اواسط سال ۲۰۲۲ آغاز گردید.
این شهر جدید به زودی برای استقبال از اولین ساکنان خود آماده خواهد بود که قرار است در چند هفته آینده به آنجا نقل مکان کنند.
جوکو ویدودو، رئیسجمهور، در نخستین نشست کابینه در شهر جدید گفت: «نوسانتارا (پایتخت جدید) همچون یک بوم نقاشی است که آینده در آن خلق خواهد شد. همه کشورها این فرصت و توانایی را ندارند که پایتخت خود را از صفر بسازند».
جاکارتا، که از زمان استعمار هلند در دهه ۱۶۰۰ پایتخت کشور بوده، به شدت شلوغ است. این شهر همچنین سریعتر از هر شهر دیگری در جهان در حال فرو رفتن در آب است و یکی از آلودهترین شهرهای دنیا نیز محسوب میشود. ۴۰ درصد از این کلانشهر که جمعیتی ۱۰ و نیم میلیون نفری دارد، هم اکنون زیر سطح دریا قرار دارد.
نوسانتارا به عنوان شهری سبز و پیشرفته طراحی شده، چنانکه قادر باشد طبیعت را با زیرساختهای یک کلانشهر مدرن تلفیق کند. قرار است بیش از ۶۰ درصد از مساحت کل این شهر، به عنوان فضای سبز در نظر گرفته شود که به مسیرهای پیادهروی و دوچرخهسواری مجهز خواهد شد.
اما تا امروز بخش زیادی از منطقه همچنان در حال ساخت است. بیبیسی به تازگی از محل ساخت این شهر بازدید کرد. کامیونها و ماشینهای خاکبرداری در جادههای ناهموار گرد و غبار به هوا بلند میکردند، و صدها و شاید هزاران کارگر به طور بیوقفه در تلاش بودند تا ساخت و ساز ساختمانهای نیمه تمام را پیش ببرند.
این پروژه در پنج فاز برنامهریزی شده و فاز اول آن قرار بود در ماه اوت به پایان برسد تا با جشنهای روز استقلال کشور همزمان شود. با این حال، این تاریخها اکنون به پایان سال موکول شده است.
دنیس سومادیلاگا، مدیر زیرساختهای نوسانتارا، در حین بازدید از محل به بیبیسی اندونزی گفت: «ما کاملا مطابق با برنامه در حال ساخت پایتختمان هستیم». او افزود که اکنون نزدیک به ۹۰ درصد از فاز یک تکمیل شده است.
«ما برای تمام کردن پروژه در ماه اوت در حال ساخت و ساز نیستیم. این بخشی از توسعه است. ما کاری را برای آینده کشور آغاز کردهایم».
با وجود پیشرفت، تردیدهایی درباره توسعه پایدار این پروژه بزرگ و بلندپروازانه باقی مانده است.
ساخت کل شهر ۳۳ میلیارد دلار هزینه خواهد داشت و دولت تعهد کرده که یک پنجم این مبلغ را پرداخت کند. دولت اندونزی برای جذب باقی هزینهها از طریق سرمایهگذاری خصوصی با مشکل رو به روست.
برای جذب سرمایهگذاران، اخیرا آقای ویدودو، رئیسجمهور اندونزی مشوقهایی از جمله حق مالکیت ۱۹۰ ساله زمین ارائه کرده است.
او طی سال گذشته، از جمله در نشست گروه ۲۰ در هند در ماه نوامبر، نوسانتارا را به چندین رهبر جهان معرفی کرد، اما تاکنون هیچ قرارداد مهمی امضا نشده است.
اکا پرماناساری، استادیار طراحی شهری در دانشگاه موناش، گفت: «ترسناک است وقتی قرار باشد ۸۰ درصد بودجه از سرمایهگذاری بخش خصوصی تامین شود. سرمایهگذاران نیاز دارند که توانایی اقتصادی و تداوم توسعه را ببینند. شما نمیتوانید وسط کار، دست از کار بکشید».
پرابوو سوبیانتو، رئیسجمهور منتخب اندونزی، چپ، جوکو ویدودو، رئیسجمهور، وسط، و معروف امین، معاون رئیسجمهور، از یک مخزن آب در نوسانتارا بازدید میکنند.
جوکو ویدودو، رئیسجمهور اندونزی (جلوی تصویر، وسط) قبل از جشنهای روز استقلال از پایتخت جدید بازدید کرد
آگونگ ویکاکسونو، معاون برنامهریزی و سرمایهگذاری در اداره نوسانتارا، مدعی شد که چندین سرمایهگذار خارجی در مراحل مختلف برای تایید مشارکت خود هستند. به عنوان مثال، به گفته او برخی در حال انجام مطالعات امکانسنجی هستند.
او گفت: «آنها میخواهند مطمئن باشند که زیرساختها آماده است و بنابراین جمعیت شهر، بازار مورد نیاز آنها را تامین خواهد کرد. اما آنها فقط منتظر نیستند، بلکه مشغول کارند».
تیم او اکنون یک طرح را ارائه میدهد که در آن دولت با سرمایهگذاران آینده مشارکت میکند و ریسک را تقسیم کرده و به پروژه متعهد میشود.
پایتخت جدید در حدود ۱۲ هزار کیلومتری جاکارتا قرار دارد که در جزیره جاوا واقع شده است. این شهر در دل جنگلهای کالیمانتان شرقی در بورنئو ایجاد شده، و انتخاب این محل، با در نظر گرفتن احتمال کم وقوع فجایع طبیعی مانند سیل و زلزله صورت گرفته است.
بر روی نقشه، نوسانتارا به طور استراتژیک در مرکز جغرافیایی اندونزی قرار دارد. مکان آن با هدف کمک به بازتوزیع ثروت و منابع در سراسر این مجمعالجزایر وسیع (متشکل از ۱۷ هزار و پانصد جزیره)، و دور از جاکارتا و جاوا به دقت انتخاب شده است.
جاوا، پرجمعیتترین جزیره در اندونزی، حدود ۶۰ درصد از اقتصاد ملی این کشور را تشکیل میدهد.
اکا پرماناساری، کارشناس شهری، گفت: «تمام این مدت، توسعه بر جاوا متمرکز شده بود. بنابراین، انتقال پایتخت به یک مکان مرکزی و دور از جاوا اتفاق مثبتی است».
این پروژه بزرگ مساحتی در حدود سه هزار کیلومتر مربع را در بر میگیرد؛ چهار برابر اندازه جاکارتا و دو برابر اندازه شهر نیویورک.
طرفداران محیط زیست از زمان اعلام پروژه نگرانیهایی را درباره آن بیان کردهاند. آنها نگران هستند که ساخت شهر محیطزیست را تخریب کرده و زیستگاه حیوانات در خطر انقراض مانند اورانگوتانها و میمونهای دمبلند را کوچکتر کند.
دولت این نگرانیها را به طور مکرر رد کرده و ادعا میکند که نوسانتارا بر زمینی ساخته میشود که قبلاً محل کاشت صنعتی درختان اوکالیپتوس به صورت تککشتی بوده، که به ادعای آنها در بلند مدت باعث آسیبهای زیستمحیطی میشد.
مسئولان میگویند که انرژی مورد نیاز این شهر به طور کامل از محل انرژیهای تجدیدپذیر تأمین خواهد شد، و شهر به سیستم مدیریت زباله هوشمند مجهز خواهد بود.
این شهر که تنها به خودروهای الکتریکی اجازه فعالیت در محدوده خود را میدهد، در تلاش است تا سال ۲۰۴۵ انتشار کربن خود را به صفر برساند. اگر چنین چیزی عملی شود، این بدان معنی است که این هدف زیستمحیطی ۱۵ سال زودتر از هدفگذاری ملی اندونزی محقق شده است.
پرچم تاریخی پیش از مراسم بالا بردن پرچم در ۱۷ اوت به پایتخت آینده منتقل شد
شک و تردیدها در میان اهالی اندونزی، از جمله ساکنان آینده نوسانتارا نیز به وجود آمده است. بر اساس برنامهریزیها، قرار است این شهر اداری تا سال ۲۰۴۵ میزبان ۱.۹ میلیون نفر باشد، که بیشتر آنها کارمندان دولتی و خانوادههایشان خواهند بود. اولین گروه، حدود ۱۰ هزار کارمند دولت، قرار است در سپتامبر به نوسانتارا نقل مکان کنند.
برخی از کارمندان دولت که به شرط ناشناس بودن با بیبیسی صحبت کردهاند، نارضایتی خود را بیان کردند.
مردی که صاحب یک فرزند است به بیبیسی گفت: «زیرساختها هنوز آماده نیستند. فرزندم را کجا به مدرسه بفرستم؟ آیا فعالیتهایی برای آنها وجود دارد؟ سرگرمی بچهها چه میشود»؟
یکی دیگر از کارمندان دولت که مجرد است و در اولویت نقل مکان قرار دارد، نگران است که مجبور شود در یک آپارتمان با افراد مجرد دیگر زندگی کند. برجهای مسکونی که در حال حاضر در نوسانتارا ساخته میشوند، تنها دارای واحدهای سهخوابه هستند، بنابراین کسانی که خانواده ندارند باید با هم در یک آپارتمان مشترک زندگی کنند.
در این شهر که در وسط جنگل احداث شده، فضاهای سبز و مسیرهای پیادهروی در نظر گرفته شده است
و ساکنان بومی که در اطراف منطقه نوسانتارا زندگی میکنند، میگویند که احساس میکنند نادیده گرفته شدهاند. توسعه شهر تاکنون باعث شده که نزدیک به ۱۰۰ نفر در نزدیکی منطقه ساختمانهای دولتی مجبور به جابجایی شوند. ساخت جادههای عوارضی و یک فرودگاه جدید، نگرانیها درباره جابجاییهای بیشتر را افزایش داده است.
پندی که در یک روستای نزدیک زندگی میکند، نگران است که شهرنشینی هویت فرهنگی او را تهدید کند. از زمانی که انتقال پایتخت در سال ۲۰۱۹ اعلام شد، منطقه پناجام پاسر، جایی که نوسانتارا در آن واقع شده است، شاهد افزایش مستمر جمعیت بوده است.
او گفت: «آنها قول میدهند که روستای ما را بازسازی کرده و آن را به یک منطقه گردشگری تبدیل کنند. اما من نگران هستم که این وعدهها توخالی باشند و ما تضمینی نداریم که بتوانیم خانههای خود را حفظ کنیم».
به گفته اکا پرماناساری، این یکی دیگر از انتقادات مطرح شده بوده است. طراحی نوسانتارا به عنوان یک شهر پیشرفته، ممکن است با نادیده گرفتن ساکنان محلی، برای نخبگان یک شهر اختصاصی ایجاد کند.
او گفت: «آنها فقط به تماشاچی تبدیل میشوند. آنها این ساختمانها و ساکنان تازهوارد را میبینند. زمانی که شما شهری میسازید که اینقدر متمایز است، یک نابرابری اقتصادی-اجتماعی ایجاد خواهد کرد. مانند آنچه در جاکارتا رخ داد».
منبع: بی بی سی